ชื่อเรื่อง การพัฒนาทักษะกระบวนการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ในรูปแบบ 5Es
เพื่อเสริมสร้างทักษะการรู้เท่าทันสื่อดิจิทัล (Digital Literacy) ผ่านนวัตกรรมการออกแบบสื่อ Infographic สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
ผู้วิจัย นายชนกันต์ แถบทอง
พ.ศ. ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2568
บทคัดย่อ
รายงานวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์หลัก 3 ประการ ได้แก่ 1) เพื่อสร้างความตระหนักรู้ (Awareness) และความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับการรู้เท่าทันสื่อ และการใช้งานเทคโนโลยีอย่างปลอดภัย 2) เพื่อพัฒนาทักษะการจับใจความสำคัญและการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) ผ่านกระบวนการสร้างสรรค์สื่อ Infographic และ 3) เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการสื่อสารอย่างมีมารยาทและรับผิดชอบต่อสังคม (Digital Citizenship)
กลุ่มเป้าหมายคือนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎิ์ ๒ จำนวน 147 คน ดำเนินการโดยใช้นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) รูปแบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es Instructional Model) ซึ่งประกอบด้วย ขั้นสร้างความสนใจ ขั้นสำรวจและค้นหา ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป ขั้นขยายความรู้ และขั้นประเมินผล บูรณาการร่วมกับการผลิตสื่อสร้างสรรค์
ผลการดำเนินงานพบว่า นักเรียนกลุ่มเป้าหมายมีทักษะการรู้เท่าทันสื่อดิจิทัลสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ โดยมีความรู้ความเข้าใจเรื่องความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับผลกระทบของการรู้เท่าทันสื่อและการใช้งานเทคโนโลยีอย่างปลอดภัยในระดับดีมาก สามารถประยุกต์ใช้กระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) ในการจับใจความและผลิตสื่อ Infographic ที่มีคุณภาพและสร้างสรรค์ได้ นอกจากนี้ จากการสังเกตพฤติกรรมยังพบว่า นักเรียนมีคุณลักษณะของการเป็นพลเมืองดิจิทัล (Digital Citizenship) ที่ดี มีความรับผิดชอบและมีมารยาทในการสื่อสารบนโลกออนไลน์เพิ่มขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม
คำสำคัญ: การเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning), รูปแบบการสอน 5Es, การรู้เท่าทันสื่อดิจิทัล, Digital Footprint, อินโฟกราฟิก