บทคัดย่อ
การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานสำหรับพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความมีวินัยในตนเอง โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 2) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความมีวินัยในตนเอง โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความมีวินัยในตนเอง โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 4) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนโดยใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความมีวินัยในตนเอง โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 แหล่งข้อมูลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ประกอบด้วยเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องและการสัมภาษณ์ผู้ที่เกี่ยวข้อง แหล่งข้อมูลการสร้างและพัฒนารูปแบบประกอบด้วย ผลจากการจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์เอกสาร ผู้เชี่ยวชาญ และนักเรียนที่สำหรับทดลองใช้เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความมีวินัยในตนเอง โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 แหล่งข้อมูลการทดลองใช้และศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนโดยใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความมีวินัยในตนเองโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/2 ปีการศึกษา 2562 จำนวน 33 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster random sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความมีวินัยในตนเอง โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 แผนการจัดการเรียนรู้ แบบประเมินความสามารถในการจัดการเรียนรู้ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบประเมินพฤติกรรมความมีวินัยในตนเอง และแบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย
(X-Bar ) ค่าความเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบค่า t (Dependent samples t-test ) และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบสังเคราะห์จากแนวคิดการออกแบบรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ประยุกต์พัฒนาของ ADDIE MODEL และเควิน ครูส ร่วมกับกรอบการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) และแนวคิดหลักการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานตามทฤษฎีวัฒนธรรมเชิงสังคม ของวิก็อทสกี้ บรูเนอร์ ทฤษฎีการใช้เหตุผลเชิงจริยธรรมของโคลเบิร์ก รูปแบบการพัฒนาด้านจิตพิสัย ของ Benjamin Bloom
2. รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความมีวินัยในตนเอง โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 รูปแบบที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นมีชื่อเรียกว่า PERCE Model ประกอบด้วย 8 องค์ประกอบคือ องค์ประกอบที่ 1 หลักการของรูปแบบ องค์ประกอบที่ 2 วัตถุประสงค์ของรูปแบบ องค์ประกอบที่ 3 กระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ องค์ประกอบที่ 4 สาระหลัก องค์ประกอบที่ 5 ระบบสังคม องค์ประกอบที่ 6 หลักการตอบสนอง องค์ประกอบที่ 7 สิ่งสนับสนุน และองค์ประกอบที่ 8 เงื่อนไขในการนำรูปแบบการสอนไปใช้ และขั้นตอนกระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ PERCE Model มี 5 ขั้นตอนประกอบด้วย 1) ขั้นเริ่มต้นเตรียมความพร้อมในการเรียน (Preparing and Motivating Step : P) 2) ขั้นเข้าใจความคิดรวบยอด (Encouragemant derstand Step : E) 3) ขั้นทักษะกระบวนการฝึกปฏิบัติ (Raise Awareness Step : P) 4) ขั้นเรียนรู้ปฏิบัติสู่ชุมชน (Community And Practice Step : c) และ 5) ขั้นประเมินผล (Evaluation Step : E)
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความมีวินัยในตนเอง โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 พบว่า
3.1 นักเรียนที่เป็นกลุ่มตัวอย่างมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนเพิ่มขึ้นจากก่อนเรียนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.2 นักเรียนที่เป็นกลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมความมีวินัยในตนเอง จำนวน 5 ด้าน อยู่ในระดับสูงทุกด้าน
4. ผลการประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความมีวินัยในตนเอง โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โดยภาพรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 4.66 ในระดับมากที่สุด และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานอยู่ที่ 0.04