ครูบ้านนอก

ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้

ในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียนไตรประชาวิทยา

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาน่าน เขต 2 อำเภอปัว จังหวัดน่าน

ผู้วิจัย นายวรภัทร ธนะวัง ตำแหน่ง ผู้อำนวยการสถานศึกษา

วิทยฐานะ ผู้อำนวยการชำนาญการพิเศษ

โรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาน่าน เขต 2

อำเภอปัว จังหวัดน่าน

ปีที่วิจัย 2562

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารวิชาการแบบมีส่วนร่วม

เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่

การศึกษาประถมศึกษาน่าน เขต 2 อำเภอปัว จังหวัดน่าน โดยดำเนินการวิจัยแบบวิจัยและพัฒนา

(Research and Development) แบ่งขั้นตอนการดำเนินการวิจัยออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1

ผลการศึกษาสภาพปัจจุบันปัญหา และความต้องการการบริหารวิชาการแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนา

ทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา

ประถมศึกษาน่าน เขต 2 อำเภอปัว จังหวัดน่าน ระยะที่ 2 ผลการพัฒนารูปแบบการบริหารวิชาการ

แบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงาน

เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาน่าน เขต 2 อำเภอปัว จังหวัดน่าน และระยะที่ 3 ผลการประเมิน

การใช้รูปแบบการบริหารวิชาการแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของ

โรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาน่าน เขต 2 อำเภอปัว

จังหวัดน่าน กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ ครูผู้สอน เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้

ในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาน่าน เขต 2

อำเภอปัว จังหวัดน่าน จำนวน 12 คน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 7 คน นักเรียน

ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 9 คน ผู้ปกครองนักเรียนชั้นประถมศึกษา

ปีที่ 4 ถึง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 9 คน ผู้นำชุมชน จำนวน 5 คน ได้มาโดยวิธีการคัดเลือกแบบ

เจาะจง เครื่องมือที่ใช้เป็นคู่มือการดำเนินงานและตัวชี้วัดความสำเร็จในการดำเนินงานการบริหาร

วิชาการแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียน ไตรประชาวิทยา

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาน่าน เขต 2 อำเภอปัว จังหวัดน่านผลการวิจัย พบว่า

1. สภาพปัจจุบันปัญหา และความต้องการการบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนา

ทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา

ประถมศึกษาน่าน เขต 2 อำเภอปัว จังหวัดน่าน พบว่า มีปัญหา 3 ด้าน คือ 1) ปัญหาด้านนักเรียน

นักเรียนไม่มีระเบียบวินัยในตนเอง ขาดความสนใจใฝ่รู้ใฝ่เรียน 2) ปัญหาด้านครูคือ ครูไม่ได้

จัดการเรียนการสอนแบบ Active learning หรือแบบบูรณาการ ตามแนวทักษะการเรียนรู้

ในศตวรรษที่ 21 ยังยึดการสอนแบบเดิม ไม่มีนวัตกรรมใหม่ในการสอนที่เป็นสื่อดิจิทัล และ 3) ปัญหา

ด้านชุมชน คือ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานไม่เข้าใจบทบาทหน้าที่ตนเอง จากการวิเคราะห์

ปัญหาร่วมกัน ประเด็นที่ต้องการพัฒนามากที่สุด คือ ปัญหาการพัฒนาคุณภาพการศึกษาและ

การมีส่วนร่วม โดยเฉพาะอย่างยิ่งควรนำเอาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการพัฒนา

คุณภาพการศึกษามาเป็นการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practices) และสร้างชุมชนนักปฏิบัติ

(Communities of Practice : CoP) เป็นการให้คนในชุมชนที่มีความรู้ความสามารถในการนำหลัก

เศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นวิทยากรในการสอนนักเรียนและชุมชน ให้เกิดอาชีพใหม่สามารถเลี้ยงตัวเอง

