ครูบ้านนอก

จิตกร ผมงาม : การวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์

ด้านการประหยัดตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของนักเรียนโรงเรียน

บ้านภูมิสตึง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 1

ปีที่ศึกษา : ปีการศึกษา 2560

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของนักเรียนโรงเรียนบ้านภูมิสตึง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 1 กำหนดวัตถุประสงค์ของการศึกษาไว้เพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของนักเรียนโรงเรียนบ้านภูมิสตึง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 1 โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการ โดยใช้วิธี “เข้าใจ เข้าถึงและพัฒนา” ตามแนวประราชดำริในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช มีกลุ่มผู้ร่วมศึกษา จำนวน 3 คน ได้มาโดยความสมัครใจ กลุ่มเป้าหมายและกลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง และจากการคำนวณโดยใช้สูตรของยามาเน่แบบทราบจำนวนประชากร การศึกษาในครั้งนี้ใช้หลักวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) เพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของนักเรียนโรงเรียนบ้านภูมิสตึง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 1 โดยดำเนินการเป็น 2 วงรอบ (Spiral) แต่ละวงรอบประกอบด้วย การวางแผน (Planning) การปฏิบัติ (Action) การสังเกต (Observation) และการสะท้อนผล (Reflection) ดำเนินการระหว่างเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2560 ถึง กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 โดยรอบที่ 1 ระหว่างเดือนมิถุนายน ถึงกันยายน พ.ศ. 2560 และวงรอบที่ 2 ระหว่างเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2560 ถึง กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 มีเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้แก่ แบบบันทึก แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ และแบบสอบถาม ปรากฏผลการศึกษา ดังนี้

วงรอบที่ 1

จากการจัดประชุมปรึกษาหารือร่วมกันระหว่างคณะวางแผนเพื่อร่วมกันวิเคราะห์สภาพปัจจุบัน ปัญหา และสาเหตุเกี่ยวกับการขาดคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัดของนักเรียน ซึ่งจากการวิเคราะห์สภาพปัจจุบันร่วมกัน พบว่า ครูใช้เวลาในการอบรมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัดแก่นักเรียนน้อย ครูประจำชั้นไม่ค่อยให้ความสำคัญกับกิจกรรมโฮมรูม ครูไม่ได้ออกเยี่ยมบ้านนักเรียน นักเรียนส่วนใหญ่ใช้เงินฟุ่มเฟือย ไม่รู้คุณค่าของเงิน ใช้จ่ายเงินโดยไม่ก่อประโยชน์ต่อตนเอง ไม่ประหยัดการใช้ทรัพย์สินของส่วนรวม การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนครูไม่ได้สอดแทรกคุณธรรมจริยธรรมในเนื้อหาสาระที่สอน นักเรียนละเลยในการช่วยกันประหยัดและไม่ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ ทั้งนี้บุคคลที่เกี่ยวข้องทุกฝ่ายต้องการให้ดำเนินการแก้ไข ปรับปรุงและพัฒนาเกี่ยวกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้านการประหยัดตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียนโรงเรียนบ้านภูมิสตึง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 1 เกี่ยวกับ (1) ใช้ทรัพย์สินของตนเองอย่างคุ้มค่า (2) ใช้ทรัพย์สินของส่วนรวมอย่างคุ้มค่า (3) ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ (4) การใช้น้ำและไฟอย่างคุ้มค่า (5) การใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุด โดยเริ่มดำเนินการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยกลยุทธ์การเข้าใจ โดยใช้เทคนิคการประชุมแบบมีส่วนร่วม และการอบรมเชิงปฏิบัติการ เพื่อเพิ่มพูนความรู้และพัฒนาความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง กลยุทธ์การเข้าถึง ใช้เทคนิควิธีการศึกษาดูงาน ซึ่งเป็นกิจกรรมที่ช่วยให้ครูและบุคคลที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของนักเรียนโรงเรียนบ้านภูมิสตึง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 1 สามารถคิดหากลวิธีที่จะเข้าถึงนักเรียน โดยพิจารณาว่าจะสอดแทรกกิจกรรมการเรียนรู้ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เข้าไปใน วิธีคิดและกลุ่มสาระต่างๆได้อย่างไรและโดยวิธีใด ทั้งนี้อาจจัดเป็นกิจกรรมกลุ่มให้นักเรียนได้ร่วมกันคิด ร่วมกันทำ รู้จักแบ่งหน้าที่กันตามความสามารถของนักเรียนแต่ละชั้น และกลยุทธ์การพัฒนา ด้วย (1) กิจกรรมโฮมรูม (2) กิจกรรมสอดแทรกเนื้อหา (3) กิจกรรมเยี่ยมบ้านนักเรียน (4) กิจกรรมกลุ่มเครือข่ายประหยัดเพื่ออนาคต (5) กิจกรรมการนำเสนอผลงาน และ (6) กิจกรรมการนิเทศภายใน โดยผลการประเมินการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัดที่ได้จากแบบสังเกต พบว่า นักเรียนกลุ่มเป้าหมายมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงอยู่เกณฑ์ระดับ ปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 77.25 เมื่อใช้แบบสอบถามเพื่อสอบถามข้อมูลผลการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัด โดยหาค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน แล้วนำมาเทียบกับเกณฑ์แปลความหมายระดับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.24 หมายถึง นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงอยู่ในระดับปานกลาง

