ชื่อเรื่อง การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย
ของโรงเรียนชุมชนบ้านโนนจิก สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้ว
ผู้วิจัย นางจิราวรรณ หัตถกิจ
ปีที่ทำวิจัย 2567-2568
บทคัดย่อ
การดำเนินการวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เพื่อส่งเสริมกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย ของโรงเรียนชุมชนบ้านโนนจิก สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้ว
โดยอาศัยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research)
ตามแนวคิดของเคมมิสและแม็คแท็คการ์ต (Kemmis and McTaggart, 1988, pp.11) ใน 4 ขั้นตอน คือ การวางแผน (Planning) การปฏิบัติการ (Action) การสังเกตการณ์ (Observation) และการสะท้อนผล (Reflection) โดยมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาเกี่ยวกับการดำเนินกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย ของโรงเรียนชุมชนบ้านโนนจิก สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้ว 2) เพื่อศึกษาหาแนวทางในการพัฒนาการดำเนินกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย
ของโรงเรียนชุมชนบ้านโนนจิก สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้ว 3) เพื่อติดตามผลการดำเนินกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย ของโรงเรียนชุมชนบ้านโนนจิก สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้วเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1. แบบสังเกต 2. แบบบันทึกการประชุม 3. แบบบันทึกข้อมูลการได้รับความร่วมมือ 4. แบบบันทึกประจำวัน 5. แบบประเมินผลการดำเนินงาน เป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 36 ข้อ มีค่าดัชนีความสอดคล้อง .80 - 1.00 มีความเชื่อมั่นเท่ากับ .96 สถิติที่ใช้ ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. สภาพและปัญหาเกี่ยวกับการดำเนินกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย ของโรงเรียนชุมชนบ้านโนนจิก สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้ว
1.1 สภาพปัจจุบันในการดำเนินงานตามแนวทางการส่งเสริมกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย โดยกำหนดรูปแบบการทำงานเป็น 3 แผนงาน ได้แก่
1.1.1 แผนงานการเทิดพระเกียรติสถาบันพระมหากษัตริย์
1.1.2 แผนงานสถานศึกษาปลอดภัย
1.1.3 แผนงานส่งเสริมสุขภาพอนามัย
1.2 ปัญหาในการดำเนินงานตามแนวทางการส่งเสริมกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย
จากการระดมความคิดเห็น มีดังนี้
1.2.1 บอร์ดหรือนิทรรศการเทิดพระเกียรติสถาบันพระมหากษัตริย์ไม่ครบทุกห้อง
1.2.2 ปัญหาด้านระบบจราจร
1.2.3 นักเรียนขาดความรับผิดชอบและขาดจิตสำนึกในการดูแลรักษาความสะอาด
1.2.4 สภาพแวดล้อมขาดความปลอดภัยเป็นที่แพร่พันธุ์ของยุงลาย
2. แนวทางในการพัฒนาการดำเนินกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย ของโรงเรียนชุมชน
บ้านโนนจิก สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้ว
2.1 การพัฒนาในวงรอบที่ 1 ดำเนินการในช่วงวันที่ 11 ตุลาคม 2567 ถึง 30 มีนาคม 2568 ดำเนินการตาม 3 แผนงาน โดยการ 1) จัดทำคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานชุดต่างๆ
2) จัดทำโครงการหรือกิจกรรมเกี่ยวกับความปลอดภัยในสถานศึกษา 3) จัดอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับความปลอดภัยในสถานศึกษาแก่นักเรียนและบุคลากร 4) จัดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมและปลอดภัย
ในสถานศึกษา 5) สร้างความร่วมมือและกิจกรรมดำเนินการระหว่างผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
2.2 การพัฒนาในวงรอบที่ 2 ดำเนินการในช่วงวันที่ 2 เมษายน 2568 ถึง 20 กันยายน 2568 ดำเนินการตาม 3 แผนงาน โดยดำเนินการเช่นเดียวกับวงรอบที่ 1 เพื่อให้เกิดผลอย่างต่อเนื่อง ยั่งยืน โดยเพิ่มการกำกับดูแลของครู ส่งเสริมให้นักเรียน มีจิตสำนึกในการรับผิดชอบและรักษาความสะอาด ส่งเสริมให้ครูมีการจัดป้ายนิเทศแสดงผลงานทุกห้อง กำหนดมาตรการป้องกันการเกิดโรคระบาดหรือโรคติดต่อให้กับบุคลากร และมีการเผยแพร่ให้ความรู้เกี่ยวกับการป้องกันการเจ็บป่วย หรือโรคอันเนื่องจากการทำงานในสถานศึกษา และส่งเสริมให้ครูจัดทำแผนงานและงบประมาณดำเนินการด้านความปลอดภัยในสถานศึกษาอย่างต่อเนื่อง
3. การติดตามผลการดำเนินกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย ของโรงเรียนชุมชนบ้านโนนจิก สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระแก้ว
3.1 กลยุทธ์การบริหารแบบมีส่วนร่วม ได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดีจาก นักเรียน ครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษา รวมทั้งสามารถระดมความคิด กำหนดแผนการดำเนินงานในวงรอบที่ 2 เพื่อให้การดำเนินงานสำเร็จสมบูรณ์ตามเป้าหมาย ได้รับความความอนุเคราะห์
จากหน่วยงานต่างๆ ทีมงานแต่ละแผนงาน กิจกรรม สามารถดำเนินกิจกรรมได้เป็นระบบมากขึ้น
3.2 กลยุทธ์การติดตามและประเมินผล ในวงรอบที่ 1 จากการร่วมติดตามประเมินผล
โดยผู้บริหารสถานศึกษาและกลุ่มผู้ร่วมศึกษา ส่งผลให้การปฏิบัติงานของแต่ละแผนงานมีผลการประเมินการดำเนินงานโดยรวม อยู่ในระดับมาก ในวงรอบที่ 2 มีผลการประเมินการดำเนินงานโดยรวม อยู่ในระดับมากที่สุด
3.3 การถอดบทเรียน หลังจบการพัฒนาในวงรอบที่ 2 ผู้วิจัยและผู้ร่วมศึกษาได้ร่วมกันประชุมถอดบทเรียนทบทวน แผนงาน วิเคราะห์เหตุ และสังเคราะห์สิ่งที่ได้จากการเรียนรู้ และสรุปเป็นข้อเสนอแนะสำหรับแนวทางการเพื่อส่งเสริมกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย ของโรงเรียนชุมชนบ้านโนนจิก ในอนาคต ควรเพิ่มกลยุทธ์การศึกษาดูงาน เพื่อไปดูการดำเนินงานของโรงเรียนที่ทำกิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัยได้สำเร็จ