การพัฒนารูปแบบการนิเทศการสอนเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์
สำหรับผู้เรียนในศตวรรษที่ 21
สุรภานุพงศ์ สุนทรา ผู้อำนวยการชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนบ้านดอนก่อกกเหลี่ยม สพป.มหาสารคาม เขต 1
หลักการและวัตถุประสงค์
การนิเทศการสอนเป็นกระบวนการของผู้นิเทศที่มุ่งให้คำแนะนำ และความช่วยเหลือครูผู้สอน ในการปรับปรุงและพัฒนากระบวนการเรียนการสอน เพื่อให้เกิดผลดีต่อการเรียนรู้และพัฒนาการของผู้เรียน การวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการนิเทศการสอนครูเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ สำหรับผู้เรียนในศตวรรษที่ 21
วิธีการศึกษา การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้ แบ่งเป็น 2 ขั้น คือ 1) การพัฒนารูปแบบการนิเทศการสอนครูเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ และ 2) การประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการนิเทศการสอนครูเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ สำหรับผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ประชากรศึกษาเป็นครูโรงเรียนบ้านดอนก่อกกเหลี่ยม จำนวน 7 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย รูปแบบการนิเทศการสอนครูเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ คู่มือการใช้รูปแบบฯ แบบทดสอบ แบบสังเกตการสอน และแบบประเมินความคิดเห็นต่อรูปแบบฯ และแบบทดสอบความสามารถการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่ามัธยฐาน คะแนนมาตรฐาน และ Wilcoxon Matched Pairs Signed-Ranks Test
ผลการวิจัย: 1) ครูมีปัญหาและความต้องการการนิเทศการสอนเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ โดยรวมอยู่ในระดับมาก 2) รูปแบบการนิเทศการสอนเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ประกอบด้วยหลักการ วัตถุประสงค์ กระบวนการนิเทศการสอน 6 ขั้น คือ 1) การสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างผู้นิเทศและผู้รับการนิเทศ 2) การประเมินสภาพสมรรถนะการทำงานและความต้องการ 3) การให้ความรู้ก่อนการนิเทศ 4) การวางแผนนิเทศ และพัฒนาเครื่องมือ 5) การปฏิบัติการนิเทศ และ 6) กำกับ และติดตามประเมินผล และเงื่อนไขของการนำไปใช้ โดยที่รูปแบบฯมีความสมเหตุสมผลเชิงทฤษฎี และความเป็นไปได้ โดยรวมอยู่ในระดับมาก และ 3) หลังการพัฒนา ครูมีความรู้เกี่ยวกับการคิดวิเคราะห์ แตกต่างจากก่อนการพัฒนาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value = .018) มีพฤติกรรมการสอนเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ และความคิดเห็นต่อรูปแบบการนิเทศการสอนโดยรวมอยู่ในระดับมาก และนักเรียนมีความสามารถในการคิดวิเคราะห์ด้านการใช้ภาษา ด้านการคิด คำนวณ และด้านเหตุผล โดยรวมอยู่ในระดับมาก
สรุป: การนำการพัฒนารูปแบบการนิเทศการสอนเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ สำหรับผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ไปใช้ในการพัฒนาครูส่งผลให้ครูมีความรู้เกี่ยวกับการคิดวิเคราะห์และจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์เพิ่มขึ้น
คำสำคัญ : การพัฒนารูปแบบ; การนิเทศการสอน; ทักษะการคิดวิเคราะห์