ชื่อวิจัย การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอน RAPPER Model เพื่อส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ รายวิชาวิทยาการคำนวณ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ผู้วิจัย นายนรินทร์ อนงค์ชัย
ปีที่วิจัย 2567
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานของการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอน RAPPER Model เพื่อส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอน RAPPER Model เพื่อส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ 3) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบ การจัดการเรียนการสอน RAPPER Model เพื่อส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ และ 4) เพื่อประเมินรูปแบบการจัดการเรียนการสอน RAPPER Model เพื่อส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ผู้วิจัยดำเนินการวิจัยเป็น 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน โดยการศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการในการพัฒนารูปแบบ ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนารูปแบบ โดยการยกร่างองค์ประกอบของรูปแบบและตรวจสอบคุณภาพรูปแบบโดยผู้ทรงคุณวุฒิ ขั้นตอนที่ 3 การศึกษาผลการใช้รูปแบบ โดยการทดลองรูปแบบกับกลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 2/1 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2567 ของโรงเรียนเทพอุดมวิทยา อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสุรินทร์ จำนวน 26 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) และขั้นตอนที่ 4 การประเมินรูปแบบโดยทำการประเมินรูปแบบที่ผ่านการหาคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบวิเคราะห์เอกสาร 2) แบบสัมภาษณ์ 3) แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม 4) แผนการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้นตามรูปแบบ 5) แบบวัดทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ 6) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และ 7) แบบสอบถามความพึงพอใจ การวิเคราะห์ข้อมูล ทำการวิเคราะห์เนื้อหาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง (Content Analysis) หาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติ t-test แบบ Dependent
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับสภาพปัจจุบันและความต้องการในการจัดการเรียนการสอนรายวิชาวิทยาการคำนวณ เพื่อส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ตามความคิดเห็นของครูผู้สอน พบว่า ผู้สอนมีความต้องการในการจัดการเรียนการสอนรายวิชาวิทยาการคำนวณ ในการพัฒนาหลักสูตรให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจ ได้ออกไปเผชิญกับปัญหาหรือสถานการณ์จริง ที่เกิดการเรียนรู้จากทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ไปพร้อม ๆ กัน โดยผ่านกิจกรรมกลุ่ม คิด ทดลอง ลงมือทำ อภิปราย และสะท้อนความคิดจากสถานการณ์ที่กำหนดให้รูปแบบการจัด การเรียนการสอน จึงมีความเหมาะสมในการวิจัยและพัฒนาเป็นอย่างมาก
2. ผลการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอน RAPPER Model เพื่อส่งเสริมทักษะ การแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ รายวิชาวิทยาการคำนวณ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีองค์ประกอบ คือ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการจัดการเรียนรู้ 4) การวัดและประเมินผล และ 5) เงื่อนไขการนำรูปแบบไปใช้ ผลการประเมินคุณภาพของรูปแบบการจัด การเรียนการสอนตามความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่า มีความเหมาะสมในระดับมากที่สุด และการทดลองแบบภาคสนาม มีค่าประสิทธิภาพ (E1/E2) เท่ากับ 82.16/80.56 ถือว่าเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ 80/80
3. ผลการใช้รูปแบบการจัดการเรียนการสอน RAPPER Model พบประเด็นสรุปได้ ดังนี้
3.1 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ได้รับการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนการสอน RAPPER Model มีคะแนนทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ อยู่ในระดับดีมาก
3.2 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ได้รับการเรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนการสอน RAPPER Model มีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ผลการประเมินรูปแบบการจัดการเรียนการสอน RAPPER Model พบว่า
4.1 ผลการจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัดการเรียนการสอน RAPPER Model เพื่อส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ รายวิชาวิทยาการคำนวณ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 นักเรียนมีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียน ในปีการศึกษา 2567 คิดเป็นร้อยละ 84.36 สูงกว่าปีการศึกษา 2566 คิดเป็นร้อยละ 80.56 และมีคะแนนทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ในปีการศึกษา 2567 คิดเป็นร้อยละ 84.81 สูงกว่าปีการศึกษา 2566 คิดเป็นร้อยละ 77.33
4.2 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีความพึงพอใจต่อการเรียนรู้ตามรูปแบบการจัด การเรียนการสอน RAPPER Model เพื่อส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ รายวิชาวิทยาการคำนวณ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี อยู่ในระดับพึงพอใจมากที่สุด ( x̄ = 4.56, S.D. = 0.50)