และครอบครัวได้

2. การพัฒนารูปแบบการบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้

ในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาน่าน เขต 2

อำเภอปัว จังหวัดน่าน โดยนำเอาผลจากการศึกษาสภาพปัจจุบันปัญหาและความต้องการ

การบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ที่มีผลงาน

ในการบริหารวิชาการแบบมีส่วนร่วมที่เป็นเลิศ ให้เป็นกรอบในการร่างรูปแบบ โดยผ่านผู้เชี่ยวชาญ

5 ท่าน ประเมินความเป็นไปได้ความเหมาะสมและความเป็นประโยชน์อยู่ในระดับมากที่สุด

มี2 องค์ประกอบหลัก คือ 1) การวิจัยแบบมีส่วนร่วม 7 ขั้นตอน และ 2) การดำเนินการจัดกิจกรรม

การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการดำเนินงาน 19 กิจกรรมย่อย รูปแบบการบริหารงานวิชาการแบบ

มีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงาน

เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาน่าน เขต 2 อำเภอปัว จังหวัดน่าน โดยผ่านการพิจารณาจาก

ผู้เชี่ยวชาญว่า มีความเป็นไปได้ความเหมาะสมและความเป็นประโยชน์มีค่าอยู่ในระดับมากที่สุด

ซึ่งประกอบด้วยการวิจัยปฏิบัติการ แบบมีส่วนร่วม 7 ขั้นตอน และแผนการดำเนินงานจัดกิจกรรม

การเรียนรู้19 กิจกรรมย่อย

3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาทักษะการ

เรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาน่าน

เขต 2 อำเภอปัว จังหวัดน่าน อยู่ในระดับมากที่สุด โดยผู้ร่วมวิจัย ซึ่งประกอบด้วย ครูโรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาน่าน เขต 2 อำเภอปัว จังหวัดน่าน

นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ผู้ปกครองนักเรียน และคณะกรรมการ

สถานศึกษาและผู้นำชุมชน มีความพึงพอใจต่อรูปแบบ และความพึงพอใจต่อสภาพการมีส่วนร่วม

ของชุมชน โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ส่งผลในการยกระดับคุณภาพการศึกษาได้ดี

4. ผลการประเมินผลรูปแบบการบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาทักษะ

การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของโรงเรียนไตรประชาวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา

น่าน เขต 2 อำเภอปัว จังหวัดน่าน อยู่ในระดับมากที่สุด โดยผู้ร่วมวิจัย ซึ่งประกอบด้วย ครูโรงเรียน

ไตรประชาวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาน่าน เขต 2 อำเภอปัว จังหวัดน่าน

นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่4-ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ผู้ปกครองนักเรียน คณะกรรมการสถานศึกษา

และผู้นำชุมชน มีความพึงพอใจต่อรูปแบบและความพึงพอใจต่อสภาพการมีส่วนร่วมของชุมชน

โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด ส่งผลในการยกระดับคุณภาพการศึกษา คือ

4.1 ระดับบุคคล ได้แก่ นักเรียนมีทักษะชีวิต มีการทำงานเป็นทีม มีความใฝ่รู้เรียนรู้

อย่างต่อเนื่อง ผู้เรียนคิดเป็น ทำเป็น มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น

4.2 ระดับกลุ่ม ได้แก่ ประสิทธิผลของการจัดการเรียนการสอน ที่เน้นผู้เรียน

เป็นสำคัญ ผลการส่งเสริมพัฒนาสถานศึกษา เพื่อยกระดับมาตรฐาน รักษามาตรฐานและพัฒนา

สู่ความเป็นเลิศที่สอดคล้องกับแนวทางการปฏิรูปการศึกษา

4.3 ระดับองค์กร ได้แก่ มีระบบการประกันคุณภาพภายใน โดยสถานศึกษาและ

ต้นสังกัด มีรูปแบบการบริหารงานวิชาการแบบมีส่วนร่วม สู่การพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษ

ที่ 21 ที่ทำให้จัดการศึกษาได้บรรลุเป้าหมายผ่าน การประเมิน สมศ.

คำสำคัญ : การมีส่วนร่วม การพัฒนารูปแบบ, การบริหารวิชาการ, การพัฒนาการเรียนรู้

ในศตวรรษที่ 21

เว็บน่าสนใจ