ผู้วิจัย : ว่าที่ร้อยตรีธนาโชค แก้วประทีป
ปีที่วิจัย : พ.ศ. 2566 - 2567
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่องกลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนคลองน้ำใสวิทยาคาร สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสระแก้ว มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการดำเนินงานและความต้องการในการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนคลองน้ำใสวิทยาคาร 2) สร้างกลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียน คลองน้ำใสวิทยาคาร 3) ศึกษาผลการใช้กลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนคลองน้ำใสวิทยาคาร และ 4) ปรับปรุงพัฒนากลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ของนักเรียนโรงเรียนคลองน้ำใสวิทยาคาร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสระแก้วกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาสภาพการดำเนินงานการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนคลองน้ำใสวิทยาคาร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสระแก้ว ได้แก่ คณะครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษาและผู้ปกครองนักเรียน จำนวน 201 คน กลุ่มเป้าหมาย ในการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายในและสภาพแวดล้อมภายนอกเพื่อการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนคลองน้ำใสวิทยาคาร ได้แก่ รองผู้อำนวยการโรงเรียน ครูที่ปฏิบัติหน้าที่หัวหน้ากลุ่มงาน ครูผู้รับผิดชอบโครงการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ของนักเรียน ประธานคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ประธานเครือข่ายผู้ปกครองนักเรียน และประธานสภานักเรียน จำนวน 9 คน กลุ่มเป้าหมาย ในการสร้างกลยุทธ์ ได้แก่ ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนคลองน้ำใสวิทยาคาร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสระแก้ว จำนวน 14 คน กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการตรวจสอบกลยุทธ์ ได้แก่ ผู้มีความรู้ความสามารถและมีความเชี่ยวชาญในการบริหารสถานศึกษา การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน และการวิจัยทางการศึกษา จำนวน 9 คน และแหล่งข้อมูลที่ใช้ ในการศึกษาผลการใช้กลยุทธ์ ได้แก่ ผลลัพธ์ที่เกิดกับนักเรียน คณะครู ผู้บริหาร โรงเรียนและชุมชน ดำเนินการวิจัย ในปี 2566
สรุปผลการวิจัย
1. กลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนคลองน้ำใสวิทยาคาร สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสระแก้ว ประกอบด้วย
1.1 วิสัยทัศน์ ผู้เรียนทุกคนมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานกำนด มีคุณธรรม จริยธรรม ได้รับการพัฒนาทุกด้านเต็มตามศักยภาพ และบริหาร จัดการศึกษาแบบมีส่วนร่วมโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน
1.2 พันธกิจ ได้แก่ 1) บูรณาการกลุ่มสาระการเรียนรู้ 2) ส่งเสริม สนับสนุนกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน 3) จัดทำโครงการพิเศษเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน 4) ปลูกฝังคุณลักษณะอันพึงประสงค์โดยสอดแทรกวิถีประจำวัน 5) ประเมินผล กำกับ ติดตาม เพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน
1.3 เป้าประสงค์ ได้แก่ 1) ครูพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนผ่านกิจกรรมการเรียนรู้และโครงการที่โรงเรียนกำหนด 2) นักเรียนทุกคนได้รับการส่งเสริม สนับสนุนคุณลักษณะอันพึงประสงค์และพัฒนาตามศักยภาพ 3) โรงเรียนส่งเสริมและสนับสนุนพฤติกรรมบ่งชี้ของผู้เรียนตามคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 4) นักเรียนทุกคน ได้รับการปลูกฝังคุณลักษณะอันพึงประสงค์โดยสอดแทรกวิถีประจำวัน 5) ครูประเมินผู้เรียนโดยบูรณาการในหน่วยการเรียนรู้/กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน/โครงการ/สอดแทรกในวิถีประจำวัน
1.4 กลยุทธ์ ได้แก่ กลยุทธ์ที่ 1 พัฒนาหลักสูตรบูรณาการคุณลักษณะอันพึงประสงค์กลุ่มสาระการเรียนรู้ กลยุทธ์ที่ 2 พัฒนาผู้เรียนเต็มตามศักยภาพให้เป็นคนดีคนเก่งและมีความสุข กลยุทธ์ที่ 3 ส่งเสริมและสนับสนุนโครงการพิเศษ กลยุทธ์ที่ 4 พัฒนาระบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ผู้เรียนเพื่อปรับปรุงแก้ไข และกลยุทธ์ที่ 5 ส่งเสริมและพัฒนาโดยใช้ภาคีเครือข่าย แบบมีส่วนร่วม
2. ผลการใช้กลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนคลองน้ำใสวิทยาคาร สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสระแก้ว ได้แก่
2.1 ผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนคลองน้ำใสวิทยาคาร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสระแก้ว ปีการศึกษา 2566 เปรียบเทียบกับ ปีการศึกษา 2565 นักเรียนมีผลการประเมินระดับดีขึ้นไปในภาพรวมเพิ่มขึ้น ร้อยละ 30.78
2.2 ผลลัพธ์ที่เกิดกับนักเรียน ครู ผู้บริหาร และโรงเรียน อันเนื่องจากการใช้กลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนคลองน้ำใสวิทยาคาร สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสระแก้ว พบว่า ร้อยละของจำนวนนักเรียนที่มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตั้งแต่ 2.00 ขึ้นไป ในภาพรวมเมื่อเทียบกับค่าเป้าหมายเพิ่มขึ้น ร้อยละ 10.69 นักเรียนได้รับรางวัลเชิดชูเกียรติ จำนวน 18 รางวัล คณะครูได้รับรางวัลเชิดชูเกียรติ จำนวน 17 รางวัล โรงเรียน คลองน้ำใสวิทยาคาร ได้รับรางวัลเชิดชูเกียรติ จำนวน 2 รางวัล และมีโรงเรียนและหน่วยงานภายนอกมาศึกษา ดูงาน จำนวน 11 แห่ง ชุมชนตำบลคลองน้ำใสได้รับรางวัลยกย่องเชิดชูเกียรติ จำนวน 2 รางวัล/ด้าน
คำสำคัญ : กลยุทธ์ การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ บริหารจัดการศึกษาแบบมีส่วนร่วมโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน