ชื่อเรื่อง รูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการทำงาน
ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
เรื่อง เสื้อผ้าและการตกแต่งลายผ้า
ผู้วิจัย นางปาจรีย์ ดนเสมอ
ปีที่วิจัย 2567
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานของการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการทำงาน 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการทำงาน 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการทำงาน และ 4) เพื่อประเมินรูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการทำงาน
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) มีขั้นตอนการวิจัย 4 ขั้นตอน ประกอบด้วย ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน
ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนารูปแบบ ขั้นตอนที่ 3 การทดลองใช้รูปแบบ และขั้นตอนที่ 4 การประเมินรูปแบบ กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการทดลอง คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนบ้านสองสะโกม อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 3 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 17 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) คู่มือการใช้รูปแบบ 2) แผนการจัดการเรียนรู้ 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 4) แบบประเมินทักษะกระบวนการทำงาน และ 5) แบบสอบถามความพึงพอใจ การวิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสถิตินอนพาราเมตริก Nonparametric Test แบบ Wilcoxon Signed Rank Test และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานของการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม พบว่า สภาพปัจจุบันและปัญหาการจัดการเรียนการสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ตามความคิดเห็นของครูผู้สอน ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายด้านพบว่า ด้านการใช้สื่อการเรียนรู้ มีการปฏิบัติอยู่ในระดับมากที่สุด รองลงมาคือ ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ด้านการใช้หลักสูตร และด้านการวัดและประเมินผล
2. ผลการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม เพื่อส่งเสริมทักษะกระบวนการทำงานของนักเรียน มีองค์ประกอบ ดังนี้ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการเรียนการสอน 4) การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 5) ระบบสังคม และ 6) เงื่อนไขการนำรูปแบบไปใช้ ซึ่งกระบวนการเรียนการสอน มี 5 ขั้นตอน มีชื่อเรียกว่า ไอเคส (I-CASE Model) ประกอบด้วย ขั้นที่ 1 ขั้นนำเข้าสู่เนื้อหา (Introduction) ขั้นที่ 2 ขั้นนำเสนอความรู้ใหม่ (Constructivism) ขั้นที่ 3 ขั้นลงมือปฏิบัติเป็นกลุ่ม (Action) ขั้นที่ 4 ขั้นสรุปและอภิปราย (Summary) และขั้นที่ 5 ขั้นการประเมินผล (Evaluation) และผลการประเมินรูปแบบการจัดการเรียนการสอนโดยผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่า มีความเหมาะสมในระดับมากที่สุด
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม พบว่า
3.1 นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่ได้รับการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม มีคะแนนทักษะกระบวนการทำงานทั้ง 4 ทักษะ โดยรวมอยู่ในระดับดี
3.2 นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่ได้รับการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม มีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 ประสิทธิภาพของแผนการจัดการเรียนรู้แบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม มีประสิทธิภาพเท่ากับ 87.65/85.29 ถือว่ามีประสิทธิภาพเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ 80/80
4. ผลการประเมินรูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม พบว่า
4.1 ผลการประเมินรูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม ตามความคิดเห็นของครูผู้สอน พบว่า มีความเป็นประโยชน์ ความเป็นไปได้ ความเหมาะสม และความถูกต้อง อยู่ในระดับมากที่สุด
4.2 ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่มีต่อการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบมุ่งเน้นการปฏิบัติตามแนวคิดของเดวีส์และการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม อยู่ในระดับความพึงพอใจมากที่สุด