การพัฒนารูปแบบการนิเทศ EKORES เพื่อพัฒนาทักษะการจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอนคณิตศาสตร์ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3
โรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 1
การวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยมีจุดมุ่งหมายของการวิจัยไว้ดังนี้
1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหา และความต้องการจำเป็นในการจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอนคณิตศาสตร์ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3
2) เพื่อศึกษาองค์ประกอบ และวิธีการพัฒนาทักษะการจัดการเรียนรู้
3) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการนิเทศ EKORES
4) เพื่อตรวจสอบประสิทธิผลของรูปแบบการนิเทศ EKORES เพื่อพัฒนาทักษะการจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอนคณิตศาสตร์ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3
ขั้นตอนกระบวนการนิเทศ EKORES Model
การจัดการเรียนรู้ครูผู้สอนคณิตศาสตร์
1. (Exploration) การสำรวจวิเคราะห์ การประเมินตนเอง
2. (Knowledge) การสร้างความรู้ความเข้าใจด้วยการอบรมเชิงปฏิบัติการ
3. (Observations) การสังเกตการจัดการเรียนรู้
4. (Refection) การสะท้อนผล
5. (Evaluation) การประเมินผล
6. (Sustainable) ความยั่งยืน
ผลการวิจัยและพัฒนา
1) สภาพปัญหาและความต้องการจำเป็น
ผลการศึกษาพบว่า ครูผู้สอนคณิตศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 มีความต้องการพัฒนาทักษะด้านการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบในระดับ มาก โดยเฉพาะในประเด็นการออกแบบกิจกรรมที่เชื่อมโยงทักษะการคิดเชิงตรรกะ การใช้สื่อและเทคโนโลยีในการจัดการเรียนรู้ และการวัดประเมินผลตามสภาพจริง ซึ่งสะท้อนถึงข้อจำกัดด้านความรู้และการปฏิบัติของครูผู้สอน
2) องค์ประกอบและวิธีการพัฒนา
การสังเคราะห์เอกสาร งานวิจัย และการตรวจสอบโดยผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่า การพัฒนาทักษะครูผู้สอนคณิตศาสตร์ ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบ ควรมีองค์ประกอบสำคัญ 4 ด้าน ได้แก่
(1) ความสามารถในการพัฒนาหลักสูตรคณิตศาสตร์
(2) ความสามารถในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบ
(3) ความสามารถในการใช้สื่อและเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน
(4) ความสามารถในการวัดและประเมินผล
ส่วนวิธีการพัฒนาที่มีประสิทธิภาพประกอบด้วย 6 วิธี ได้แก่ การนิเทศการจัดการเรียนรู้ ชุดฝึกทักษะ การฝึกอบรม การประชุมเชิงปฏิบัติการ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในกลุ่มสาระ และการศึกษาดูงาน
3) การสร้างและพัฒนารูปแบบ EKORES รูปแบบการนิเทศ EKORES ที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วยขั้นตอน 6 ขั้น ได้แก่
ขั้นที่ 1 Exploration (การสำรวจและประเมินตนเอง) ขั้นที่ 2 Knowledge (การสร้างองค์ความรู้)
ขั้นที่ 3 Observation (การสังเกตการจัดการเรียนรู้) ขั้นที่ 4 Reflection (การสะท้อนผลร่วมกัน)
ขั้นที่ 5 Evaluation (การประเมินผล) และขั้นที่ 6 Sustainable (การสร้างความยั่งยืน)
โดยมีการกำหนดหลักการ จุดมุ่งหมาย ชุดพัฒนาทักษะ และระบบการประเมินผลอย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งผ่านการตรวจสอบความเหมาะสมและความเป็นไปได้จากผู้เชี่ยวชาญ
4) ประสิทธิผลของรูปแบบ EKORES
การทดลองใช้กับครูผู้สอนคณิตศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 พบว่า ครูมีการพัฒนาทักษะด้านการจัดการเรียนรู้ ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ ครูสามารถออกแบบกิจกรรมที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ใช้สื่อเทคโนโลยีได้อย่างเหมาะสม และมีการวัดผลที่สอดคล้องกับการเรียนรู้มากขึ้น ผลการประเมินในระยะติดตามยังพบว่าพฤติกรรมการสอนมีความคงทนและสามารถถ่ายทอดประสบการณ์สู่เพื่อนครูได้ ส่งผลให้รูปแบบ EKORES มีประสิทธิผลและสามารถใช้เป็นแนวทางการนิเทศเพื่อพัฒนาครูในวิชาอื่นได้เช่นกัน