ครูบ้านนอก

บทคัดย่อ

ชื่อผลงาน การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2

ผู้วิจัย นฤมล แหวนเพ็ชร

ปีการศึกษา 2561

การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) โดยมีวัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สำหรับการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 2) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบ การเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระ การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 3) เพื่อศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอน ตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 และ 4) เพื่อประเมินความพึงพอใจของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 เนื้อหาที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้เป็นเนื้อหาสาระใน หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถม ศึกษาปีที่ 2 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2/1 จำนวน 32 คน ที่กำลังเรียนอยู่ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 โรงเรียน เทศบาล ๑ (แตงอ่อนเผดิมวิทยา) สังกัดสำนักการศึกษา เทศบาลนครสุราษฎร์ธานี จังหวัดสุราษฎร์ธานี เครื่องมือที่ใช้วิจัย ได้แก่ 1) รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถม ศึกษาปีที่ 2 2) แผนการจัด การเรียนรู้ประกอบการใช้รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถม ศึกษาปีที่ 2 3) แบบทดสอบ วัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 4) แบบทดสอบวัดการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถม ศึกษาปีที่ 2 5) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนโดยใช้รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติที (t-test) และการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า

1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถม ศึกษาปีที่ 2 พบว่า การจัดการศึกษามุ่งปฎิรูปการเรียนรู้ โดยยึดหลักผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ยึดหลัก การเรียนรู้ด้วยตนเองและหลักการเรียนรู้ตลอดชีวิต เน้นพลังความคิดสร้างสรรค์ การสร้างนิสัยรักการอ่าน การจัดให้มีห้องสมุด ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนและสื่อการเรียนรู้ประเภทต่าง ๆ อย่างทั่วถึง พัฒนาคนด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อการพึ่งพาตนเองและเพิ่มสมรรถนะในระดับนานาชาติ โดยให้สถานศึกษาจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบวิทยาศาสตร์ในทุกระดับชั้น ส่วนการคิดได้กำหนดนโยบายไว้ว่า ให้มีการพัฒนาสังคมแห่งการเรียนรู้เพื่อสร้างสรรค์ความรู้ ความคิดและคุณธรรมของคนโดยมีเป้าหมายให้คนไทยทุกคนมีทักษะในการคิดวิเคราะห์ มีจุดมุ่งหมายพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ ความสามารถในการสื่อสาร การคิดวิเคราะห์ การใช้เทคโนโลยีและทักษะชีวิต สำหรับหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เน้นสมรรถนะสำคัญด้านการคิดที่มีความสามารถในการคิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์ คิดอย่างสร้างสรรค์ คิดอย่างมีวิจารณญาณและคิดเป็นระบบ เน้นให้ผู้เรียนสามารถนำความรู้และกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ไปใช้ในการศึกษาค้นคว้าหาความรู้และแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ และจากการวิเคราะห์เอกสาร ตำราเกี่ยวกับหลักการ แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ โดยเน้น ทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์และพุทธิปัญญานิยม ที่ส่งเสริมกระบวนการคิดวิเคราะห์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสร้างความรู้ของผู้เรียน โดยอาศัยพื้นฐานทั้ง Cognitive constructivism ในการกระตุ้นโครงสร้างทางปัญญาและการสนับสนุนการปรับสมดุลทางปัญญา และหลักการ Social constructivism ในการส่งเสริมการขยายโครงสร้างทางปัญญา และการส่งเสริมและช่วยเหลือในการสร้างความรู้ ตลอดจนกระบวนการทางพุทธิปัญญาหรือกระบวนการรู้คิด (Cognitive process) ซึ่งจะช่วยสนับสนุนและส่งเสริมการสร้างความรู้ของผู้เรียน เช่น ลักษณะของการเชื่อมโยงหลายมิติ (Hyperlink) ที่คุณลักษณะที่สามารถเชื่อมโยงโหมดของความรู้ต่าง ๆ เพื่อช่วยสนับสนุนการปูพื้นฐาน ความรู้ในกรณีที่ความรู้เดิมโครงสร้างทางปัญญาเดิมยังไม่พอเพียง แต่จะช่วยส่งเสริมและขยายโครงสร้างทางปัญญาให้ขยายเพิ่มขึ้น ตามที่ผู้เรียนสามารถควบคุมการเรียนรู้ด้วยตนเอง รวมทั้งคุณลักษณะ ที่ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนและแบ่งปันมุมมอง แนวคิด ตลอดจน ช่วยป้องกันหรือปรับเปลี่ยนมโนมติที่คลาดเคลื่อน (Misconception) สำหรับรูปแบบกานจัดกิจกรรมการเรียนการสอนมี 5 ขั้นตอน คือ 1) ขั้นเตรียมความพร้อมสำหรับการเรียนรู้ (Preparation: P) 2) ขั้นกระตุ้น โครงสร้างทางปัญญา (Activating cognitive structure stage: A) 3) ขั้นปรับสมดุลทางปัญญาและสร้างความรู้ (Balance cognitive stage and knowledge construction: B) 4) ขั้นพัฒนา การคิดวิเคราะห์ (Development of Critical thinking: D) และ 5) ขั้นประเมินผล (Evaluation: E)

2. ผลการสร้างและพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 (PABDE Model) พบว่า มีประสิทธิภาพ E1/E2 เท่ากับ 86.05/86.48 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ คือ 80/80 แสดงว่าสามารถนำไปใช้สอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3. ผลการศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 (PABDE Model) สรุปได้ว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนก่อนเรียนและหลังเรียน ของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริม การคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 หลังเรียน สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01

4. ผลการประเมินความพึงพอใจของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 (PABDE Model) พบว่า นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียน ด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เรื่องพืชรอบตัว กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 อยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.90, S D = 0.29)

เว็บน่าสนใจ