ผู้วิจัย : นางสำเรียง จานเขื่อง
หน่วยงาน : โรงเรียนบ้านศรีถาวร สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 2
ปีที่วิจัย : ปีการศึกษา 2565 - 2566
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก โดยใช้ DELPDE Model ร่วมกับ ชุดกิจกรรม เรื่อง พระพุทธศาสนา เพื่อส่งเสริมทักษะด้านคุณธรรมจริยธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 2) เพื่อสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก โดยใช้ DELPDE Model ร่วมกับ ชุดกิจกรรม เรื่อง พระพุทธศาสนา เพื่อส่งเสริมทักษะด้านคุณธรรมจริยธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก โดยใช้ DELPDE Model ร่วมกับ ชุดกิจกรรม เรื่อง พระพุทธศาสนา เพื่อส่งเสริมทักษะด้านคุณธรรมจริยธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 และ 4) เพื่อประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก โดยใช้ DELPDE Model ร่วมกับ ชุดกิจกรรม เรื่อง พระพุทธศาสนา เพื่อส่งเสริมทักษะด้านคุณธรรมจริยธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 การวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) แบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ขั้นตอนที่ 2 การสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ ขั้นตอนที่ 3 การทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ และขั้นตอนที่ 4 การประเมินรูปแบบการจัดการเรียนรู้ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบวิเคราะห์เอกสาร 2) แบบสัมภาษณ์ 3) แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม 4) คู่มือการใช้รูปแบบ 5) แผนการจัดการเรียนรู้ 6) ชุดกิจกรรม 7) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และ 8) แบบประเมินทักษะด้านคุณธรรมจริยธรรม เครื่องมือที่ใช้ใน การประเมินผลรูปแบบ ได้แก่ แบบสอบถามความพึงพอใจ กลุ่มทดลองในการวิจัย คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านศรีถาวร อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 2 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 จำนวน 21 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าประสิทธิภาพ (E1/E2 ) และการทดสอบสมมติฐาน โดยใช้ การทดสอบค่า t - test (dependent Samples) และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สำหรับการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก โดยใช้ DELPDE Model ร่วมกับ ชุดกิจกรรม เรื่อง พระพุทธศาสนา เพื่อส่งเสริมทักษะด้านคุณธรรมจริยธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 พบว่าการจัดการเรียนรู้ของครูยึดกรอบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นความรู้ความเข้าใจด้านเนื้อหาโดยยึดเนื้อหาตามหนังสือเรียนเป็นหลัก ส่วนมากใช้วิธีการจัดการเรียนรู้แบบบรรยาย สื่อการเรียนรู้ที่ใช้ในการจัดการเรียนรู้ขาดความหลากหลาย ไม่ดึงดูด ความสนใจของนักเรียน การวัดและประเมินผลการเรียนรู้เน้นวัดความรู้ความเข้าใจด้วยแบบทดสอบ และยังพบว่านักเรียนยังขาดความรับผิดชอบต่อหน้าที่ ขาดความกระตือรือร้นในการเรียนรู้ ขาดความอดทน และความพยายามในการทำกิจกรรมหรือภาระงานที่ได้รับมอบหมาย
2. ผลการสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก โดยใช้ DELPDE Model ร่วมกับ ชุดกิจกรรม เรื่อง พระพุทธศาสนา เพื่อส่งเสริมทักษะด้านคุณธรรมจริยธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 พบว่า รูปแบบการจัดการเรียนรู้มีองค์ประกอบ ดังนี้ 1) หลักการ แนวคิด ทฤษฎี 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ 3) ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ 4) ระบบสังคม 5) ระบบสนับสนุน และ 6) การวัดและประเมินผล ทั้งนี้ ได้สังเคราะห์ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ 6 ขั้น ประกอบด้วย 1) ขั้นพัฒนาสติสัมปชัญญะ 2) ขั้นตรวจสอบความรู้เดิม 3) ขั้นการเรียนรู้ 4) ขั้นการปฏิบัติโดยผู้สอนคอยแนะนำ 5) ขั้นพัฒนาปัญญา 6) ขั้นการประเมินผล ผลการประเมินคุณภาพของรูปแบบ พบว่า รูปแบบการจัดการเรียนรู้มีความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ อยู่ในระดับมากที่สุด
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก โดยใช้ DELPDE Model ร่วมกับ ชุดกิจกรรม เรื่อง พระพุทธศาสนา เพื่อส่งเสริมทักษะด้านคุณธรรมจริยธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 พบว่า ประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้ มีประสิทธิภาพเท่ากับ 88.41/85.48 ถือว่ามีประสิทธิภาพเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด 80/80 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และมีคะแนนประเมินทักษะด้านคุณธรรมจริยธรรมหลังเรียน โดยรวมอยู่ในระดับดีมาก
4. ผลการประเมินรูปแบบ พบว่า นักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก โดยใช้ DELPDE Model ร่วมกับ ชุดกิจกรรม เรื่อง พระพุทธศาสนา เพื่อส่งเสริมทักษะด้านคุณธรรมจริยธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด