ครูบ้านนอก

ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารเคมีกับชีวิตและสิ่งแวดล้อม

ด้วยแนวทางการใช้บริบทเป็นฐาน สำหรับนักศึกษา ระดับมัธยมตอนปลาย

ชื่อวิจัย ฉันทลักษณ์ ศรีผา

ปีที่วิจัย 2561

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการ วิจัยและพัฒนา (Research and Development) โดยได้กำหนดความมุ่งหมายไว้ดังนี้ 1) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารเคมีกับชีวิตและสิ่งแวดล้อม ตามแนวคิดการใช้บริบทเป็นฐาน สำหรับนักศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย 2) เพื่อศึกษาประสิทธิผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารเคมีกับชีวิตและสิ่งแวดล้อม ตามแนวคิดการใช้บริบทเป็นฐาน สำหรับนักศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ในด้าน 2.1) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร์ 2.2) เจตคติทางวิทยาศาสตร์ และ 2.3) ความพึงพอใจของนักศึกษาต่อรูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ กลุ่มตัวอย่างคือ นักศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอราษีไศล จังหวัด ศรีสะเกษ ที่ลงทะเบียนเรียนในภาคเรียนที่ 2/2559 ที่ได้จากการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) รวมจำนวน 31 คน เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลเพื่อการวิจัยครั้งนี้ได้แก่ ดังนี้ 1) เครื่องมือประกอบการจัดการเรียนรู้ ประกอบด้วย แผนการจัดการเรียนรู้ 2) เครื่องมือประเมินประสิทธิผลรูปแบบการจัดการเรียนรู้ ประกอบด้วย แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบวัดเจตคติวิทยาศาสตร์ และแบบถามความพึงพอใจต่อรูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สถิติที่ใช้ในการทดสอบสมมติฐาน คือ t-test for Dependent Sample และ One Sample t-test

ผลการวิจัยพบว่า

1. รูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารเคมีกับชีวิตและสิ่งแวดล้อม ตามแนวคิดการใช้บริบทเป็นฐาน สำหรับนักศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ดังนี้ 1) ขั้นสัมพันธ์ (Relating) 2) ขั้นสร้างสมมติฐาน (Hypothesis) 3) ขั้นการรวบรวมและพิจารณาข้อมูล (Concluding and Considering) 4) ขั้นสร้างองค์ความรู้ (Knowledge formation) 5) ขั้นสื่อสารและนำเสนออย่างมีประสิทธิภาพ (Effective and Communication) และ 6) ขั้นการถ่ายโอน (Transferring)

ซึ่งเป็นรูปแบบที่ได้จากการสังเคราะห์ ทฤษฎีการเรียนรู้และแนวคิดการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง รูปแบบการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และรูปแบบการเรียนรู้โดยใช้บริบทเป็นฐาน มาพิจารณาร่วมกัน โดยหลักการของรูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น เป็นรูปแบบที่มีขั้นตอนการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ที่ผู้เรียน ได้ฝึกการเรียนรู้ร่วมกับผู้อื่น ผ่านกระบวนการกลุ่มภายใต้สถานการณ์จริงที่ใกล้เคียงกับความเป็นจริง และครูมีบทบาทเป็นผู้อำนวยความสะดวก ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้กับผู้เรียน ผู้เรียนมีโอกาสคิดหาเหตุผลอย่างอิสระ ฝึกวิเคราะห์ คาดเดา คำตอบอย่างมีหลักการ ฝึกการวางแผน กำหนดทางเลือกที่เป็นไปได้ และลงมือปฏิบัติด้วยตัวเอง รวมทั้งการแสวงหาความรู้จากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ที่เกิดจากการรับข้อมูลอย่างมีความหมาย เกิดการเรียนรู้จากการพิจารณาความสมเหตุสมผลของข้อมูลที่มีความสัมพันธ์กัน และการตีความหมายของข้อมูล นำไปสู่การสรุปด้วยตัวเอง สามารถสร้างความรู้และความคิดรวบยอดด้วยตนเอง รวมทั้งฝึกสรุปองค์ความรู้ และสะท้อนผลออกมาในรูปของการเขียน การนำเสนอโดยการการเล่า หรือการอภิปราย รวมถึงแสดงความคิดเห็นอย่างมีเหตุผลภายใต้บรรยากาศ ที่มีความอิสระการหาแนวทางในการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้และแก้ปัญหาภายใต้สถานการณ์ใหม่ เพื่อการพัฒนาตนเอง สู่การทำประโยชน์ให้กับสังคม และชุมชนรอบตัว อันจะจะส่งผลให้ผู้เรียนมีจิตสาธารณะ และบริการสังคมที่เกิดจากการเรียนรู้ที่สร้างสรรค์ต่อไป

2. ประสิทธิผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารเคมีกับชีวิตและสิ่งแวดล้อม ตามแนวคิดการใช้บริบทเป็นฐาน สำหรับนักศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย สรุปได้ดังนี้

2.1 นักศึกษาที่เรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารเคมีกับชีวิตและสิ่งแวดล้อม โดยแนวคิดการใช้บริบทเป็นฐาน มีคะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่กำหนดไว้

2.2 นักศึกษาที่เรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารเคมีกับชีวิตและสิ่งแวดล้อม โดยแนวคิดการใช้บริบทเป็นฐาน หลังเรียนมีคะแนนเฉลี่ยเจตคติสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 กล่าวคือ นักศึกษาที่เรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารเคมีกับชีวิตและสิ่งแวดล้อม โดยแนวคิดการใช้บริบทเป็นฐาน หลังเรียนมีคะแนนเฉลี่ยเจตคติอยู่ในระดับมาก ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่กำหนดไว้

2.3 นักศึกษาที่เรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารเคมีกับชีวิตและสิ่งแวดล้อม โดยแนวคิดการใช้บริบทเป็นฐาน หลังเรียนมีคะแนนพึงพอใจต่อรูปแบบการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 กล่าวคือ นักศึกษาที่เรียนรู้ด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง สารเคมีกับชีวิตและสิ่งแวดล้อม โดยแนวคิดการใช้บริบทเป็นฐาน หลังเรียนมีคะแนนเฉลี่ยความพึงพอใจต่อรูปแบบการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ในระดับมาก คือ เท่ากับ 4.10 เมื่อเทียบกับเกณฑ์คะแนนเฉลี่ยภาพรวม เท่ากับ 3.50 ซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่กำหนดไว้

เว็บน่าสนใจ