บทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาของการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) 2) เพื่อสร้างรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) 3) เพื่อตรวจสอบคุณภาพของรูปแบบและคู่มือการดำเนินงานตามรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) 4) เพื่อทดลองใช้และประเมินผลรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) กลุ่มตัวอย่าง ได้มาด้วยวิธีการสุ่มอย่างง่ายโดยการจับฉลาก คือ ครูผู้สอน จำนวน 24 คน และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 โรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) จำนวน 302 คน วิเคราะห์ข้อมูล โดยคำนวณค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
ผลการศึกษาค้นคว้า พบว่า
1. สภาพและปัญหาของการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) มีรายละเอียดดังนี้
1.1 มีบุคลากรในโรงเรียน คือผู้บริหาร และครูผู้สอนมีทั้งหมด 67 คน เป็นเพศชาย 19 คน เพศหญิง 48 คน จำนวนนักเรียนในปีการศึกษา 2562 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 มีจำนวน นักเรียนทั้งหมด 1,454 คน เป็นนักเรียนชาย 772 คน นักเรียนหญิง 682 คน
1.2 สภาพปัจจุบันเกี่ยวกับการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) จากการสำรวจพบว่า โรงเรียนมีการส่งเสริมการใช้หลักสูตรสถานศึกษาที่ครอบคลุมเนื้อหาสาระทั้ง 8 กลุ่มสาระ รวมถึงให้ครูจัดทำและใช้แผนการจัดการเรียนรู้โดยส่งเสริมการจัดการเรียนรู้โดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเป็นแนวทางเพื่อพัฒนาทักษะชีวิตของผู้เรียน มีการปฏิบัติอยู่ในระดับน้อยมาก และผู้บริหารและครูมีร่วมกันกำหนดเป้าหมาย วิสัยทัศน์และพันธกิจ ของสถานศึกษาอย่างชัดเจนในการขับเคลื่อนการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพ ผู้เรียนด้านทักษะชีวิต มีการปฏิบัติอยู่ในระดับน้อยมาก
1.3 ความต้องการของฝ่ายบริหารและครูเกี่ยวกับการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) จากการสำรวจพบว่า ภาพรวมต้องการให้มีการส่งเสริมให้ครูจัดประสบการณ์ และจัดการเรียนรู้จัดการเรียนรู้ผ่านกระบวนการคิดและปฏิบัติจริง และสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน และแก้ปัญหาได้ โดยต้องการให้ฝ่ายบริหารและครูมีร่วมกันกำหนดเป้าหมาย วิสัยทัศน์และพันธกิจ ของสถานศึกษาอย่างชัดเจนในการขับเคลื่อนการบริหารแบบมีส่วนร่วม และการส่งเสริมให้ครูผู้สอนสามารถออกแบบหน่วยการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการจัดการเรียนรู้โดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิต
2. ได้รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) โดยการศึกษาจากเอกสารและแนวคิดต่าง ๆ โดยยึดหลักการบริหาร PDCA ประกอบด้วย 4 กระบวนการ ดังนี้ กระบวนการที่ 1 ประกอบด้วยกิจกรรม 1) การเตรียมการสำหรับผู้บริหาร คือ การกำหนดนโยบาย กำหนดโครงสร้างเวลาเรียน และ 2) การเตรียมการสำหรับบุคลากรในโรงเรียน คือ การอบรมเชิงปฏิบัติการ กำหนดรูปแบบการจัดการเรียนรู้ กระบวนการที่ 2 ประกอบด้วยกิจกรรม 1) การจัดอบรมบุคลากร 2) เขียนแผนการจัดการเรียนรู้ และ3) นำแผนการเรียนรู้ไปใช้ กระบวนการที่ 3 ประกอบด้วยกิจกรรม 1) ติดตามและประเมินผล และ 2) สรุปผลการปฏิบัติงาน กระบวนการที่ 4 ประกอบด้วยกิจกรรม 1) นำผลการสรุปมาเป็นข้อมูลในการปรับปรุงแก้ไข 2) จัดทำรายงานผลการปฏิบัติงาน และ 3) เผยแพร่/ประชาสัมพันธ์
3. ผลการประเมินรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) พบว่า ผู้เชี่ยวชาญทุกคนให้การยอมรับในการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) ในระดับมาก
4. ผลจากการทดลองใช้รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) หลังจากใช้การบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยส่งเสริมการใช้กิจกรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนโรงเรียนเทศบาล 1 (เยี่ยมเกษสุวรรณ) พบว่าระดับคุณภาพผู้เรียนด้านทักษะชีวิตของนักเรียนส่วนใหญ่มีระดับสูงขึ้น ครูมีความคิดเห็นในเชิงบวก