แบบรายงานวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best practice) การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) ที่ส่งเสริมพหุปัญญาของผู้เรียน เรื่อง การพัฒนาศักยภาพตามพหุปัญญาโดยใช้รูปแบบ APAC MODEL
กระบวนการ/ขั้นตอนการดำเนินการวิธีและนวัตกรรมที่เป็น Best Practice
แนวทางการดำเนินงานโรงเรียนบ้านน้ำลัด การพัฒนาศักยภาพตามพหุปัญญา โดยใช้รูปแบบ APAC MODEL เพื่อพัฒนาด้านพหุปัญญา ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ โรงเรียนบ้านน้ำลัด ให้มีผลการพัฒนาด้านพหุปัญญา นำไปสู่โรงเรียนดีมีคุณภาพ ดังนี้
๑. A(Analysis) คือการวิเคราะห์สภาพปัญหา
ผู้บริหารและคณะครูร่วมกันวิเคราะห์สภาพปัญหาจากการติดตามการสำรวจแววความสามารถพิเศษ ด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ โรงเรียนบ้านน้ำลัด ปีการศึกษา ๒๕๖๗ นั้นพบว่านักเรียนได้ดำเนินการเข้าวัดแววจำนวน ๗๔ คน ปรากฎว่านักเรียนมีผลการวัดแววความสามารถพิเศษ มีผลการประเมินไม่ถึงร้อยละ ๕๐ ทั้งหมด ๓ ด้านดังนี้ ๑) ด้านภาษาซึ่งผ่านการวัดแววน้อยสุด จำนวน ๓๒ คน คิดเป็นร้อยละ ๔๓.๒๔ ๒) ด้านคณิตศาสตร์ ผ่านการประเมิน ๓๓ คน คิดเป็นร้อยละ ๔๔.๕๙ ๓) ด้านเครื่องกลและอิเล็กทรอนิกส์ ผ่านการประเมิน ๓๕ คน คิดเป็นร้อยละ ๔๗.๓๐ จาการวิเคราะห์ข้อมูลดังกล่าว โรงเรียนได้เล็งเห็นความสำคัญ และได้ร่วมกันวางแผนการพัฒนาศักยภาพตามพหุปัญญา โดยใช้รูปแบบ APAC MODEL
๒. P(plan a solution) คือการวางแผนการแก้ปัญหาร่วมกัน
จากการวิเคราะห์สภาพปัญหาดังกล่าว ผู้บริหารและคณะครูจึงร่วมกันวางแผนการจัดการเรียน
การสอนเพื่อพัฒนาด้านพหุปัญญา โดยผู้บริหารได้สนับสนุนและส่งเสริมให้ครูศึกษาข้อมูลเรื่อง แนวทางพัฒนาพหุปัญญาในสถานศึกษา คือ การจัดการเรียนรู้ที่เน้นการส่งเสริมศักยภาพของผู้เรียนในด้านต่างๆ ตามทฤษฎีพหุปัญญาของ Howard Gardner ซึ่งเชื่อว่ามนุษย์มีความฉลาดหลายด้าน ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ความฉลาดทางด้านสติปัญญา (IQ) เพียงอย่างเดียว การพัฒนาพหุปัญญาในสถานศึกษาจึงต้องอาศัยการปรับเปลี่ยนทั้งในส่วนของหลักสูตร วิธีการสอน การวัดและประเมินผล รวมถึงการสร้างบรรยากาศที่เอื้อต่อการเรียนรู้ โดยร่วมกันวางแผนออกแบบการเรียนรู้แนวทางการส่งเสริมความสามารถทางพหุปัญญา ให้แก่นักเรียน ดังนี้
๑) จัดกิจกรรมโดยให้นักเรียนได้เรียนรู้และทำกิจกรรมร่วมกันเพื่อให้นักเรียนมีความสุขในการร่วมการจัดกิจกรรม อาจจะเป็นกลุ่มใหญ่หรือกลุ่มเล็ก โดย เน้นการเรียนรู้แบบบูรณาการและฝึกความสามารถในด้านต่าง ๆ ให้กับนักเรียน เช่น ความสามารถด้านดนตรี ความสามารถด้านภาษา ความสามารถด้านตรรกะและคณิตศาสตร์ความสามารถด้านการเคลื่อนไหวและ ร่างกาย ความสามารถด้านมิติสัมพันธ์ความสามารถด้านมนุษย์สัมพันธ์ความสามารถด้านการเข้าใจตนเอง ความสามารถด้านธรรมชาติวิทยา
๒) นักเรียนและครูร่วมกันวางแผนการเรียนรู้ของตนเอง เพื่อเป็นการพัฒนาความสามารถในด้านที่ ตนเองถนัดหรือมีความสามารถพิเศษ
๓) การเรียนรู้ของนักเรียนเกิดจากความต้องการที่ต่อเนื่องจากการเรียนรู้ในเรื่องหนึ่งไปอีกเรื่องหนึ่งที่ นักเรียนสนใจครูควรจะช่วยเหลือหรือให้คำแนะนำ นอกจากนี้อาจจะเกิดจากความต้องการที่จะเรียนรู้ด้วย ตนเอง โดยที่ครูไม่ได้กระตุ้น
๔) เปิดโอกาสให้นักเรียนได้แสดงออกตามความสามารถที่มีอยู่อย่างเต็มที่ โดยส่งเสริมให้มีการจัดมุม ประสบการณ์สำหรับเด็กได้เลือกทำกิจกรรมที่สนใจ และแสดงความสามารถด้านที่ตนเองถนัดทั้ง ๘ ด้าน
