ชื่อเรื่องวิจัย การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง

เพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5

เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6

ชื่อผู้วิจัย นางสาวธิชารัศมิ์ ศรีบุญเรือง

ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียนซำสูงพิทยาคม

อำเภอซำสูง องค์การบริหารส่วนจังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 2) เพื่อสร้างและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 3) เพื่อศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 และ 4) เพื่อประเมินผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 แหล่งข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ได้แก่ 1) จัดการศึกษาตามนโยบายการศึกษาและจุดมุ่งหมายการจัดการศึกษาโรงเรียนซำสูงพิทยาคม 2) แนวทางการจัดการศึกษาของกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ 2) การจัดการเรียนรู้ของกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ แหล่งข้อมูลที่ใช้ในการสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ ได้แก่ ผู้เรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการ ศึกษา 2562 โรงเรียนซำสูงพิทยาคม อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น จำนวน 30 คนแหล่งข้อมูลที่ใช้ในการทดลองใช้และประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ได้แก่ ผู้เรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/1 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562 โรงเรียนซำสูงพิทยาคม อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น จำนวน

27คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 2) แผนการจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้ 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง เคมีอินทรีย์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ชนิดตัวเลือก 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ 4) แบบทดสอบวัดความสามารถในการคิดวิเคราะห์ 5) แบบวัดจิตวิทยาศาสตร์ และ 6) แบบสอบถามความพึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( ) ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และ การทดสอบค่าที (t-test Dependent)

สรุปผลการวิจัย พบว่า

1. ข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 พบว่า

1.1 การวิเคราะห์ข้อมูลนโยบาย สภาพที่คาดหวังในการจัดการเรียนรู้ มุ่งผลลัพธ์ และส่งเสริมให้ผู้เรียนมีทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 อันได้แก่ ทักษะการคิดและแก้ปัญหา ทักษะการใช้ชีวิตและการทำงาน มุ่งเน้นการปฏิบัติจริง มีเจตคติและแรงจูงใจในการเรียนรู้ ให้ผู้เรียนรู้จักคิด เรียนรู้ ทำงาน แก้ปัญหา สื่อสาร ร่วมกันทำงานอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้ การเรียนรู้ด้วยตนเอง การใช้ความคิด จนเกิดความรู้ ความเข้าใจ สามารถสร้างองค์ความรู้ และเกิดทักษะการคิด จนนำมาปฏิบัติได้ถูกต้องและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตต่อไปได้

1.2 การวิเคราะห์แนวคิด ทฤษฎี งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง มุ่งส่งเสริมให้ผู้เรียนให้มีทักษะการคิด มีทักษะกระบวนการทำงาน สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ดี มีการแสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่างๆ อย่างหลากหลาย นำความรู้มาวิเคราะห์ สังเคราะห์ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ จนเกิดความเข้าใจ มีความสามารถในการคิดวิเคราะห์และสามารถสร้างความรู้ด้วยตนเอง มีการพัฒนาจิตวิทยาศาสตร์ จนนำมาปฏิบัติได้ถูกต้องและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตต่อไปได้

1.3 การวิเคราะห์ข้อมูลสภาพปัญหา การจัดการเรียนรู้ยังมุ่งเน้นให้ผู้เรียนได้เรียนตามเนื้อหา เน้นความรู้ความจำ ขาดสื่อการเรียนรู้ที่ฝึกให้ผู้เรียนได้ปฏิบัติกิจกรรมตามลำดับขั้นตอนอย่างเป็นระบบ ขาดสื่อการเรียนรู้ที่สามารถเรียนรู้ได้รวดเร็วและเข้าใจได้ง่าย ผู้เรียนขาดการแสวงหาความรู้ใหม่ๆ จากแหล่งเรียนรู้ต่างๆ ขาดความกระหายใคร่รู้ ขาดการใช้เหตุผลในการคิด คิดไม่เป็นระบบและไม่สามารถเรียนรู้ด้วยตนเอง ขาดทักษะการทำงานกระบวนการกลุ่ม การวิเคราะห์การสังเคราะห์ความรู้ จึงทำให้ผู้เรียนยังไม่สามารถสร้างองค์ความรู้ได้ด้วยตนเอง ส่งผลให้ผู้เรียนไม่สามารถคิดวิเคราะห์ได้ รวมไปถึงยังขาดคุณลักษณะของจิตวิทยาศาสตร์ ซึ่งสังเกตได้จากการประเมินผลการเรียนทั้งระหว่างจัดการเรียนรู้ และหลังการจัดการเรียนรู้เสร็จสิ้น

1.4 การวิเคราะห์สภาพความต้องการ ในการจัดการเรียนรู้ของครูกลุ่มสาระการเรียนรู้

วิทยาศาสตร์ มุ่งเน้นให้ผู้เรียนแสวงหาความรู้อย่างหลากหลาย มีความมุ่งนั่นในการเรียนรู้ สามารถ

เรียนรู้และสร้างองค์ความรู้ได้ด้วยตนเอง ฝึกกระบวนการคิด การระบุความสำคัญ การหาความสัมพันธ์ของข้อมูล การสรุปความรู้ การแก้ปัญหาและทำงานอย่างมีระบบเป็นขั้นตอน มีทักษะการทำงานกระบวนการกลุ่ม สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ ส่งผลให้ผู้เรียนได้มาพัฒนาความสามารถในการคิดวิเคราะห์และเป็นผู้มีจิตวิทยาศาสตร์ เกิดการเรียนรู้อย่างมีความสุข เป็นผู้เรียนที่มีทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 รวมทั้งเป็นพื้นฐานในการเรียนระดับสูงและการดำรงชีวิตประจำวันต่อไป

2. รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ประกอบด้วย 7 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการจัดการเรียนรู้ 4) สาระหลัก 5) ระบบสังคม 6) หลักการตอบสนอง 7) สิ่งสนับสนุนการจัดการเรียนรู้ และ 8) เงื่อนไขในการนำไปใช้ โดยมีกระบวนการจัดการเรียนรู้ 5 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 สร้างความสนใจ (Creating interest) ขั้นที่ 2 สำรวจตรวจค้นแสวงหา (Exploration) ขั้นที่ 3 ปฏิบัติกิจกรรม (practices) ขั้นที่ 4 สรุปองค์ความรู้ (Knowledge summary) ขั้นที่ 5 การประยุกต์ใช้และการประเมิน (Application and Evaluation) เมื่อนำรูปแบบการจัดการเรียนรู้ไปทดลองใช้กับผู้เรียนแบบภาคสนาม จำนวน 21 คน พบว่า รูปแบบการจัดการเรียนรู้มีประสิทธิภาพเท่ากับ 82.94/81.67 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ 80/80

3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง

เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 พบว่า

3.1 การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนที่เรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

3.2 การเปรียบเทียบความสามารถในการคิดวิเคราะห์ของผู้เรียนที่เรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

3.3 การวัดจิตวิทยาศาสตร์ของผู้เรียนที่เรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

4. ผลการประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง

เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 พบว่า ความพึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเอง เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจิตวิทยาศาสตร์ รายวิชาเคมี 5 เรื่อง เคมีอินทรีย์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 อยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.57

เว็บน่าสนใจ