ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรม
การเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร
ชื่อผู้รายงาน นางรมีนตา เขียวอ่อน
ปีการวิจัย 2561
บทคัดย่อ
การรายงานครั้งนี้เป็นการพัฒนารูปแบบจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร
การวิจัย ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์
1. เพื่อพัฒนาและประเมินประสิทธิภาพของรูปแบบจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะ
การรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ที่ กำหนด 75/75
2. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรูปแบบจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการรู้
คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร ก่อนและหลังการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
3. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียน หลังการใช้รูปแบบจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนา
ทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร
กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการทดลองได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ ภาคเรียนที่ 1 ปีการวิจัย 2561 จำนวน 40 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยค้นคว้า ได้แก่ ชุดกิจกรรม ชุด ความหลากหลายสิ่งมีชีวิต คู่มือแผนการจัดการเรียนรู้ เรื่อง ความหลากหลายสิ่งมีชีวิต แบบทดสอบ เรื่อง ความหลากหลายสิ่งมีชีวิต และแบบวัดความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละและสถิติ t-test
เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่
1) เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ในการพัฒนารูปแบบ ได้แก่ รูปแบบจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร
2) เครื่องมือในการจัดการเรียนรู้และประเมินรูปแบบมีความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหามี
ค่าเฉลี่ย ร้อยละและค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ได้แก่ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต แบบประเมินคุณภาพของการพัฒนารูปแบบ ได้แก่ การพัฒนารูปแบบจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร คู่มือการใช้การพัฒนารูปแบบ ได้แก่ ตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ แบบทดสอบท้ายกิจกรรม แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน เรื่องละ 20 ข้อ จำนวน 14 เรื่อง
3) เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินการใช้รูปแบบ ได้แก่ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กิจกรรม ปฏิบัติการ โดยมีข้อสอบปรนัยวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนหลังเรียนจำนวน 20 ข้อ ในแต่ละชุด แบบทดสอบปรนัยวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนหลังเรียนรวม 40 ข้อ
4) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการพัฒนารูปแบบจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร โดยมีแบบสอบถามความพึงพอใจ จำนวน 24 ข้อ
สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่
1. สถิติที่ใช้ในการตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ ได้แก่ ความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (IOC :
Index of Item Objective Congruence) ค่าความยาก (p) ค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบ (KR- 20) ค่าอำนาจจำแนก (r)
2. สถิติที่ใช้ในการตรวจสอบสมมติฐาน ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ค่าความเบี่ยงเบน
มาตรฐาน ทดสอบสมมติฐานประสิทธิภาพของเอกสารประกอบการเรียน ทดสอบสมมติฐานผลสัมฤทธิ์ (t test Dependent) และทดสอบสมมติฐานดรรชนีประสิทธิผล (The Effectivenness index)
ผลการวิจัยพบว่า
1. รูปแบบการจัดการเรียนรู้พัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร ได้แก่ 1) หลักการ การที่ผู้เรียนเป็นผู้สร้างทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ ขึ้นเองอย่างมีระบบ โดยอาศัยการแสวงหาความรู้ ด้วยการสืบเสาะหาความรู้ และผู้เรียนมีบทบาทสำคัญในการเรียนรู้ผ่านสื่อและเทคโนโลยี ได้ตลอดเวลาทุกสถานที่โดยมีครูทำหน้าที่ แนะนำ ช่วยเหลือ สนับสนุน 2) วัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนพัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร 3) กระบวนการจัดการเรียนรู้ ประกอบด้วย 5 ขั้น คือ (1) การสร้างความสนใจ (Engagement) (2)การสํารวจและค้นหา (Exploration) (3) การอธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) (4) การขยายความรู้ (Elaboration) (5)การประเมินผล (Evaluation) 4)การวัดและ ประเมินผล 3 ด้าน คือ ด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ด้านความสามารถในทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ และความพึงพอใจ และ5) เงื่อนไข สำคัญในการนำรูปแบบไปใช้ให้ประสบผลสำเร็จ ประกอบด้วย ผู้เรียนต้องมีความสามารถและความพร้อมในการใช้และเข้าถึงเทคโนโลยี มีความรับผิดชอบ ซื่อสัตย์ มีวินัยและมุ่งมั่นในการทำงาน จัดสภาพแวดล้อมที่เอื้ออานวยต่อการแสวงหาความรู้ของผู้เรียน โดยพบว่า พัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร ประสิทธิภาพเท่ากับ 75.55/78.46 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้
2.ประสิทธิผลของรูปแบบพบว่า
2.1) ผลการเปรียบเทียบทางการเรียนพัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนโดยมีค่าเฉลี่ยก่อนเรียน x- = 20.65 และหลังเรียน x- = 31.38 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
2.2) ความสามารถในการพัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ หลังใช้รูปแบบ การพัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร อยู่ในระดับสูง
2.3) ความพึงพอใจของนักเรียน หลังการใช้พัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุด ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตตามแนวคิดการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสนมวิทยาคาร อยู่ในระดับมากที่สุด ภาพรวมพบว่าขั้นตอนในการจัดการ เรียนรู้ส่งเสริมให้นักเรียนมีความรู้ควบคู่กับพัฒนาทักษะการรู้คิดวิเคราะห์ ในด้านต่าง ๆของตนเองเนื่องจากกิจกรรมในห้องเรียน เป็นการทำกิจกรรมกลุ่ม มีสื่อให้ศึกษาได้ทุกที่ทุกเวลาและยังสามารถแก้ปัญหาการขาดเรียนได้ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โดยมีค่าเฉลี่ย x- = 4.51 ในระดับมากที่สุด