จากการศึกษาแนวทางส่งเสริมความสามารถทางพหุปัญญาให้แก่นักเรียน ดังกล่าวนั้น จึงได้นำรูปแบบ ACACA (เยาวพา เดชะคุปต์ .๒๕๕๑) เป็นรูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้เพื่อพัฒนา พหุปัญญา โดยมีพื้นฐานจากแนวคิดพหุปัญญาเพื่อการเรียนรู้การจัดประสบการณ์ตามแนวรูปแบบพหุปัญญา เพื่อการเรียนรู้เป็นการดำเนินการตามหลักการ ๕ ขั้น โดยใช้ ACACA ดังนี้
ขั้นที่ ๑ ขั้นการให้ผู้เรียนปฎิบัติกิจกรรมการเรียนรู้อย่างมีชีวิตชีวา (A=Active Learning)
ขั้นที่ ๒ ขั้นการมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้ในกลุ่มย่อย(C=Cooperation Learning)
ขั้นที่ ๓ ขั้นการวิเคราะห์กิจกรรมการเรียนรู้ (A=Analysis)
ขั้นที่ ๔ ขั้นการสรุปและสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง (C=Constructivism)
ขั้นที่ ๕ ขั้นการประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง (A=Application)
๓. A ( Act ) คือการลงมือปฏิบัติ
๑) ส่งเสริมและสนับสนุนให้ครูศึกษารูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้เพื่อพัฒนา พหุปัญญา โดยมีพื้นฐานจากแนวคิดพหุปัญญาเพื่อการเรียนรู้การจัดประสบการณ์ตามแนวรูปแบบพหุปัญญา เพื่อการเรียนรู้เป็นการดำเนินการตามหลักการ ๕ ขั้น โดยใช้ ACACA มาใช้ในการดำเนินการจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนา พหุปัญญา ของนักเรียน
ขั้นที่ ๑ ขั้นการให้ผู้เรียนปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้อย่างมีชีวิตชีวา (A=Active Learning)
ขั้นที่ ๒ ขั้นการมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้ในกลุ่มย่อย(C=Cooperation Learning)
ขั้นที่ ๓ ขั้นการวิเคราะห์กิจกรรมการเรียนรู้ (A=Analysis)
ขั้นที่ ๔ ขั้นการสรุปและสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง (C=Constructivism)
ขั้นที่ ๕ ขั้นการประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง (A=Application)
๒) ประชุมสร้างความเข้าใจให้กับครูผู้สอนทุกท่าน ในการดำเนินการตามหลักการ ๕ ขั้น โดยใช้ ACACA มาใช้ในการดำเนินการจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนา พหุปัญญา ของนักเรียนในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ตามเทคนิคของแต่ละคน
๓) ส่งเสริมและสนับสนุนให้ครู นำหลักการ ๕ ขั้น ACACA มาใช้ในการดำเนินการจัดกิจกรรม
เพื่อพัฒนา พหุปัญญา ของนักเรียนในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖
๔) สนับสนุนให้ครู จัดทำแฟ้มนักเรียนรายบุคคล
๕) ด้านการเตรียมการสอน
๕.๑) สนับสนุนให้ครู ศึกษาหลักสูตร โครงสร้าง มาตรฐาน ตัวชี้วัด แต่ละรายวิชา เพื่อให้สอดคล้องการจัดการเรียนการสอน ในขั้นตอน ๕ ขั้น ACACA
๕.๒) สนับสนุนให้ครู จัดทำแผนการจัดการเรียนรู้และบันทึกผลหลังสอนทุกครั้ง
๕.๓) ส่งเสริมสนับสนุนให้ครู เตรียมสื่อการเรียนการสอน โดยการสนับสนุนงบประมาณในการจัดทำสื่อการเรียนการสอน
๕.๔) ส่งเสริมสนับสนุนให้ครูจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมการพัฒนาพหุปัญญา ให้กับนักเรียน
๕.๕) สนับสนุนงบประมาณในการจัดทำแบบฝึก/ใบงาน เพื่อพัฒนาพหุปัญญา ให้กับนักเรียนของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ - ประถมศึกษาปีที่ ๖
๖) ส่งเสริมสนับสนุนให้ครูนำแบบฝึก/ใบงาน ไปใช้กับนักเรียน ตามขั้นตอน ๕ ขั้น ACACA ดังนี้
ขั้นที่ ๑ ขั้นการให้ผู้เรียนปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้อย่างมีชีวิตชีวา (A=Active Learning)
ขั้นที่ ๒ ขั้นการมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้ในกลุ่มย่อย(C=Cooperation Learning)
ขั้นที่ ๓ ขั้นการวิเคราะห์กิจกรรมการเรียนรู้ (A=Analysis)
ขั้นที่ ๔ ขั้นการสรุปและสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง (C=Constructivism)
ขั้นที่ ๕ ขั้นการประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง (A=Application)
๔. C (Check and evaluation) คือการนิเทศ ติดตาม ประเมินผล
เมื่อครูได้นำ ขั้นตอนการดำเนินการตามหลักการ ๕ ขั้น โดยใช้ ACACA มาใช้ในการดำเนินการจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนา พหุปัญญา ของนักเรียนในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ตามเทคนิคของแต่ละคนไปปฏิบัติแล้ว ผู้บริหาร นิเทศ ติดตาม ประเมินผล เกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอน และให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมเพื่อเสริมแรงในการทำงาน
๔. ผลการดำเนิน/ผลสัมฤทธิ์/ประโยชน์ที่ได้รับ
๔.๑ ผลการดำเนินงาน
๑. จากผลการนำการพัฒนาศักยภาพตามพหุปัญญา โดยใช้รูปแบบ APAC MODEL มาพัฒนา
ความสามารถพิเศษพหุปัญญาของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ถึงระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ทั้ง ๘ ด้านนั้น พร้อมส่งเสริมให้นักเรียนได้เข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ ที่ทางโรงเรียนจัดให้ เช่น กิจกรรมตามโครงการเศรษฐกิจพอเพียง โครงการพัฒนาคุณภาพภาพการศึกษาสู่ความเป็นเลิศทางวิชาการ โครงการโรงเรียนวิถีพุทธ โครงการส่งเสริมทักษะด้านกีฬา โครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข โครงการส่งเสริมทักษะ ๑ ชั้น ๑ อาชีพ โครงการส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน นักเรียนมีทักษะในการใช้ชีวิต และสามารถมารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างดียิ่งและมีความสุขในการเรียนรู้ ส่งผลให้นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ถึงระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ โรงเรียนบ้านน้ำลัด มีผลการพัฒนาพหุปัญญาทั้ง ๘ ด้านดังนี้
๑) นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น
๒) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ มีผลการประเมิน การทดสอบความสามารถพื้นฐานของ
ผู้เรียนระดับชาติ (National Test : NT) ปีการศึกษา ๒๕๖๗ สูงกว่าปีการศึกษา ๒๕๖๖
๓) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ มีผลการทดสอบทางการศึกษารับระดับชาติขั้นพื้นฐาน
(O-NET)ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ปีการศึกษา ๒๕๖๗ สูงกว่าระดับประเทศ และสูงกว่าปีการศึกษา ๒๕๖๖
๔) นักเรียนโรงเรียนบ้านน้ำลัด มีผลการเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน และผลการ
ประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ปีการศึกษา ๒๕๖๗ ผ่านเกณฑ์การประเมินอยู่ในระดับดีเยี่ยม
๔.๒ ประโยชน์ที่ได้รับ
๑) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ - ๖ โรงเรียนบ้านน้ำลัด ได้รับการพัฒนาโดยใช้รูปแบบ APAC MODEL
๒) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ - ๖ โรงเรียนบ้านน้ำลัด ได้รับการพัฒนา ความสามารถพิเศษพหุปัญญาทั้ง ๘ ด้าน
๓) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ - ๖ โรงเรียนบ้านน้ำลัดมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น และมีทักษะในการใช้ชีวิต และสามารถมารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างดียิ่ง และมีความสุขในการเรียนรู้
๕. ปัจจัยความสำเร็จ
๑) ข้าราชการครูและบุคลกรทางการศึกษาโรงเรียนบ้านน้ำลัด ร่วมวางแผนและขับเคลื่อนการ
ดำเนินงาน ตามรูปแบบ APAC MODEL
๒) คณะกรรมการสถานศึกษาโรงเรียนบ้านน้ำลัด ให้การสนับสนุนส่งเสริมการดำเนินงานตาม
