ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้
คณิตศาสตร์ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR
SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
ผู้วิจัย นางกัลยา แก้วเมืองคำ
สถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 1 กองการศึกษา สังกัดเทศบาลนคร
แหลมฉบัง ตำบลทุ่งสุขลา อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี
ปีที่รายงาน พ.ศ. 2563
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 1 สังกัดเทศบาลนครแหลมฉบัง อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี โดยมีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 (2) เพื่อสร้างและหาประสิทธิภาพของการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 มีการพัฒนาและมีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 75/75 (3) เพื่อทดลองการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 (4) เพื่อประเมินและปรับปรุงการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4/3 ของโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 1 สังกัดเทศบาลนครแหลมฉบัง อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2561 จำนวน 37 คน แบบแผนในการวิจัย ใช้การทดลองแบบ pre experimental design โดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) แผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคนิคการสอนแบบ K-W-D-L และ รูปแบบแบ่งปันความคิด (THINK-PAIR-SHARE) เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา จำนวน 23 แผน 2) แบบทดสอบ เป็นแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนและหลังการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 แบบปรนัยชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 1 ชุด 30 ข้อละ 1 คะแนน 3) แบบสอบถามวัดความพึงพอใจในการเรียน เป็นแบบสอบถาม เป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) จำนวน 1 ชุด 15 ข้อ การวิจัยครั้งนี้ รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา โดยการศึกษาความคิดเห็นและข้อมูลพื้นฐานต่าง ๆ แล้วนำมาพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา มีเนื้อหาประกอบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน มี 8 เรื่องย่อย คือ 1) เศษส่วนแท้ เศษเกิน 2) จำนวนคละ 3) เศษส่วนที่เท่ากับจำนวนนับ 4) เศษส่วนที่เท่ากัน 5) เศษส่วนอย่างต่ำ 6) การเปรียบเทียบและเรียงลำดับ 7) การบวก การลบ 8) โจทย์ปัญหา ซึ่งในชุดคู่มือการใช้ประกอบด้วย คำนำ วัตถุประสงค์ การออกแบบการเรียนรู้ คำชี้แจงในการใช้คู่มือครู บทบาทของครู แผนการจัดการเรียนรู้ ใบความรู้ แบบประเมินผลงานนักเรียน แบบทดสอบ แบบประเมินผลงานนักเรียน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการใช้ค่าสถิติร้อยละ (%) ค่าเฉลี่ย ( ) ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ค่าทดสอบค่าที (t-test) แบบ dependent และการวิเคราะห์เนื้อหา (content analysis) แล้วนำเสนอแบบพรรณาความและตาราง
สรุปผลการวิจัยพบว่า
จากการวิจัยครั้งนี้สามารถสรุปได้ดังนี้
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ในการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 1 สังกัดเทศบาลนครแหลมฉบัง อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ปีการศึกษา 2561 พบว่า
ควรปรับปรุงด้านกระบวนการจัดการเรียนรู้ เนื่องจากมีนักเรียนอ่านหนังสือไม่คล่อง จึงเป็นอุปสรรคในการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ควรส่งเสริมนักเรียนโดยจัดกิจกรรมการเรียนเน้นให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติ จะช่วยให้นักเรียนได้เรียนรู้และฝึกทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหาอย่างยั่งยืน สิ่งที่ควรปรับปรุงรองลงมา ได้แก่ ด้านสื่อการจัดการเรียนรู้ ด้านวัดผลประเมินผลตามลำดับ ขณะที่ด้านหลักสูตร จำเป็นต้องจัดการเรียนรู้ตามหลักสูตรที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนดซึ่งมีการวิเคราะห์ สังเคราะห์มาเป็นอย่างดีแล้ว นอกจากนี้ ผู้เรียนและผู้ที่เกี่ยวข้องเห็นว่าเทคนิค K-W-D-L