ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ

พอเพียงในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์

ผู้วิจัย นายนิวัชชัย แก้วน้อย

สถานที่ โรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น

ปีที่พิมพ์ 2563

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบของรูปแบบการจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ 3) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนเทศบาลศรีเมือบงพลประชานุเคราะห์ 4) เพื่อประเมินและปรับปรุงรูปแบบการจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ กลุ่มตัวอย่าง ผู้วิจัยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม กลุ่มแรกคือกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษารายกรณี ได้แก่ ผู้บริหารโรงเรียน ครูผู้รับผิดชอบโครงการ/กิจกรรม โรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ จำนวน 46 คน กลุ่มที่ 2 คือผู้บริหารและบุคลากรที่รับผิดชอบการดำเนินงาน/โครงการในโรงเรียนทดลองใช้ตัวอย่างหน่วยการเรียนรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่ทำการเรียนการสอนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 12 คน และกลุ่มที่ 3 คือ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้รับผิดชอบโครงการ/กิจกรรม จำนวน 46 คน นักเรียน จำนวน 684 คน และผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ จำนวน 684 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย แบบประเมินเพื่อตรวจสอบความสอดคล้อง (IOC) องค์ประกอบของรูปแบบกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง แบบสอบถามเพื่อประเมินรูปแบบ แบบสอบถามความคิดเห็นแบบประเมินความพึงพอใจและแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง ลำดับขั้นตอนการวิจัยและพัฒนาแบ่งออกเป็น 4 ระยะ คือ 1) การศึกษา วิเคราะห์ ข้อมูลพื้นฐานร่างรูปแบบการจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ คือ PPFERE Model ซึ่งมี 6 ขั้นตอน คือ ขั้นเตรียมการ (Preliminary) ขั้นดำเนินการ (Processing) ขั้นติดตามแนะนำ (Follow – Up recommendation) ขั้นประเมินผล (Evaluation Process) ขั้นรายงานผล (Report results) และขั้นขยายผล (Extension Step) ระยะที่ 2 การออกแบบและพัฒนา (ร่าง) รูปแบบการจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ ระยะที่ 3 การนำรูปแบบการจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ ไปใช้ ระยะที่ 4 การประเมินการใช้รูปแบบการจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ประกอบด้วย ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า

1. การจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ จะจัดได้ดีเมื่อมีองค์ประกอบ 2 ส่วน คือ ส่วนแรก ได้แก่ องค์ประกอบของรูปแบบที่นำมาใช้ในการจัดการศึกษา ประกอบด้วย หลักการ จุดมุ่งหมาย การจัดองค์การ การดำเนินการ ตัวชี้วัดความสำเร็จ การนำรูปแบบใช้ และเงื่อนไขความสำเร็จ และ ส่วนที่ 2 ได้แก่ องค์ประกอบด้านการจัดการศึกษา ประกอบด้วย การบริหารและจัดการ การปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา การจัดกระบวนการเรียนการสอนตามหลักสูตรสถานศึกษา การจัดบรรยากาศและสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อการจัดการเรียนรู้ การมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง ชุมชน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การนิเทศ ติดตามประเมินผลและรายงานผล การประชาสัมพันธ์และการสร้างเครือข่าย และคุณภาพนักเรียนตามลักษณะความมีชีวิตพอเพียง

2. รูปแบบที่จะนำไปสู่ประสิทธิผลในการจัดการศึกษามีลักษณะ ดังนี้ 1) หลักการจัด

ต้องยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง มียุทธศาสตร์อยู่บนพื้นฐานการรู้จักตนเอง การช่วยเหลือตนเองการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน และการสร้างเครือข่าย หลักความพอประมาณ ความมีเหตุผล และการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ภายใต้เงื่อนไขการมีความรู้และคุณธรรม สอดคล้องกับภูมิสังคม และโรงเรียนต้องเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ (Learning Organization) 2) จุดมุ่งหมาย เพื่อให้การจัดการศึกษาเป็นไปอย่างมีมาตรฐานมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ส่งผลสู่การดำเนินชีวิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงของผู้เรียน ผู้บริหารโรงเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษา อย่างต่อเนื่องและยั่งยืน 3) การจัดองค์การ ยึดหลักการมีส่วนร่วมและเน้นการทำงานเป็นทีม 4) การดำเนินการ มีขั้นตอนการดำเนินการในการนำรูปแบบการจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ คือ PPFERE Model ซึ่งมี 6 ขั้นตอน คือ ขั้นเตรียมการ (Preliminary) ขั้นดำเนินการ (Processing) ขั้นติดตามแนะนำ (Follow – Up recommendation) ขั้นประเมินผล (Evaluation Process) ขั้นรายงานผล (Report results) และขั้นขยายผล (Extension Step) 5) ตัวชี่วัดความสำเร็จ ได้แก่ โครงสร้างการบริหาร แผนปฏิบัติการ หลักสูตรสถานศึกษา แผนการจัดการเรียนรู้ จำนวนกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน จำนวนแหล่งเรียนรู้ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน และรายงานการประเมินตนเอง 6) การนำรูปแบบไปใช้ในโรงเรียน มียุทธศาสตร์ ขั้นตอนวิธีการอย่างเป็นระบบ ดำเนินการตามขั้นตอน คือ ขั้นตอนการดำเนินการในการนำรูปแบบการจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ คือ PPFERE Model ซึ่งมี 6 ขั้นตอน ขั้นเตรียมการ (Preliminary) ขั้นดำเนินการ (Processing) ขั้นติดตามแนะนำ (Follow – Up recommendation) ขั้นประเมินผล (Evaluation Process) ขั้นรายงานผล (Report results) และขั้นขยายผล (Extension Step) 7) เงื่อนไขความสำเร็จ ได้แก่ ผู้บริหารโรงเรียน ครู และนักเรียนต้องมีความรู้ ตระหนัก และเห็นความสำคัญของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีคุณธรรม จริยธรรม ประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดี ผู้บริหารโรงเรียนต้องมีความรู้ ความสามารถในการบริหารและจัดการศึกษา โดยมุ่งประโยชน์สูงสุดที่นักเรียน และให้ความสำคัญกับชุมชน

โดยสรุป การจัดการศึกษาโดยบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนเทศบาลศรีเมืองพลประชานุเคราะห์ มีความเหมาะสมสำหรับนำไปใช้จัดการศึกษาในโรงเรียน เพราะมีองค์ประกอบและการดำเนินการที่เหมาะสมกับบริบทของแต่ละโรงเรียน ส่งผลให้นักเรียนมีคุณลักษณะความมีชีวิตพอเพียงอย่างยั่งยืน คือ มีความพอประมาณ มีเหตุผล และมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ภายใต้เงื่อนไขการมีความรู้ คู่คุณธรรม

เว็บน่าสนใจ