ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณลักษณะ
อันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนขามป้อมพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม
ผู้วิจัย นายอวยชัย ปัจจัยมงคล
สถานศึกษา โรงเรียนขามป้อมพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม
ปีที่วิจัย 2559
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อการศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียงของนักเรียน โรงเรียน
ขามป้อมพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม 2) เพื่อออกแบบและการพัฒนารูปแบบ
การบริหารจัดการสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนขามป้อมพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบ
การบริหารจัดการสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนขามป้อมพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม และ 4) เพื่อการประเมินและปรับปรุงรูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนขามป้อมพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ 1) คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 13 คน 2) หัวหน้ากลุ่มสาระ
การเรียนรู้ และหัวหน้ากิจกรรมพัฒนาผู้เรียน จำนวน 9 คน 3) ครูปฏิบัติการสอน จำนวน 10 คน และ 4) นักเรียน ปีการศึกษา2559 จำนวน 212 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม และแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
1. ศึกษาเอกสาร แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับรูปแบบและการพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียง
ของนักเรียน โรงเรียนขามป้อมพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม พบว่าผลการศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับรูปแบบและการพัฒนารูปแบบที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) ศึกษาเอกสาร แนวคิด ทฤษฏี งานวิจัย การพัฒนารูปแบบ การทดลองใช้ และประเมินและปรับปรุงพัฒนารูปแบบ 2) แนวคิดตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง คือพอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุ้มกัน เงื่อนไขความรู้และเงื่อนไขคุณธรรม และ3) แนวคิดการบริหารจัดการสถานศึกษาคือด้านการบริหารงานวิชาการ ด้านการบริหารงานธุรการ ด้านการบริหารงานปกครอง และด้านการบริหารงานบริการ
2. สร้างและพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณลักษณะ
อันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนขามป้อมพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม พบว่ารูปแบบการบริหารจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้านอยู่อย่างพอเพียงของนักเรียน ประกอบด้วย กิจกรรมคำประพันธ์สร้างสรรค์สามัคคี กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย กิจกรรมโรงเรียนธนาคาร กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ กิจกรรมอาสาเพื่อพัฒนาสิ่งแวดล้อม กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ กิจกรรมคุณธรรมพอเพียง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม กิจกรรมกีฬาเพื่อสุขภาพ กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา กิจกรรมรักษ์ภูมิรักษ์ถิ่น กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ กิจกรรมดูพ่อทำ ทำตามพ่อสอน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี กิจกรรม English for today กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศ และกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี และรักษาดินแดน กลุ่มกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน
3. ทดลองใช้รูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนขามป้อมพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม พบว่าผลการศึกษาระดับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียงของนักเรียน เมื่อใช้รูปแบบ
การบริหารจัดการสถานศึกษา โดยรวมนักเรียนมีระดับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้านอยู่อย่างพอเพียง ค่าเฉลี่ยระดับการปฏิบัติสูงขึ้นกว่าก่อนการใช้รูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษา เมื่อเรียงลำดับ
จากมากไปหาน้อย คือ ด้านการดำเนินชีวิตอย่างพอประมาณ มีเหตุผล รอบคอบ มีคุณธรรมและ
ด้านการมีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี ปรับตัวเพื่ออยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขในระดับการปฏิบัติสม่ำเสมอ
4.ประเมินและปรับปรุงพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียงของนักเรียน โรงเรียนขามป้อมพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม พบว่าความคิดเห็นของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานและครูที่มี
ต่อรูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษา เพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียง
ของนักเรียน โรงเรียนขามป้อมพิทยาคม องค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม โดยรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่ามีจำนวน 6 ข้ออยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนข้อที่เหลือทั้งหมด
อยู่ในระดับมาก