ชื่อเรื่อง รูปแบบการจัดกิจกรรม การเรียนรู้เชิงรุก Active Learning เพื่อเสริมสร้างทักษะ
ในการแก้ปัญหา ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เซต
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
ผู้รายงาน นายวิฑูรย์ ถิตย์อำไพ
สถานศึกษา โรงเรียนบ้านเขว้าวิทยายน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาชัยภูมิ
ปีการศึกษา 2568
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับรูปแบบการจัดกิจกรรม การเรียนรู้เชิงรุก Active Learning เพื่อเสริมสร้างทักษะในการแก้ปัญหา ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เซต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ (2) พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ (3) ศึกษาผลรูปแบบการจัดการเรียนรู้ (4) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่มีต่อการเรียนรู้เชิงรุก Active Learning เพื่อเสริมสร้างทักษะในการแก้ปัญหา ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เซต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 จำนวน 24 คน โรงเรียนบ้านเขว้าวิทยายน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาชัยภูมิ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2568 เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัย ได้แก่ (1) แผนการจัดการเรียนรู้ วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เซต จำนวน 16 แผน (2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน จำนวน 30 ข้อ (3) แบบวัดทักษะในการแก้ปัญหา วิชาคณิตศาสตร์ จำนวน 2 ข้อ (4) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 ที่มีต่อการเรียนรู้เชิงรุก Active Learning เพื่อเสริมสร้างทักษะในการแก้ปัญหา ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เซต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ใช้สถิติในการวิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และทดสอบค่าที (t-test) แบบ dependent
ผลปรากฏว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน พบว่า สภาพการจัดการเรียนการสอนวิชาคณิตศาสตร์ ในระดับชั้นมัธยมศึกษายังไม่บรรลุเป้าหมายตามที่ต้องการ เนื่องจากบริบทการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนของครูยังไม่เชื่อมโยงกับชีวิตจริงที่สามารถแก้ปัญหาได้ และรูปแบบการจัดการเรียนรู้ยังไม่หลากหลายเพื่อที่จะกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดทักษะ และองค์ความรู้ ยังขาดการส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ การแก้ปัญหา และการให้เหตุผล จึงส่งผลให้นักเรียนขาดทักษะในการแก้ปัญหา และครูผู้สอนจึงมีความต้องการพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก Active Learning เพื่อเสริมสร้างทักษะในการแก้ปัญหา ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เซต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 เพื่อส่งเสริมและพัฒนาทักษะในการคิดแก้ปัญหา พร้อมกับพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ อีกทั้งการจัดการเรียนรู้จะต้องให้นักเรียนลงมือปฏิบัติจริง นักเรียนมีโอกาสได้เรียนรู้ร่วมกับเพื่อน และฝึกทักษะด้วยตนเอง ผ่านการเผชิญปัญหา และสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง จึงจะทำให้นักเรียนได้พัฒนาทักษะต่างๆ และการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก Active Learning เพื่อเสริมสร้างทักษะในการแก้ปัญหา ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เซต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
2. ผลของการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ โดยผู้วิจัยได้รูปแบบการจัดกิจกรรม การเรียนรู้เชิงรุก Active Learning เพื่อเสริมสร้างทักษะในการแก้ปัญหา ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เซต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ มี 8 องค์ประกอบ ประกอบด้วย (1) คำชี้แจง (2) หลักสูตรระดับชั้นเรียน (3) การวางแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (4) แบบทดสอบก่อนเรียน (5) แนวการจัดการเรียนรู้ (6) แบบทดสอบหลังเรียน (7) แบบวัดทักษะในการแก้ปัญหา (8) แบบสอบถามความพึงพอใจ ด้วยวิธีการจัดการเรียนรู้ 5 ขั้น ประกอบด้วย (1) ขั้นสร้างแรงจูงใจ (2) ขั้นการเรียนรู้ร่วมกัน (3) ขั้นการสรุปและนำเสนอ (4) ขั้นการฝึกทักษะปฏิบัติ (5) ขั้นการประเมินและสะท้อนคิด ผลการศึกษาและพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก Active Learning เพื่อเสริมสร้างทักษะในการแก้ปัญหา ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เซต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ มีความเหมาะสมมากที่สุด
3. ผลของการใช้รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก Active Learning เพื่อเสริมสร้างทักษะในการแก้ปัญหา ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เซต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
3.1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง เซต วิชาคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 จำนวน 24 คน ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.2 ทักษะในการแก้ปัญหา วิชาคณิตศาสตร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 หลังการจัดการเรียนรู้ พบว่า นักเรียนสามารถแก้ปัญหา วิชาคณิตศาสตร์ ได้อยู่ในระดับดีมาก
4. ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1 ที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก Active Learning เพื่อเสริมสร้างทักษะในการแก้ปัญหา ด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เซต ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ พบว่า นักเรียนมีความพึงพอใจต่อ การจัดการเรียนรู้อยู่ในระดับมาก