ชื่อเรื่อง การพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และ

ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการของนักเรียน

มัธยมศึกษาตอนปลาย

ผู้วิจัย นางภัทรวดี สิทธิสาร

สถานศึกษา โรงเรียนเสือโก้กวิทยาสรรค์ ตำบลเสือโก้ก

อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม

องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม

ปีที่วิจัย 2559

บทคัดย่อ

การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบัน ความต้องการ และแนวทางในการส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย2) เพื่อพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย 3) เพื่อประเมินผลการใช้โปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยผู้วิจัยได้ดำเนินการวิจัยเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบัน ความต้องการ และแนวทางในการส่งเสริมความสามารถ ในการคิดวิเคราะห์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการของนักเรียนมัธยมศึกษา ตอนปลายกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 97 คน โรงเรียนเสือโก้กวิทยาสรรค์ กลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิในการสัมภาษณ์ ได้แก่ ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ระดับมัธยมศึกษาตอนปลายของสถานศึกษาสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม จำนวน 12 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ 1) แบบประเมินองค์ประกอบและตัวชี้วัด 2) แบบสอบถามสภาพปัจจุบันและความต้องการในการส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการ และ 3) แบบสัมภาษณ์ระยะที่ 2 สร้างและพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายกลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ ได้แก่ ศึกษานิเทศก์ ผู้บริหารสถานศึกษา และรองผู้บริหารฝ่ายวิชาการ จำนวน 7 คนเครื่องมือที่ใช้ได้แก่ 1) โปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการ และ 2) แบบประเมินความเหมาะสมความเป็นไปได้ของโปรแกรมฯระยะที่ 3 การประเมินผลการใช้โปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคามจำนวน20 คน และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนเสือโก้กวิทยาสรรค์จำนวน 35 คนเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่

1) โปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย2) แบบทดสอบวัดความสามารถในการคิดวิเคราะห์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการ3) แบบสอบถามความพึงพอใจ และ 4) แบบประเมินความเหมาะสมความเป็นไปได้และความเป็นประโยชน์สถิติที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และร้อยละ

ผลการวิจัยพบว่า

1. สภาพปัจจุบันด้านความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง มีความต้องการในการส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการ อยู่ในระดับมาก และมีแนวทางในการส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการได้ว่า ครูควรศึกษารูปแบบกิจกรรมการเรียนรู้และสื่อการเรียนรู้ที่หลากหลาย ควรสร้างสถานการณ์จำลอง เพื่อให้นักเรียนรู้จักการแก้ปัญหาจัดกิจกรรมหลาย ๆ อย่างรวมทั้งศึกษาวิธีการฝึกให้นักเรียนได้เรียนรู้ทั้งในโรงเรียนและนอกห้องเรียนจัดกิจกรรมให้นักเรียนรู้จักการเชื่อมโยงความสำคัญ ความสัมพันธ์และหลักการ เน้นให้นักเรียนได้รู้จักองค์ประกอบต่างๆ ของการคิดวิเคราะห์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการ จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นการคิดวิเคราะห์ เช่น การใช้คำถามการศึกษาจากแหล่งเรียนรู้ทั้งในโรงเรียนและนอกห้องเรียน

2. การพัฒนาโปรแกรมการส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย มีผลการประเมินจากผู้ทรงคุณวุฒิโดยรวมมีความเหมาะสมและความเป็นไปได้ อยู่ในระดับมากโปรแกรมมีองค์ประกอบสำคัญคือ หลักการ วัตถุประสงค์ กระบวนการเรียนการสอน สื่อวัสดุอุปกรณ์ และการประเมินผล โปรแกรมมีเนื้อหามุ่งให้ความรู้ความเข้าใจความหมาย ความสำคัญ แนวคิดและทฤษฎีของการคิดวิเคราะห์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และฝึกปฏิบัติด้วยกิจกรรม วิธีการพัฒนาคือ การฝึกอบรมและการเรียนรู้ด้วยตนเอง การวัดและประเมินผลโดยการประเมินความรู้ก่อนและหลังการเข้าร่วมโปรแกรม การประเมินความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมโปรแกรม

3. ผลการใช้โปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นบูรณาการของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย สรุปได้ดังนี้

3.1นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่เข้าโปรแกรมส่งเสริมความสามารถการคิดวิเคราะห์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ มีคะแนนความก้าวหน้าในการเรียนเพิ่มขึ้นหลังจากเข้าร่วมโปรแกรมฯ คิดเป็นร้อยละ 58.29

3.2 นักเรียนที่เข้าร่วมโปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ มีความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับมาก

3.3ครูผู้สอนมีความคิดเห็นต่อโปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดวิเคราะห์ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยรวมและเป็นรายด้านอยู่ในระดับมาก

เว็บน่าสนใจ