ส่งเสริมให้นักเรียนได้รู้จักคิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์ และค้นหาคำตอบ รวมทั้งตรวจสอบคำตอบด้วยตนเอง เพื่อให้แน่ใจว่าคำตอบนั้นตรงกับคำถาม โดยมีขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้น k วิเคราะห์ว่าโจทย์บอกอะไรบ้าง ขั้น W ร่วมกันพิจารณาเพื่อหาวิธีที่ดีที่สุด ขั้น D ร่วมกันแสดงวิธีแก้ปัญหาตามที่กลุ่มของตนเองได้เลือกไว้ ขั้น L ส่งตัวแทนออกมานำเสนอผลการแก้ปัญหา นักเรียนได้เรียนรู้การแก้ปัญหาที่หลากหลายจากกลุ่มอื่น ๆ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ในสถานการณ์ อีกทั้งเทคนิค KWDL เป็นเทคนิค ส่งเสริมการอ่านเชิงวิเคราะห์ให้กับนักเรียน ส่งผลให้นักเรียนได้พัฒนาสติปัญญา พัฒนากระบวนการคิดแก้ปัญหาพัฒนาทักษะทางสังคม และพัฒนาทักษะความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ส่วนจัดการเรียนรู้แบบ ThinkPairShare เป็นการอภิปรายแบบมีส่วนร่วม โดยเปิดโอกาสให้นักเรียนแต่ละคนลงมือค้นหาคำตอบก่อนอภิปรายแลกเปลี่ยนความรู้ ร่วมสรุปกับเพื่อน จากนั้นจึงนำคำตอบไปอธิบายให้เพื่อนทั้งชั้นฟัง และแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกันทั้งห้องเรียน โดยมีครูเป็นผู้แนะนำ และเพิ่มเติมสุดท้ายในสิ่งที่ถูกต้อง นักเรียนมีโอกาสได้ฝึกฝนพัฒนาทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหาอย่างต่อเนื่อง
2. ผลการพัฒนา (development) การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 1 สังกัดเทศบาลนครแหลมฉบัง อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี พบว่า
2.1 ประสิทธิภาพของการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 1 สังกัดเทศบาลนครแหลมฉบัง อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ปีการศึกษา 2561 ที่ผู้วิจัยสร้างและพัฒนาขึ้น มีประสิทธิภาพ เท่ากับ 78.78 / 78.33 ซึ่งมีประสิทธิภาพสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐาน 75/75
2.2 การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนการพัฒนาและหลังการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 1 สังกัดเทศบาลนครแหลมฉบัง อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี คะแนนเฉลี่ย หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .01 โดยมีค่า t เท่ากับ 10.82
2.3 ค่าเฉลี่ยของความพึงพอใจในการเรียน พบว่า นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ความพึงพอใจในการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( = 4.50 , S.D.= 0.70) เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า ข้อที่มีค่าเฉลี่ยเรียงจากมากที่สุด คือ ช่วยให้นักเรียนมีความสนุกสนานเพลิดเพลินในการเรียน ,ช่วยส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหาได้ง่ายขึ้น , ช่วยให้การเรียนคณิตศาสตร์ทำให้นักเรียนตั้งใจเรียนมากขึ้น , เป็นการส่งเสริมความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างเพื่อนในกลุ่ม , ช่วยให้นักเรียนเข้าใจเนื้อหาสาระที่เรียนได้ดียิ่งขึ้น, ช่วยทำให้นักเรียนมีทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา , ช่วยให้เข้าใจในเนื้อหาบทเรียนมากยิ่งขึ้น คือ ( =4.78 , 4.65, 4.64 ,4.64 ,4.63 ,4.62 ,4.59 ,S.D.= 0.58 ,0.67 ,0.68 ,0.69 , 0.67 ,0.67 และ 0.66) ตามลำดับ
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 37 คน ซึ่งใช้ทดลองใช้ จำนวน 23 ชั่วโมง ผลการทดลองใช้ พบว่า นักเรียนส่วนใหญ่ มีความสนใจ กระตือรือร้นในการเรียนรู้ มีทักษะการแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง มีความสุข สนุกกับการเรียน มีความรับผิดชอบในการที่นำมาทดลองใช้
4. ผลการประเมินและปรับปรุงการจัดการเรียนรู้ เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามเทคนิค K-W-D-L โดยใช้กระบวนการร่วมมือ THINK PAIR SHARE เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดแก้ปัญหา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 พบว่า นักเรียนมีผลการเรียน เรื่อง เศษส่วน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ก่อนเรียนและหลังเรียนมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน