วิทยาศาสตร์เป็นวิชาที่มีความสำคัญยิ่งต่อการเรียนรู้ของเด็กเป็นพื้นฐานในการแสวงหาความรู้ในศาสตร์แขนงอื่น ๆ สามารถพัฒนากาลังความคิดของผู้เรียนให้เป็นคนมีเหตุผลคิดอย่างรอบคอบ รู้จักค้นคว้าหาความจริง แต่การเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ในระดับมัธยมศึกษาพบว่านักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนอยู่ในระดับไม่น่าพอใจ โดยเฉพาะทักษะการตั้งสมมติฐาน ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ตามรูปแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75, เพื่อหาค่าดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ตามรูปแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6, และเพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 เรื่องอาณาจักรของสิ่งมีชีวิต ก่อนและหลังการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ตามรูปแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนปากช่อง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 31 ในปีการศึกษา 2560 จานวน 45 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ประกอบด้วย 1) ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ตามรูปแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 5 ชุด ชุดละ 2 เล่ม 2) คู่มือการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ตามรูปแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ซึ่งเป็นข้อสอบแบบปรนัย ชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ 4) แบบประเมินความพึงพอใจในการเรียนรู้ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ตามรูปแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ t-test ระยะเวลาที่ศึกษาค้นคว้า ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 ระหว่างวันที่ 23 เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2560 ถึงวันที่ 4 เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2560
ผลศึกษาพบว่า
1. ประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ตามรูปแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีประสิทธิภาพเท่ากับ 79.09/91.25 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ 75/75 ที่ตั้งไว้
2. ดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต โดยใช้กระบวนการ
เรียนรู้ตามรูปแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีค่าเท่ากับ 0.8317 แสดงว่านักเรียนมีความรู้เพิ่มขึ้นร้อยละ 83.17
3. ผลการเปรียบเทียบคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
เรื่อง อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ตามรูปแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
4. นักเรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้เรื่อง อาณาจักรของสิ่งมีชีวิต โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ตามรูปแบบวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น มีความพึงพอใจในระดับมากที่สุด