ชื่อวิจัย การพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะความพอเพียงตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนทุ่งสงสหประชาสรรค์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 12 ปีการศึกษา 2557-2558

ผู้วิจัย นายพงศ์สิทธิ์ สิริกาญจน์

ปีที่วิจัย ปีการศึกษา 2557 - 2558

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนทุ่งสงสหประชาสรรค์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 12 ปีการศึกษา 2557-2558 มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาระดับคุณภาพการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ด้านกายภาพ ด้านวิชาการ ด้านการบริหารและการจัดการเพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียน โรงเรียน ทุ่งสงสหประชาสรรค์ ก่อนการพัฒนา (ปีการศึกษา 2557) และหลังการพัฒนา (ปีการศึกษา 2558) 2) เพื่อศึกษาคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนทุ่งสงสหประชาสรรค์ หลังการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ปีการศึกษา 2557 และปีการศึกษา 2558 3) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้ของครูโรงเรียนทุ่งสงสหประชาสรรค์ หลังการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ปีการศึกษา 2557 และปีการศึกษา 2558 4) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการเรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนทุ่งสงสหประชาสรรค์ หลังการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ปีการศึกษา 2557 และปีการศึกษา 2558 5) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่มีต่อการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ด้านกายภาพ ด้านวิชาการ ด้าน การบริหารและการจัดการ เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียนโรงเรียนทุ่งสงสหประชาสรรค์ ภายหลัง การพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ปีการศึกษา 2557 และปีการศึกษา 2558 6) เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียน ทุ่งสงสหประชาสรรค์ ภายหลังการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ปีการศึกษา 2557 และปีการศึกษา 2558 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ประกอบด้วย นักเรียนปีการศึกษา 2557 และปีการศึกษา 2558 จำนวน 108 คน ครู ปีการศึกษา 2557 และ ปีการศึกษา 2558 จำนวน 17 คน ผู้ปกครอง ปีการศึกษา 2557 และปีการศึกษา 2558 จำนวน 108 คน และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ปีการศึกษา 2557 และปีการศึกษา 2558 จำนวน 7 คน

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี 2 ลักษณะ ได้แก่ แบบสอบถามที่มีลักษณะเป็นมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ (Rating) และแบบผลสัมฤทธิ์ระดับสถานศึกษาและระดับชาติ จำนวน 2 ฉบับ เป็นแบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น จำนวน 5 ฉบับ ดังนี้ ฉบับที่ 1 แบบสอบถามเกี่ยวกับระดับการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ด้านกายภาพ ด้านวิชาการ ด้านการบริหารและการจัดการ เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียน โรงเรียน ทุ่งสงสหประชาสรรค์ ฉบับที่ 2 แบบสอบถามคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนทุ่งสงสหประชาสรรค์ ฉบับที่ 3 แบบสอบถามพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้ของครูโรงเรียน ทุ่งสงสหประชาสรรค์ ฉบับที่ 4 แบบสอบถามพฤติกรรมการเรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนทุ่งสงสหประชาสรรค์ ฉบับที่5 แบบสอบถามความพึงพอใจต่อการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียน เมื่อสิ้นสุดปีการศึกษา 2557 และสิ้นสุดปีการศึกษา 2558 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรม SPSS version 16 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล โดยการหาค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

ผลการวิจัยพบว่า

1. ระดับคุณภาพการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนทุ่งสงสหประชาสรรค์ ก่อนการพัฒนา (ปีการศึกษา 2557) ความคิดเห็นของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษา ขั้นพื้นฐานโดยภาพรวม นักเรียนและผู้ปกครอง มีความคิดเห็นต่อบรรยากาศการเรียนรู้อยู่ในระดับปานกลาง ส่วนครูและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน อยู่ในระดับน้อย ภายหลังการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ปีการศึกษา 2558 พบว่า ความคิดเห็นของนักเรียน ครู และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน อยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนผู้ปกครองอยู่ในระดับมาก

2. คุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียน ผลจากการวิจัยพบว่า หลังจากได้ดำเนินการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ในปีการศึกษา 2557 โดยภาพรวมนักเรียนและครู มีความคิดเห็นต่อคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียนในระดับมาก ภายหลังการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ปีการศึกษา 2558 พบว่า โดยภาพรวมนักเรียนและครู มีความคิดเห็นต่อคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักเรียน ในระดับมาก ซึ่งแสดงให้เห็นว่า การดำเนินการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ด้านกายภาพ ด้านวิชาการ ด้านการบริหารและการจัดการ ส่งผลกระทบต่อนักเรียนทำให้นักเรียน มีคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นที่พอใจของนักเรียนและครู

3. พฤติกรรมการจัดการเรียนรู้ของครู ผลจากการวิจัยพบว่า หลังจากได้ดำเนินการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ในปีการศึกษา 2557 นักเรียนและครูมีความคิดเห็นว่าพฤติกรรมการจัดเรียนรู้ของครูอยู่ในระดับมาก และเมื่อดำเนินการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้เพิ่มเติม ในปีการศึกษา 2558นักเรียนและครูมีความคิดเห็นว่าพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้ของครูเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น อยู่ในระดับมากที่สุด แสดงให้เห็นว่า การดำเนินการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ด้านกายภาพ ด้านวิชาการ ด้านการบริหารและการจัดการ ส่งผลกระทบต่อครูทำให้ครูมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้ไปในทิศทางที่ดีขึ้นเป็นที่พอใจของนักเรียนและครู

4. พฤติกรรมการเรียนรู้ของนักเรียน ผลจากการวิจัยพบว่า หลังจากได้ดำเนินการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ในปีการศึกษา 2557 นักเรียนและครูมีความคิดเห็นว่า พฤติกรรมการเรียนรู้ของนักเรียน อยู่ในระดับมาก และเมื่อดำเนินกิจกรรมพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้เพิ่มเติม ในปีการศึกษา 2558 นักเรียนและครูมีความคิดเห็นว่าพฤติกรรมการเรียนรู้ของนักเรียน เปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น อยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด ซึ่งแสดงให้เห็นว่า การดำเนินการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ด้านกายภาพ ด้านวิชาการ ด้านการบริหารและการจัดการ ส่งผลกระทบทำให้นักเรียนมีพฤติกรรม การเรียนรู้เปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ดีขึ้น เป็นที่พอใจของนักเรียนและครู

5. ความพึงพอใจของนักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ภายหลังจากการดำเนินการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ในปีการศึกษา 2557 และหลังการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้เพิ่มเติม ปีการศึกษา 2558 พบว่า นักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีความพึงพอใจต่อการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ด้านกายภาพ ในปีการศึกษา 2557 อยู่ในระดับมาก และในปีการศึกษา 2558 อยู่ในระดับมากที่สุด สำหรับ ด้านวิชาการ ในปีการศึกษา 2557 อยู่ในระดับมาก และในปีการศึกษา 2558 อยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนด้านการบริหารและการจัดการในปีการศึกษา 2557 อยู่ในระดับมาก และในปีการศึกษา 2558 อยู่ในระดับมากที่สุด ซึ่งแสดงให้เห็นว่า การดำเนินการพัฒนาบรรยากาศการเรียนรู้ ของโรงเรียน ทุ่งสงสหประชาสรรค์ นักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากถึง มากที่สุด ทั้ง 3 ด้าน

6. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียน ทุ่งสงสหประชาสรรค์ ปีการศึกษา 2557 และปีการศึกษา 2558

6.1 คะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระดับสถานศึกษาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 - 6 โรงเรียนทุ่งสงสหประชาสรรค์ ปีการศึกษา 2557 และปีการศึกษา 2558 โดยภาพรวมทุกระดับชั้นผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ปีการศึกษา 2557 มีค่าเฉลี่ยพัฒนาสูงกว่า ปีการศึกษา 2558 โดยระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีค่าเฉลี่ยพัฒนาสูงสุด (1.37) รองลงมา ได้แก่ มัธยมศึกษาปีที่ 3 มีค่าเฉลี่ยพัฒนา (1.17) และมัธยมศึกษาปีที่ 5 มีค่าเฉลี่ยพัฒนาต่ำสุด (-7.95) และเมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่มสาระการเรียนรู้ พบว่า กลุ่มสาระฯ วิทยาศาสตร์ มีค่าเฉลี่ยพัฒนาสูงสุด (+4.38) รองลงมา ได้แก่ กลุ่มสาระฯ สังคมศึกษาฯ มีค่าเฉลี่ยพัฒนา (+0.26) กลุ่มสาระฯ ที่มีค่าเฉลี่ยพัฒนาต่ำสุด ได้แก่ กลุ่มสาระฯ ภาษาอังกฤษ (-15.51)

6.2 ผลการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 3 โรงเรียนทุ่งสงสหประชาสรรค์ ในภาพรวม ปีการศึกษา 2557 โดยภาพรวมมีคะแนนเฉลี่ย 33.00 ปีการศึกษา 2558 โดยภาพรวมมีคะแนน 34.80 แสดงให้เห็นว่า พบว่า ปีการศึกษา 2558 มีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่า ปีการศึกษา 2557 (+1.79) เมื่อพิจารณาเป็นรายกลุ่มสาระฯ พบว่า คณิตศาสตร์ มีค่าพัฒนาสูงสุด (+4.79) รองลงมา ได้แก่กลุ่มสาระฯ สังคมศึกษา (+8.40) และกลุ่มสาระฯ สังคมศึกษาฯ มีค่าพัฒนา (+3.18) โดยกลุ่มสาระฯ ภาษาไทย มีค่าคะแนนเฉลี่ยลดลง (-1.40)

เว็บน่าสนใจ