บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง ตรรกศาสตร์เบื้องต้น ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนสีชมพูศึกษา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดขอนแก่น 2) เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยจำนวนนักเรียนร้อยละ 70 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ร้อยละ 70 ขึ้นไป
กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัย คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนสีชมพูศึกษา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดขอนแก่น ประจำภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2559 จำนวน 35 คน
เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยแบ่งเป็น 3 ประเภท คือ 1) เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองปฏิบัติ ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ เรื่อง ตรรกศาสตร์เบื้องต้น จำนวน 18 แผน 2) เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินคุณภาพการจัดการเรียนรู้ ได้แก่ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียน 3) เครื่องมือที่ใช้ในการสะท้อนผลการปฏิบัติ ได้แก่ ใบกิจกรรมย่อย การแก้ปัญหาในแต่ละแผนการจัดการเรียนรู้ แบบสังเกตพฤติกรรมการจัดการเรียนรู้ของครู แบบทดสอบ ท้ายวงจร แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียนรู้ของนักเรียน
การวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยได้ใช้ขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ประกอบด้วยวงจรการวิจัย 3 วงจร ดังนี้ วงจรที่ 1 ประกอบด้วยแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 15 วงจรที่ 2 ประกอบด้วยแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 611 วงจรที่ 3 ประกอบด้วยแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1218 ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้สะท้อนผลการปฏิบัติในแต่ละขั้นตอนอย่างต่อเนื่อง เมื่อสิ้นสุดในแต่ลงวงจรปฏิบัติ ผู้วิจัยและผู้ช่วยวิจัย นำข้อมูลต่างๆ มาวิเคราะห์ใช้ร้อยละค่าเฉลี่ย เพื่อปรับปรุงการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในวงจรปฏิบัติต่อไปให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นแลเมื่อสิ้นสุดการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ทุกวงจรได้เก็บข้อมูลจากแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและสรุปเป็นความเรียง
ผลการวิจัย พบว่า
1. การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง ตรรกศาสตร์เบื้องต้น ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีขั้นตอนการเรียนรู้ 3 ขั้นตอน คือ 1) ขั้นสร้างความขัดแย้งทางปัญญา นักเรียนมีกระบวนการเชื่อมโยงความรู้ใหม่กับประสบการณ์เดิม ซึ่งทำให้การเรียนรู้สิ่งใหม่นั้นมีความหมาย 2) ขั้นไตร่ตรองปัญญา นักเรียนมีความมั่นใจในวิธีการแก้ปัญหาของตนเอง โดยไม่ต้องกลัวว่าวิธีคิดหรือวิธีแก้ปัญหานั้นจะผิดและเมื่อนักเรียนมีการสนทนาโต้แย้งแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกันด้วยเหตุผลอย่างอิสระทำให้นักเรียนได้เปรียบเทียบความคิดเห็นของตนเองกับความคิดเห็นของผู้อื่น ได้เรียนรู้วิธีคิดของเพื่อนอย่างหลากหลาย มีมุมมองที่กว้างขึ้น 3) ขั้นสร้างโครงสร้างทางปัญญา นักเรียนส่วนใหญ่สามารถสรุปความคิด หลักการและมโนมติของเนื้อหาสาระการเรียนรู้ได้ด้วยตนเองและสามารถนำไปแก้ปัญหาได้
2. นักเรียนร้อยละ 74.29 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนร้อยละ 70 ขึ้นไป นอกจากนี้ ยังพบว่า นักเรียนที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ มีคุณลักษณะ-อันพึงประสงค์ ได้แก่ การสร้างองค์ความรู้ มีความเชื่อมั่นในตนเองกล้าแสดงความคิดเห็นและมีลักษณะการทำงานร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข