ครูบ้านนอก

ชื่อเรื่อง รูปแบบการบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้แนวคิดโรงเรียนคุณธรรมและการมีส่วน

ร่วมของชุมชนเพื่อเสริมสร้างคุณภาพผู้เรียนและความเชื่อมั่นของชุมชน

โรงเรียนบ้านนาฟ่อน

ผู้วิจัย [นายนิติรัฐ วรรณวิริยวัตร]

หน่วยงาน โรงเรียนบ้านนาฟ่อน

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 5

ปีที่วิจัย 2566-2568

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการในการบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้แนวคิดโรงเรียนคุณธรรมและการมีส่วนร่วมของชุมชน โรงเรียนบ้านนาฟ่อน 2) พัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้แนวคิดโรงเรียนคุณธรรมและการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อเสริมสร้างคุณภาพผู้เรียนและความเชื่อมั่นของชุมชน โรงเรียนบ้านนาฟ่อน 3) ทดลองใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาที่พัฒนาขึ้น และ 4) ประเมินผลและปรับปรุงรูปแบบการบริหารสถานศึกษา การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) โดยใช้วิธีวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Methods Research) ประชากรและกลุ่มตัวอย่างในการวิจัย ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา ครู นักเรียน ผู้ปกครอง และตัวแทนชุมชนในเครือข่ายพัฒนาคุณภาพการศึกษาบ่อหลวง รวม 50 คน และผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 40 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ แบบสังเกต และแบบประเมิน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัย พบว่า 1) สภาพปัจจุบันการบริหารสถานศึกษาโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนและระบบสื่อสารมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ปัญหาที่พบส่วนใหญ่อยู่ในระดับมาก ได้แก่ ความเชื่อมั่นของชุมชนต่อโรงเรียนลดลง การสื่อสารกับชุมชนไม่มีประสิทธิภาพ และการมีส่วนร่วมของผู้ปกครองมีน้อย โดยชุมชนมีความต้องการอย่างมากในการพัฒนารูปแบบการบริหารที่ชัดเจนเป็นระบบและสร้างความเชื่อมั่น 2) รูปแบบการบริหารสถานศึกษาที่พัฒนาขึ้นเป็น "รูปแบบ SMART Model" ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ S (Spiritual School Management): การบริหารโรงเรียนคุณธรรม M (Mutual Community Participation): การมีส่วนร่วมของชุมชน A (Authentic Student Support System): ระบบช่วยเหลือนักเรียนแบบคุณธรรม R (Responsive Communication System): ระบบสื่อสารที่ตอบสนอง และ T (Trust Building): การสร้างความเชื่อมั่น โดยมีกระบวนการดำเนินงาน 4 ขั้นตอน คือ การวางแผนและเตรียมการ การพัฒนาและดำเนินการ การติดตามและประเมินผล และการปรับปรุงและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง 3) ผลการทดลองใช้รูปแบบ พบว่า คุณภาพผู้เรียนพัฒนาขึ้นอย่างชัดเจนทั้งด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ การมีส่วนร่วมของชุมชนเพิ่มขึ้นในทุกระดับ และความเชื่อมั่นของชุมชนต่อโรงเรียนสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ และ 4) ผลการประเมินรูปแบบโดยผู้เชี่ยวชาญและผู้ใช้รูปแบบอยู่ในระดับมากที่สุด โดยรูปแบบมีความเหมาะสม เป็นไปได้ มีประโยชน์ และสามารถนำไปใช้จริงได้ในสถานศึกษาขนาดเล็ก

การวิจัยนี้สรุปได้ว่า รูปแบบ SMART Model เป็นรูปแบบการบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กที่มีประสิทธิภาพในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนและสร้างความเชื่อมั่นให้กับชุมชน โดยเน้นการบูรณาการแนวคิดโรงเรียนคุณธรรมเข้ากับการมีส่วนร่วมของชุมชนอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง พร้อมกลไกการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในสถานศึกษาขนาดเล็กที่มีบริบทคล้ายคลึงกันได้

คำสำคัญ: การบริหารสถานศึกษาขนาดเล็ก, โรงเรียนคุณธรรม, การมีส่วนร่วมของชุมชน, คุณภาพผู้เรียน, ความเชื่อมั่นของชุมชน

 

Title: A Management Model for Small Schools Using the Virtuous School Approach

and Community Participation to Enhance Student Quality and Community

Confidence: A Case Study of Ban Na Fon School

Author Mr. Nitirat Wannaviriyawat

Institute Ban Na Fon School, Chiang Mai Primary Educational Service Area Office 5.

Year 2023-2025

Abstract

This research aimed to: 1) investigate the current situation, problems, and needs regarding small school management using the virtuous school approach and community participation at Ban Na Fon School; 2) develop a management model for small schools incorporating the virtuous school approach and community participation to enhance student quality and community confidence at Ban Na Fon School; 3) implement the developed management model; and 4) evaluate and refine the management model. This study employed a research and development (R&D) approach using mixed methods research. The population and sample consisted of 50 participants, including school administrators, teachers, students, parents, and community representatives from the Bo Luang Educational Quality Development Network, plus 40 key informants. Research instruments included questionnaires, interview guides, observation forms, and evaluation forms. Data were analyzed using mean, standard deviation, and content analysis.

The findings revealed that: 1) The current overall school management was at a moderate level, with community participation and communication systems showing the lowest mean scores. Major problems included declining community confidence in the school, ineffective communication with the community, and minimal parental participation. The community expressed strong need for a clear, systematic management model that builds confidence. 2) The developed management model, named the "SMART Model," comprised five main components: S (Spiritual School Management), M (Mutual Community Participation), A (Authentic Student Support System), R (Responsive Communication System), and T (Trust Building). The model included a four-stage implementation process: planning and preparation, development and implementation, monitoring and evaluation, and continuous improvement and development. 3) Implementation results showed significant improvement in student quality, including both academic achievement and desirable characteristics. Community participation increased at all levels, and community confidence in the school improved significantly. 4) Evaluation by experts and users rated the model at the highest level, indicating its appropriateness, feasibility, usefulness, and practical applicability in small schools.

This research concluded that the SMART Model is an effective management model for small schools that enhances student quality and builds community confidence. The model systematically and continuously integrates the virtuous school approach with community participation, supported by effective communication mechanisms. It can be adapted for use in small schools with similar contexts.

Keywords: Small School Management, Virtuous School, Community Participation, Student Quality, Community Confidence

เว็บน่าสนใจ