การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ การพัฒนารูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเสริมความสามารถในการวาดเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยมีขั้นตอนในการพัฒนารูปแบบแบ่งเป็น 4 ขั้นตอน ดังนี้ 1.) การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน 2.) การออกแบบและพัฒนารูปแบบการสอน 3.) การทดลองใช้รูปแบบการสอน และ 4.) การประเมินผล/ปรับปรุงรูปแบบการสอน โดยการวิจัยครั้งนี้ได้ทดลองกับกลุ่มตัวอย่างได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/12 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี จานวน 35 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1.) แบบประเมินความต้องการพื้นฐานในการจัดการเรียนรู้ เพื่อเสริมความสามารถในการวาดเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 2.) แบบสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรวบรวมแนว คิดในการจัดกิจกรรมรูปแบบการสอน 3.) แผนการจัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเสริมความสามารถในการวาดเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 4.) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และ 5.) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนด้วยรูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเสริมความสามารถในการวาดเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่า t-test และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน พบว่า โดยภาพรวมแล้วนักเรียนมีความต้องการที่จะพัฒนารูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติ ในระดับมากที่สุด เรียงตามลาดับดังนี้คือ การวาดเขียนและการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะสนองต่อความต้องการของนักเรียน นักเรียนต้องการลงมือปฏิบัติงานจริงตามหลักสูตร จะทาให้เกิดความรู้ความเข้าใจมีทักษะและประสบการณ์ในการทางาน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ มีความจาเป็นต้องพัฒนาหลักสูตรให้หลากหลายตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงนักเรียนได้รับการส่งเสริมทักษะการวาดเขียนที่เป็นพื้นฐานในการสร้างสรรค์งานศิลปะ และสร้างสุนทรียภาพต่อตนเองและสังคมได้ สาหรับด้านการวาดเขียนและการสร้างสรรค์ผลงานโดยภาพรวมก็อยู่ในระดับมากที่สุด โดยเรียงตามลาดับดังนี้คือ นักเรียนมีทักษะในการวาดเขียนสร้างสรรค์วัตถุรูปทรง นักเรียนมีความสามารถในการวาดเขียนได้หลากหลายรูปแบบตามความคิดและจินตนาการตนเอง นักเรียนมีทักษะและเทคนิควิธีการในการวาดเขียนทิวทัศน์ และการวาดเขียนเป็นงานศิลปะประเภทจิตรกรรม ที่มีความสาคัญนาไปสู่การสร้างสรรค์งานศิลปะหลายแขนง นอกจากนี้จากการสัมภาษณ์ครูกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สรุปได้ข้อมูลสอดคล้องกันว่า นักเรียนในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีปัญหาในการสร้างสรรค์งานศิลปะ โดยขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่องศิลปะ โดยเฉพาะทักษะพื้นฐานในการเรียนศิลปะ คือ การวาดเขียนทาให้ท้อแท้ ขาดสมาธิและการกระตือรือร้นที่จะเรียน ขาดความรับผิดชอบ และไม่มีความคิดสร้างสรรค์ในการทางาน จึงทาให้ผลงานศิลปะไม่มีคุณภาพเท่าที่ควรจะเป็น ทั้งนี้มาจากพื้นฐานการวาดเขียนซึ่งจะนาไปสู่การสร้างสรรค์ผลงานศิลปะอีกหลายแขนง การจัดการเรียนการสอนด้วยรูปแบบการสอน ASPPCA Model จะส่งเสริมให้นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะปฏิบัติในการวาดเขียน โดยลงมือปฏิบัติด้วยตัวเองทั้งในและนอกเวลาเรียน
2. ผลการพัฒนารูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเสริมความสามารถในการวาดเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ได้รูปแบบกิจกรรมที่พัฒนาขึ้นมีชื่อเรียกว่า ASPPCA Model โดยรูปแบบการสอนมีองค์ประกอบคือ หลักการ วัตถุประสงค์ เนื้อหา กระบวนการกิจกรรม สิ่งที่เสริมการเรียนรู้ได้แก่ ระบบสังคม หลักการตอบสนอง และสิ่งสนับสนุน และการประเมินผลตามสภาพจริง สาหรับกระบวนการจัดกิจกรรมรูปแบบการสอน ASPPCA Model ทักษะปฏิบัติ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเสริมความสามารถในการวาดเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีส่วนประกอบดังนี้ 1.) ขั้นสังเกต รับรู้ (A: Awareness) 2.) ขั้นศึกษาคู่มือการปฏิบัติ (S: Study the Practice) 3.)ขั้นการฝึกปฏิบัติ(P: Practice) 4.) ขั้นฝึกปฏิบัติจนชานาญ (P: Practice with Skill) 5.) ขั้นการคิดสร้างสรรค์ (C: Creating) และ 6.) ขั้นประเมินผลและแสดงผลงาน (A: Assessment and Exhibition) ผลการประเมินคุณภาพจากผู้เชี่ยวชาญ 5 ท่านโดยภาพรวมอยู่ระดับคุณภาพดี แสดงว่า รูปแบบการสอน ASPPCA Model มีความสอดคล้องกับวัตถุประสงค์
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเสริมความสามารถในการวาดเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 นักเรียนกลุ่มตัวอย่างที่ได้รับการเรียนรู้ด้วยการสอนแบบนี้มีความสนใจและกระตือรือร้นในการเรียน ให้ความร่วมมือในการปฏิบัติกิจกรรมเป็นอย่างดี นาเสนอผลงานเป็นที่น่าพอใจ ผลการทดลองใช้รูปแบบการสอนมีประสิทธิภาพ (E1/E2) = 86.02/87.36
4. ผลการประเมินผล/ปรับปรุงรูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเสริมความสามารถในการวาดเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 พบว่า
4.1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนด้วยรูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเสริมความสามารถในการวาดเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 สูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .01
4.2 ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนด้วยรูปแบบการสอนทักษะปฏิบัติ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อเสริมความสามารถในการวาดเขียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 อยู่ในระดับมากที่สุด