นิทรรศการเป็นสื่อสารผ่านวัสดุ เป็นเครื่องมือให้การศึกษาอย่างหนึ่งเรียกว่า"ทัศนศึกษา" คือการสือสารทางสายตา เป็นวิธีแสดงให้ชมโดยไม่ประกอบคำบรรยาหรือเสียงพูด การแสดงนั้นประกอบด้วยของจริง ของจำลอง และภาพถ่ายแผนภูมิและอื่นๆ

    การจัดนิทรรศการเป็นงานจำเป็นของห้องสมุด เพื่อเป็นการชักชวนผู้อ่านให้สนใจ และทราบเหตุการณ์ความเคลือนไหวต่างๆ ห้องสมุดมีที่สำหรับจัดนิทรรศการโดยเฉพาะ อาจเป็นตู้หรือป้ายประกาศได้ ควรมีหลาย ๆ แหล่ง และวางไว้ที่ ๆ เห็นได้ง่ายเพือเป็นการตกแต่งห้องสมุดด้วย

วัตถุประสงค์ของการจัดนิทรรศการมีดังต่อนี้

1.เพื่อเป็นการจูงใจให้มีผู้มาใช้ห้องสมุดและยืมหนังสือ  เพราะการจัดนิทรรศการจะทำให้ห้องสมุดมีสีสดใส  ทำให้ไม่เบื่อคนก็อยากเข้ามาอ่านและยืมหนังสือเพิ่มมากขึ้น

2.เพื่อแสดงให้ผู้อ่านทราบถึงบริการและวัสดุอุปกรณ์ต่างๆที่ห้องสมุดมีไว้สำหรับบริการ

3.เพื่อแสดงให้เห็นว่า ห้องสมุดสนใจในกิจกรรมของชุมชน เพราะการจัดนิทรรศการจะรวมถึงทุกสิ่งทุกอย่างที่เกี่ยวข้องกับชุมชน ทั้งในอดีตและปัจจุบันเช่นจัดเรื่องขนบธรรมเนียมประเพณี อาชีพ เป็นต้น

4.เพื่อเป็นการแจ้งข่าวคราวความเคลื่อนไหวของห้องสมุด และเหตุการณ์ความเคลื่อนไหวของโลกภายนอก ให้ผู้ใช้ห้องสมุดทราบ

5.เพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ห้องสมุด

หลักสำคัญในการจัดนิทรรศการของห้องสมุด

1. จุดมุ่งหมายในการจัด ให้มีจุดมุ่งหมายหรือแนวคิดเพียงอย่างเดียวไม่สับสน แม้จะมีที่จัหลายแผ่นหรือหลายตู้ก็ตาม ควรให้เป็นเรื่องเดียวและมีความหมายเด่นพอที่จะเข้าใจได้ทันที

2. ลักษณะการจัด ควรจัดให้มองดูเรียบ เข้าใจง่ายและรวดเร็วจากสภาพหรือสิ่งชองที่แสดง ไม่รกรุงรัง ข้อควรคำนึงถึงมีดังนี้

          2.1 สีที่ใช้ ไม่มีหลายสีคนเกินไป ควรใช้เพียง 2-3 สี

          2.2 รูปทรงวัสดุที่จัด ให้มีเพียงอย่างเดียวหรือสองอย่าง แต่รูปทรงไม่จำเป็นต้องเป็นสีเหลี่ยมเหสมอ ไปอาจใช้รูปทรงต่างๆ แปลกๆ มารองเป็นพื้นหลัง เช่น รูปสามเหลี่ยม วงกลม หกเหลี่ยม รูปดาว ฯลฯ หรือตามรูปแบบของวัสดุ นั้น

             2.3 จำนวนวัสดุควรคัดเลือกมาไม่มากชิ้น ให้มีความสัมพันธ์ กับหัวข้อนิทรรศการและมีเพียงที่จำเป็น

             2.4 การจัดวางวัสดุ ภาพ จัดให้อยู่ในรูปที่พอเหมาะพอดี มากว่าทำให้ของเสียหาย

3. ป้ายข้อความ คำขวัญ ชื่อเรื่อง ควรมให้สั้น  กะทัดรัดเข้าใจง่าย ชวนอ่าน น่าสนใจ

4.ตัวอักษรที่เขียนบรรยายควรเป็นแบบง่ายๆ

5.สถานที่จัดให้อยู่ในที่ๆคนเห็นง่าย มีคนผ่านไปมา

6.ในการจัดนิทรรศการ บางครั้งอาจให้ผู้ชมมีส่วนร่วมกับรายการ เช่น การทายปัญหา การแจกสิ่งพิมพ์ การประกวดวาดภาพประกอบ มีดนตรี

7.ยึดหลักประหยัด ควรให้ของที่หาง่าย วัสดีเหลือใช้ราคาถูก ของแจก ของแถมจากบริษัทองค์การต่างๆ เช่น กระดาษของขวัญ กระดาษสี ริบบิ้น กล่องกระดาษพลาสติก ตาข่าย เศษผ้า ถ่านไฟฉายที่ใช้แล้ว หลอดกาแฟ ฝาขวด ฯลฯ

8.การจัดเก็บนิทรรศการแต่ละครั้งให้เก็บใส่แฟ้มหรือถุงเป็นเรื่องๆไป วัสดุ ภาพ หรือสิ่งของที่ยังใช้ได้ในคราวต่อไปให้เก็บไว้ และอาจจะเพิ่มเติมขึ้นอีกในภายหลัง และควรเก็บสะสมเพิ่มไว้เสมอ เพื่อนิทรรศการเรื่องนั้นจะได้ไม่ล้าหลังและซ้ำซากจนเกินไป ควรเขียนชื่อเรื่องกำกับไว้ และก่อนเก็บควรร่างรูปแบบการจัดไว้ด้วย จะได้สะดวกเมื่อนำมาจัดใหม่

9.ระยะเวลาจัด อาจจะจัดเปลี่ยน 15-30 วัน ต่อ 1 ครั้ง

Advertisement