ครูบ้านนอก

บทคัดย่อ

การวิจัยเพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารและสมบัติของสาร มีวัตถุประสงค์ในการวิจัยคือ 1)เพื่อศึกษาสภาพการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนของครูผู้สอนสาระการเรียนรู้วิทยาศาตร์ที่ส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหานักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 2) เพื่อพัฒนาและหาประสิทธิภาพการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารและสมบัติของสารให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 3) เพื่อศึกษาผลของการใช้การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารและสมบัติของสารแหล่งข้อมูลที่ใช้ในการวิจัย แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ 1) แหล่งข้อมูลที่ใช้ในการสังเกต สัมภาษณ์ คือ ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์ที่เป็นครูวิทยาศาสตร์ที่มีวิทยฐานะเชี่ยวชาญ และครูที่มีประสบการณ์วิชาวิทยาศาสตร์ จำนวน 4 คน ซึ่งได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง 2) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2559 โรงเรียนเทศบาลเมืองพัทยา 7 ( บ้านหนองพังแค) จำนวน 47 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ได้แก่ 1) ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารและสมบัติของสาร สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 2) แบบวัดความสามารถในการแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์ 3) แบบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 4) แบบวัดความพึงพอใจของนักเรียนต่อรูปแบบการจัดการเรียนรู้ สถิติที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้คือ ร้อยละค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและ t-test (Dependent Samples)

ผลการวิจัย

1. สภาพการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนของครูผู้สอนสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ที่ส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จากการสังเกตการสอนของครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ได้จัดกิจกรรมการเรียนการสอนอย่างมีขั้นตอนมีขั้นเตรียมเข้าสู่บทเรียนหรือขั้นนำขั้นดำเนินการสอนรวบรวมข้อมูลและสรุปผลโดยจะเน้นให้ผู้เรียนได้เกิดกระบวนการคิดและนำไปสู่กระบวนการแก้ปัญหาเพราะฉะนั้นครูควรจัดกิจกรรมการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ที่ให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ที่แท้จริงจัดการเรียนการสอนที่เน้นกระบวนการมากกว่าเนื้อหาควรใช้สื่อการเรียนการสอนให้มากโดยให้นักเรียนมีส่วนในการคิดและแก้ปัญหามีส่วนร่วมในกิจกรรมของกระบวนการเรียนการสอนซึ่งจะส่งผลให้นักเรียนเป็นคนที่ใฝ่รู้ใฝ่เรียนอย่างไรก็ตามครูต้องยึดหนังสือเล่มใดเล่มหนึ่งอยู่เพื่อเป็นแนวทางในการสอนและให้นักเรียนทำกิจกรรมตามหนังสือเรียน

2. ผลการพัฒนาและหาประสิทธิภาพรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารและสมบัติของสาร

2.1 ผลการพัฒนารูปแบบการสอนวิทยาศาสตร์ที่ส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้เทคนิคกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) พบว่าโครงสร้างของรูปแบบการเรียนการสอนแยกออกเป็น 4 องค์ประกอบคือ 1) ลำดับขั้นของการสอน (Syntax) 2) ปฏิสัมพันธ์ระหว่างครูกับนักเรียน (Social System) 3) หลักการตอบสนองต่อพฤติกรรมการเรียน (Principles of Reaction) 4) สิ่งช่วยเหลือในการสอน (Support System) เพื่อใช้เป็นกรอบคำถามในการสังเกตการสอนและสัมภาษณ์ครูผู้สอนวิทยาศาสตร์รวมถึงการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) ดังนี้

2.1.1. ลำดับขั้นของการสอนครูควรมี ขั้นที่ 1 การเตรียมความพร้อมก่อนการสอนทุกดังนี้ 1. วางแผนการสอนและกระตุ้นความสนใจ 2. บอกจุดประสงค์ของการเรียนการสอน 3. ข้อตกลงในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน 4. กำหนดเกณฑ์ในการเรียนรู้ ขั้นที่ 2 ขั้นดำเนินกิจกรรมการเรียนการสอนจากการสังเกตการณ์สอนสัมภาษณ์การสอนของครูผู้สอนวิทยาศาสตร์และสังเคราะห์วิธีการสอนโดยกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) คือ 1) การสร้างความสนใจ 2) การสำรวจและค้นหา 3) การอธิบายและลงข้อสรุป 4) การขยายความรู้ 5) การประเมินผล ขั้นที่ 3 ขั้นการประเมินผลในระหว่างการจัดกิจกรรมดังนี้ 1) ประเมินจากการทดสอบหลังเรียน 2) ประเมินพฤติกรรมการร่วมกิจกรรม 3) สังเกตการทำงานกลุ่ม

2.2. ปฏิสัมพันธ์ระหว่างครูกับนักเรียนครูต้องมีทักษะในการสอนให้นักเรียนกล้าคิดกล้าปรึกษาจัดกิจกรรม

2.3. หลักการตอบสนองต่อพฤติกรรมการเรียนในเชิงบวก

2.4. สิ่งช่วยเหลือในการสอนคือในการเลือกใช้สื่อเพื่อประกอบการดำเนินกิจกรรมการเรียนการสอน

2. ผลการหาประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารและสมบัติของสาร ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 พบว่า ประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารและสมบัติของสาร ประสิทธิภาพในการพัฒนาความสามารถในการแก้ปัญหา เท่ากับ 82.82 /86.44 และประสิทธิภาพด้านผลสัมฤทธิ์ เท่ากับ 83.32 /86.60ซึ่งมากกว่าเกณฑ์ 80/80 ที่กำหนดไว้

3. ผลของการใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารและสมบัติของสาร

3.1 ดัชนีประสิทธิผลของแบบฝึกทักษะ (E.I) ที่สอนโดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารและสมบัติของสารด้านความสามารถในการแก้ปัญหาเท่ากับ 0.7453แสดงว่านักเรียนมีความก้าวหน้าในการเรียนร้อยละ74.53 และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนมีค่าเท่ากับ0.7507 แสดงว่านักเรียนมีความก้าวหน้าในการเรียนร้อยละ75.07

3.2 การเปรียบเทียบความสามารถในการแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เรื่องสารและสมบัติของสารของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารและสมบัติของสารระหว่างก่อนเรียนและหลังเรียนคะแนนความสามารถในการแก้ปัญหาและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01

3.3 ความพึงพอใจนักเรียนที่ได้รับการสอนโดยด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5Es) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สารและสมบัติของสาร โดยรวมอยู่ในระดับมาก

เว็บน่าสนใจ