วิธีปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ (Best Practice) โครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข
ชื่อผลงาน การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันภัย ให้ห่างไกลจากยาเสพติด และอบายมุข โดยใช้รูปแบบการดำเนินงาน BTPS Development Activities Model
ผู้เสนอผลงาน โรงเรียนบ้านตาลพร้า
หมู่ที่ 1 ตำบลศรีนคร อำเภอศรีนคร จังหวัดสุโขทัย
สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุโขทัย เขต 2
1. ความสำคัญของผลงาน หรือนวัตกรรมที่นำเสนอ
1.1 ความเป็นมาและสภาพปัญหา
จากสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างมากในปัจจุบัน การสื่อสารเทคโนโลยีต่างๆ ส่งผลกระทบ ต่อประชาชนทั้งในเชิงบวกและเชิงลบ ซึ่งปรากฏปัญหาให้เห็นมากมาย ทั้งทางด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม และด้านอื่นๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาการแพร่ระบาดของยาเสพติด อันนำมาซึ่งปัญหาครอบครัวที่ก่อให้เกิด ความทุกข์ ความวิตกกังวล ความเครียด มีการปรับตัวที่ไม่เหมาะสมหรืออื่นๆ ความสำเร็จที่เกิดขึ้นจากการ พัฒนานักเรียนให้เป็นคนดี มีคุณธรรม ตามความคาดหวังนั้น ต้องอาศัยความร่วมมือจากผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย โดยเฉพาะบุคลากรทางการศึกษาทุกคนในโรงเรียน ซึ่งมีครูเป็นหลักสำคัญในการดำเนินการพัฒนาคุณภาพชีวิตของนักเรียนให้เติบโตงดงามและเป็นบุคคลที่มีคุณค่าของสังคม การพัฒนานักเรียนให้เป็นบุคคลที่มีคุณภาพทั้ง ด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคมและสติปัญญา มีความรู้ ความสามารถมีคุณธรรมจริยธรรม ดำเนินวิถีชีวิต ที่เป็นสุขตามที่สังคมมุ่งหวัง โดยผ่านกระบวนการเรียนการสอนที่โรงเรียนต้องดำเนินการจัดการศึกษาตาม นโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ ที่ต้องการให้เยาวชนเป็นคนดีคนเก่ง และมีความสุข มีทักษะชีวิตที่ปลอดภัย ทันต่อการเปลี่ยนแปลง นอกจากจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมและสนับสนุนให้นักเรียนได้รับกระบวนการเรียนรู้แล้ว การป้องกัน และการช่วยเหลือแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นจากปัจจัยเสี่ยงรอบโรงเรียนที่มีพฤติกรรมไปเกี่ยวข้องกับบุหรี่ สุรา สารเสพติด ติดเกม การเข้าถึงสื่ออิเล็กทรอนิกส์หรือสื่อลามก การทะเลาวิวาท เป็นปัญหาสังคมที่ผู้ปกครอง ครูทุกคนที่เกี่ยวข้องต้องเข้าไปช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาไม่ให้มีพฤติกรรมเสี่ยง
สภาพปัญหาปัจจุบันโรงเรียนบ้านตาลพร้า เป็นสถานศึกษาขนาดเล็ก เปิดสอนตั้งแต่ระดับชั้น อนุบาล 1 ถึง ประถมศึกษาปีที่ 6 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุโขทัย เขต 2 มีสภาพแวดล้อมชุมชนที่ผู้ปกครองมีรายได้ต่ำ ส่วนใหญ่มีอาชีพรับจ้าง มีรายได้ไม่แน่นอน สภาพครอบครัวแตกแยก พ่อแม่หย่าร้าง อาศัยอยู่กับปู่ย่า ตายาย ผู้ปกครองส่วนใหญ่มีอาชีพรับจ้างทั่วไป และทำเกษตรกรรม ไม่มีเวลาดูแล นักเรียน ส่งผลให้นักเรียนขาดคนดูแลเอาใจใส่และ การอบรมบ่มนิสัยจากผู้ปกครอง ทำให้มีปัญหาทางด้านการเรียน ปัญหาครอบครัว ขาดความรัก ความอบอุ่น ขาดการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ขาดระเบียบวินัย ขาดความรับผิดชอบต่อตนเอง ต่อส่วนรวมอยู่ในสังคมที่ เป็นแบบอย่างที่ไม่ดีทำให้ขาดเกราะป้องกันหรือไม่มีภูมิคุ้มกันในตัวเอง รวมไปถึงมีอัตราเสี่ยงในเรื่องการติดเกม โทรศัพท์ ยาเสพติดและอบายมุขต่างๆ ได้ง่าย
1.2 แนวทางการแก้ปัญหาและพัฒนา
การดําเนินงานโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข ได้ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้สถานศึกษามีระบบการป้องกันที่เข้มแข็งและยั่งยืนจึงให้มีการดําเนินงาน ๕ มาตรการ ได้แก่ มาตรการการป้องกัน มาตรการค้นหา มาตรการรักษา มาตรการเฝ้าระวัง มาตรการบริหารจัดการ และกลยุทธ์ ๔ ต้อง ๒ ไม่ คือ ต้องมียุทธศาสตร์ต้องมีแผนงาน ต้องมีระบบข้อมูล ต้องมีเครือข่ายและ ๒ ไม่ คือ ไม่ปกปิดข้อมูล ไม่ไล่ออก เป็นแนวทางในการดําเนินงาน
โรงเรียนบ้านตาลพร้าได้เล็งเห็นความสำคัญในการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันภัย ให้ห่างไกลจากยาเสพติดและอบายมุข ภายใต้โครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข จึงได้คิดค้นรูปแบบวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศเพื่อนำมาใช้ดูแลนักเรียน โดยใช้รูปแบบการดำเนินงาน BTPS Development Activities Model เพื่อส่งเสริมการพัฒนาทางด้านสติปัญญา ร่างกาย อารมณ์ คุณธรรมและจริยธรรมทางสังคม โดยผ่านกิจกรรมต่างๆ ในโรงเรียน เพื่อปลูกฝัง ป้องกันและสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีให้กับนักเรียน ด้วยการเรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติจริงของนักเรียน ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ และตระหนักถึงโทษของยาเสพติดและอบายมุขในรูปแบบต่างๆ โดยมีครูเป็นผู้ให้คำแนะนำ สั่งสอน ฝึกฝน อบรม เป็นการสร้างนิสัยให้นักเรียนมีนิสัยใฝ่รู้ใฝ่ทำดีและใฝ่รักษาสุขภาพ เมื่อนักเรียนมีคุณธรรมหรือคุณลักษณะที่ดีย่อมไม่นำความรู้ไปใช้ในทางมิชอบ ไม่สร้างความเดือดร้อนเบียดเบียนตนเองและผู้อื่นและอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขพร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลงของสังคม
2. วัตถุประสงค์และเป้าหมายของการดำเนินงาน
2.1 วัตถุประสงค์การดำเนินงาน
1) เพื่อพัฒนานักเรียนให้มีความรู้ด้านวิชาการ ทักษะชีวิต และความรู้เกี่ยวกับยาเสพติดและอบายมุข
และสามารถใช้องค์ความรู้เป็นภูมิคุ้มกันแก่ตนเองได้
2) เพื่อพัฒนานักเรียนให้มีเจตคติ ทัศนคติ ที่ดีแก่ตนเอง เป็นพลเมืองที่ดีของประเทศชาติ
และตระหนักรู้เท่าทันถึงปัญหายาเสพติด
3) เพื่อพัฒนานักเรียนให้มีสุขภาพร่างกายแข็งแรง สามารถใช้กีฬา หรือกิจกรรมนันทนาการ
เป็นเกาะป้องกันตนเองไม่ให้เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติด และอบายมุขได้
4) เพื่อพัฒนานักเรียนให้มีคุณธรรม จริยธรรม ปลูกฝังให้นักเรียนคิดอย่างรอบคอบ มีสติ ละเว้นการ
ทำสิ่งไม่ดี และเกรงกลัวต่อบาป ส่งผลให้นักเรียนไม่เข้าไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติดและอบายมุข
2.2 เป้าหมายการดำเนินงาน
เชิงคุณภาพ
1) นักเรียนมีความรู้ด้านวิชาการ ทักษะชีวิต ความรู้เกี่ยวกับยาเสพติดและอบายมุข และสามารถใช้องค์ความรู้ เป็นภูมิคุ้มกันแก่ตนเองได้
2) นักเรียนมีเจตคติ ทัศนคติ ที่ดีแก่ตนเอง เป็นพลเมืองที่ดีของประเทศชาติ และตระหนักรู้เท่าทันถึงปัญหายาเสพติด
3) นักเรียนมีสุขภาพร่างกายแข็งแรง สามารถใช้กีฬา หรือกิจกรรมนันทนาการ เป็นเกาะป้องกันตนเองไม่ให้เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติด และอบายมุขได้
4) นักเรียนมีคุณธรรม จริยธรรม คิดอย่างรอบคอบ มีสติ ละเว้นการ ทำสิ่งไม่ดี และเกรงกลัวต่อบาป ส่งผลให้นักเรียนไม่เข้าไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติดและอบายมุข
เชิงปริมาณ
1) นักเรียนจำนวน 27 คน เข้าร่วมกิจกรรมการให้ความรู้ด้านวิชาการ ทักษะชีวิต และความรู้เกี่ยวกับยาเสพติดและอบายมุข
2) นักเรียนจำนวน 27 คน เข้าร่วมกิจกรรมเชิงบวกที่ช่วยพัฒนา เจตคติ ทัศคติ อันดีงามให้แก่นักเรียน
3) นักเรียนจำนวน 27 คน เข้าร่วมกิจกรรมที่ส่งเสริมพัฒนาให้สุขภาพร่างกายแข็งแรง โดยใช้กีฬา และกิจกรรมนันทนาการ
4) นักเรียนจำนวน 27 คน เข้าร่วมกิจกรรมที่ช่วยพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ให้แก่นักเรียน