ปนัดดา ลิ้มสุขนิรันดร์. 2560. การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยง
องค์ความรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์. นนทบุรี : โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย นนทบุรี.
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการในการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย นนทบุรี 2) พัฒนารูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ 3) หาประสิทธิภาพรูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และ 4) เพื่อประเมินความพึงพอใจรูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ การศึกษาวิจัยครั้งนี้ ใช้กรอบการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาคือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย นนทบุรี ปีการศึกษา 2560 จำนวน 30 คน จากการสุ่มแบบกลุ่ม (สุชาติ ประสิทธิ์รัฐสินธุ์, 2546 : 71-75) ตัวแปรอิสระ ได้แก่ การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ตัวแปรตาม ได้แก่ 1) ประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และ 2) ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ วิเคราะห์หาคุณภาพค่าระดับความยากของแบบทดสอบ (p) และค่าอำนาจจำแนกของแบบทดสอบ (r) ที่มีค่าตั้งแต่ .20 ถึง .80 วิเคราะห์หาค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบทั้งฉบับโดยใช้สูตร KR-20 ของคูเดอร์ ริชาร์ดสัน หาความเชื่อมั่นของแบบสอบถามทั้งฉบับ โดยวิเคราะห์ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาค (Cronbach) การวิเคราะห์หาประสิทธิภาพรูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 และวิเคราะห์ความพึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระ
การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ผลการศึกษาพบว่า
1. สภาพปัญหาและความต้องการในการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ คือ นักเรียนขาดความรู้ความเข้าใจ อีกทั้งครูยังขาดการอธิบายและยกตัวอย่างให้นักเรียนเกิดความเข้าใจอยู่น้อย และไม่เปิดโอกาสให้มีกิจกรรมฝึกทักษะ นอกจากนี้กิจกรรมการเรียนการสอนยังขาดสื่อการเรียนการสอน และอุปกรณ์ในการจัดกิจกรรม
2. รูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ประกอบด้วย ปัจจัยด้านองค์ประกอบหลักในการจัดการเรียนรู้ประกอบด้วย เนื้อหาหลักสูตร เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และแนวคิดเกี่ยวกับรูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นทักษะ รูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นการบูรณาการแบบร่วมมือ รูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นกระบวนการคิด โดยขั้นตอนในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้นที่เรียกว่า PANADDA Model ได้แก่ ขั้นที่ 1 ขั้นตระเตรียม (Preparing) ขั้นที่ 2 ขั้นเปี่ยมด้วยคลังข้อมูล (A revising)
ขั้นที่ 3 ขั้นเพิ่มพูนเชื่อมโยงโครงข่ายความรู้ (Network) ขั้นที่ 4 ขั้นดูผลที่ได้มา (A Priori Knowledge) ขั้นที่ 5 ขั้นนำมาวิเคราะห์ (Doing & Analysis) ขั้นที่ 6 ขั้นบ่มเพาะความรู้ใหม่ (Deduce) และขั้นทื่ 7 ขั้นใช้ประยุกต์ได้จริง (Applying)
3. ประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ มีประสิทธิภาพ 88.77 / 82.70 ภายหลังการทดลองจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ผู้ศึกษาได้ทำการศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนกลุ่มเป้าหมายจากคะแนนการทดสอบหลังเรียนเปรียบเทียบกับคะแนนมาตรฐานที่ตั้งไว้คือ ผ่านเกณฑ์ร้อยละ 80
4. ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบการเรียนรู้
ที่ส่งเสริมทักษะการเชื่อมโยงองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง โลกของเรา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ในภาพรวม มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด
............................................................................................................................
ปนัดดา ลิ้มสุขนิรันดร์. 2560. การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิด ปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. นนทบุรี : โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย นนทบุรี.
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ของการศึกษา 1) เพื่อพัฒนาและหาประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้ของนักเรียนภายหลังการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมีสำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาครั้งนี้คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/11 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย นนทบุรี ปีการศึกษา 2559 จำนวน 50 คน จากการสุ่มแบบกลุ่ม
(สุชาติ ประสิทธิ์รัฐสินธุ์, 2546 : 71-75) ตัวแปรอิสระ ได้แก่ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ตัวแปรตาม ได้แก่ 1) ประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้ของนักเรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 และ
3) ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เครื่องมือ
ที่ใช้ ได้แก่ 1) ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) แผนการจัดการเรียนรู้และคู่มือการใช้
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 และ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
การวิเคราะห์หาคุณภาพของเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล โดยการสร้างฉบับร่างและนำไปใช้กับกลุ่มที่ไม่ใช่กลุ่มเป้าหมาย (Try out) ได้แก่ วิเคราะห์หาคุณภาพค่าระดับความยากของแบบทดสอบ (p) และค่าอำนาจจำแนกของแบบทดสอบ (r) ค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบทั้งฉบับ โดยใช้สูตร KR 20 ของคูเดอร์ ริชาร์ดสัน และหาความเชื่อมั่นของแบบสอบถามทั้งฉบับ โดยวิเคราะห์ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาค (Cronbach) หาประสิทธิภาพชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิด ปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 และความพึงพอใจของผู้เรียนต่อชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิด ปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ผลการศึกษา พบว่า
1. ประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีประสิทธิภาพ 86.43 / 82.70
2. ภายหลังการทดลองจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 นักเรียนกลุ่มเป้าหมายส่วนใหญ่มีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนผ่านเกณฑ์ร้อยละ 80 จำนวน 48 คน คิดเป็นร้อยละ 96 โดยมีคะแนนเฉลี่ยจากการทดสอบหลังเรียนคือ 17.96 คะแนน ( =17.96 )
3. นักเรียนมีความพึงพอใจของนักเรียนภายหลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ เรื่อง การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.83)