โครงการกิจกรรมของโรงเรียน
๓) นักเรียน และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนบ้านน้ำลัด ให้ความร่วมมือในการดำเนินการตาม
กิจกรรมต่าง ๆ ที่ทางโรงเรียนดำเนินการจัดขึ้น
๔) ผู้นำชุมชน ผู้นำท้องถิ่น ในตำบลพุทธบาท อำเภอชนแดน จังหวัดเพชรบูรณ์ ร่วมส่งเสริม
พร้อมสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินการจัดกิจกรรมภายในโรงเรียน
๕) ผู้บริหาร กลุ่มเพชรชนแดน ส่งเสริมความร่วมมือในการดำเนินการจัดกิจกรรมร่วมกัน
๖) สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์เขต ๑ ส่งเสริมสนับสนุนพร้อมให้ความรู้
กับข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา
๖. บทเรียนที่ได้รับ
๖.๑ ข้อสรุปและข้อสังเกตในการดำเนินงาน
จากการดำเนินการพัฒนาศักยภาพตามพหุปัญญา โดยใช้รูปแบบ APAC MODEL เพื่อพัฒนาด้านพหุปัญญา ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ โดยนำหลักการ ๕ ขั้น ACACA มาเป็นขั้นตอนในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน หรือกิจกรรมที่ส่งเสริมด้านการพัฒนาพหุปัญญานั้น พบว่า
๑) ในการนำขั้นตอนการจัดกิจกรรมไปใช้ในการดำเนินการทั้ง ๕ ขั้นตอน มาใช้ในการจัด
กิจกรรม ครูผู้สอนยังขาดความเข้าใจในการดำเนินการจัดกิจกรรมทั้ง ๕ ขั้นตอน
๒) นักเรียนมีความพร้อม ในการพัฒนาความสามารถพิเศษพหุปัญญาที่แตกต่างกัน
ครูผู้สอนควรออกแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาพหุปัญญา ที่หลากหลายตามความเหมาะสมและความามารถของนักเรียนแต่ละคน
๓) การจัดหาสื่อการเรียนการสอนให้สอดคล้องในการดำเนินงานตามหลักการ ๕ ขั้นตอนยัง
ขาดความหลากหลาย
๔) ควรให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติจริง ตาม ๕ ขั้นตอนเพื่อสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง และ
เพื่อให้นักเรียนนำความรู้ที่ได้รับไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ต่อไป
๖.๒ ข้อเสนอแนะ และข้อควรระวัง แนวทางในการนำผลงานไปใช้
๑) ครูผู้สอนควรวางแผนการดำเนินงาน และศึกษาแนวทางการดำเนินการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ตามหลักการ ๕ ขั้นให้ชัดเจน เพื่อนำไปใช้ในการดำเนินการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้เกิดประสิทธิภาพในการพัฒนาความสามารถพหุปัญญาทั้ง ๘ ด้านของนักเรียน
๒) ครูผู้สอนควรวางแผนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ที่หลากหลายตามความสามารถของนักเรียนแต่ละคน
๓) ครูผู้สอนควรจัดหาสื่อการเรียนรู้ หรือสื่อในการจัดกิจกรรมที่หลากหลายให้สอดคล้อง ตามหลัก ๕ ขั้นตอน
๔) ควรรูปแบบการจัดกิจกรรมเพื่อให้นักเรียนได้เรียนรู้จากสถานการณ์จริง และสามารถลงมือปฏิบัติได้จริงเพื่อให้นักเรียนได้เกิดองค์ความรู้ และสามารถนำไปใช้ได้จริงในชีวิตประจำวันต่อไป
๖.๓ แนวทางการพัฒนาให้ประสบความสำเร็จ
๑) ส่งเสริมการให้ความรู้กับคุณครู ในการนำรูปแบบ APAC MODEL เพื่อพัฒนาด้านพหุปัญญา ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ โดยนำหลักการ ๕ ขั้น ACACA ไปใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เพื่อให้นักเรียนเกิดการพัฒนาความสามารถ ด้านพหุปัญญาทั้ง ๘ ด้าน
๒) ส่งเสริมในการจัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยการนำปัญหา ที่เกิดขึ้นในการจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาพหุปัญญาให้กับนักเรียน มาร่วมกันหาวิธีการแก้ปัญหา เพื่อนำไปพัฒนาความสามารถพิเศษ ด้านพหุปัญญาของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ต่อไป
ค้นหาทุกอย่างในเว็บครูบ้านนอก :
ตั้งกระทู้คำถามใหม่
กลับหน้าที่แล้ว