วงรอบที่ 2

การพัฒนาคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของนักเรียนโรงเรียนบ้านภูมิสตึง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 1 ในวงรอบ ที่ 2 ได้มีการปรับเปลี่ยนกิจกรรมในกลยุทธ์การพัฒนาเพื่อให้เกิดเหมาะสมและส่งเสริมประสิทธิภาพในการพัฒนาลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งประกอบด้วย (1) กิจกรรมโฮมรูม (2) กิจกรรมสอดแทรกเนื้อหา (3) กิจกรรมเยี่ยมบ้านนักเรียน (4) กิจกรรมการ ออมเงินรายวัน สร้างฝัน ชีวิตใหม่ (5) กิจกรรมประกวดยอดนักประหยัด (6) กิจกรรมเผยแพร่แนวทางการพัฒนา และ (7)กิจกรรมการนิเทศภายใน สามารถสะท้อนผลการปฏิบัติงานจากข้อมูลที่ได้จากการสังเกต สัมภาษณ์ บันทึก และทดสอบกลุ่มเป้าหมายและกลุ่มผู้ให้ข้อมูล ทำให้ได้ข้อสรุปเกี่ยวกับการพัฒนาคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ด้านการประหยัดชัดเจนยิ่งขึ้น กล่าวคือ นักเรียนมีคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ด้านการประหยัด ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในระดับสูง จะเห็นได้จากการปฏิบัติเป็นประจำโดยไม่มีใครบังคับ และยังเชิญชวนบุคคลอื่นให้รู้จักคุณค่าของการประหยัดอีกด้วย เช่น นักเรียนรู้จักการออมเงิน โดยนักเรียนทุกคนมีสมุดบัญชีเงินฝากเป็นของตนเอง การใช้สิ่งของส่วนตัวและส่วนรวมอย่างประหยัด รู้จักนำเศษวัสดุเหลือใช้มาทำให้เกิดประโยชน์คุ้มค่าสูงสุด สามารถถ่ายทอดความรู้ให้กับบุคคลอื่นอีกด้วย ด้านผู้ปกครองก็ให้ความร่วมมือช่วยเหลือมากขึ้น และจากการสังเกต พบว่า นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านการประหยัดของนักเรียนวงรอบที่ 2 อยู่ในระดับสูง คิดเป็นร้อยละ 90.66 โดยมีค่าเฉลี่ย 4.28 ซึ่งอยู่ในเกณฑ์ระดับมาก

เว็บน่าสนใจ