ครูบ้านนอก

กิจกรรมการเรียนรู้ อัตราจังหวะดนตรีไทย ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น

จุดประสงค์การเรียนรู้

1. เพื่อให้นักเรียนบอกความสำคัญของเครื่องดนตรีประกอบจังหวะ และอธิบายรูปแบบเพลงที่มีอัตราจังหวะสองชั้นได้

2. เพื่อให้นักเรียนบรรเลงเครื่องดนตรีประกอบจังหวะตามเพลงอัตราจังหวะสองชั้นได้

3. นักเรียนมีเจตคติที่ดีต่อวิชาดนตรี มีความสนใจ ความพยายามในการเรียนและเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ตระหนักถึงความสำคัญในการอนุรักษ์และสืบทอดภูมิปัญญาไทย

สภาพปัญหาก่อนการพัฒนา

ในการจัดการเรียนรู้ที่ผ่านมานักเรียนเข้าใจความรู้ และองค์ประกอบอื่นๆ ในรายวิชา ดนตรี-นาฏศิลป์ เช่น เครื่องดนตรีไทย วงดนตรีไทย การแสดงแต่ละภูมิภาค ท่านาฏยศัพท์ ภาษาท่า แต่เมื่อกล่าวถึงจังหวะดนตรี นักเรียนจะทราบเพียงจังหวะ ช้า ปานกลาง เร็ว ไม่สามารถอธิบายหรือปฏิบัติเครื่องดนตรีได้ การฟังบทเพลงไทยเดิมนักเรียนสามารถอธิบายได้เพียงผิวเผิน ไม่สามารถบอกได้ถึงทักษะที่ควรจะทราบในเรื่องของเครื่องดนตรีประกอบจังหวะ และอัตราจังหวะดนตรีไทย ครูจึงหาวิธีให้นักเรียนเข้าใจถึงทักษะพื้นฐานในเรื่องของอัตราจังหวะดนตรีไทยที่ถูกต้องให้กับนักเรียนผ่านกระบวนการจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning ให้มีคุณภาพตรงตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน และหลักสูตรสถานศึกษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและส่งผลต่อการพัฒนาผู้เรียนทั้งในด้านความรู้ ทักษะ และเจตคติหรือคุณลักษณะอันพึงประสงค์รวมถึงสมรรถนะการคิดและสมรรถนะในการใช้ทักษะชีวิตของผู้เรียน เพื่อให้ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทั้งในด้านความรู้ ทักษะ และเจตคติหรือคุณลักษณะอันพึงประสงค์รวมถึงสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนดังที่กล่าวมาเพิ่มสูงขึ้น และผู้เรียนสามารถนําความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างแท้จริง

การออกแบบนวัตกรรม

ขั้นตอนการดำเนินงาน

1. ประชุม PLC กับครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ และครูสายชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เพื่อร่วมกันแสดงความคิดเห็นและเสนอแนะแนวทางในการจัดการเรียนการสอนให้มีคุณภาพ

2. วิเคราะห์หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน และหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนบ้านสวนหลวง(รัตนวิจิตรพิทยาคาร) ในเรื่องของมาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัดของเนื้อหารายวิชาดนตรี-นาฏศิลป์ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

3. ออกแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ และจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์ โดยคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล

4. ครูผู้สอนสร้างใบความรู้ ใบงาน สื่อการเรียนรู้ที่หลากหลาย และแบบบันทึกการปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ

5. จัดกิจกรรมการเรียนรู้เรื่อง อัตราจังหวะดนตรีไทย

ขั้นตอนการจัดกิจกรรม

จัดกิจกรรมในเรื่อง อัตราจังหวะดนตรีไทย โดยแบ่งออกเป็น 5 กิจกรรม ดังนี้

1. กิจกรรม “ฟังเพลงไทยเดิม” จุดประสงค์การจัดกิจกรรม เพื่อกระตุ้นให้นักเรียนสนใจใฝ่รู้ และเตรียมความพร้อมและพื้นฐานความรู้เพื่อใช้ในกิจกรรมต่อไป โดยใช้ห้องดนตรีไทยเป็นแหล่งเรียนรู้ เนื่องจากห้องดนตรีไทยมีสื่อที่หลากหลายที่เกี่ยวข้องกับบทเพลง และดนตรี ที่ช่วยให้นักเรียนมีความสนใจในการฟังเพลงได้ดี

2. กิจกรรม “คัดเลือกบทเพลง” จุดประสงค์การจัดกิจกรรม ๑. เพื่อให้นักเรียนเกิดความเข้าใจในบทเพลง ๒. เพื่อให้นักเรียนเรียนรู้จากของจริง ประสบการณ์ตรง ทำให้นักเรียนได้สังเกต จดบันทึก เรียนรู้และคัดเลือกบทเพลงที่เหมาะสมกับชั้นเรียนของนักเรียนในระหว่างการปฏิบัติกิจกรรมได้

3. กิจกรรม “ขับร้องโน้ตเพลง” จุดประสงค์การจัดกิจกรรม เพื่อให้นักเรียนได้ฝึกขับร้องบทเพลงตามตัวโน้ต ทำให้นักเรียนเข้าใจถึงเสียงของตัวโน้ต

4. กิจกรรม “อัตราจังหวะ” จุดประสงค์การจัดกิจกรรม เพื่อให้นักเรียนฝึกฝนอัตราจังหวะดนตรีไทยจนเกิดทักษะ และสอดแทรกความรู้เรื่องอัตราจังหวะอื่นๆให้กับนักเรียน ฝึกให้นักเรียนได้ปรบมือ หรือเคาะเครื่องดนตรีประกอบจังหวะตามบทเพลง

5. กิจกรรม “ผลงานของฉัน” จุดประสงค์การจัดกิจกรรม เพื่อให้นักเรียนได้ออกแบบ สร้างสรรค์จังหวะตามบทเพลงซึ่งอยู่บนพื้นฐานของจังหวะดนตรีไทยที่ถูกต้องและสามารถนำผลงานไปเผยแพร่ได้

การจัดกิจกรรม ให้นักเรียนฝึกบรรเลงเครื่องประกอบจังหวะตามบทเพลงที่นักเรียนได้ยิน โดยครูสุ่มบทเพลงในอัตราจังหวะสองชั้น

ผลที่เกิดขึ้นจากการจัดกิจกรรม

นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น มีความเข้าใจถึงความสำคัญของเครื่องดนตรีและอัตราจังหวะดนตรีไทย ได้รู้จักบทเพลงไทยเดิมมากขึ้น นักเรียนเกิดความสนุกสนานกับกิจกรรมและมีความภาคภูมิใจจากผลงานของตนเอง สามารถนำไปเผยแพร่ได้ ทำให้นักเรียนมีทักษะพื้นฐานง่ายต่อการศึกษาและบรรเลงดนตรีไทยในระดับที่สูงขึ้นต่อไป

จุดเด่นหรือลักษณะพิเศษของนวัตกรรม

๒.๑ ผลงานมีจุดเด่น น่าสนใจ สะท้อนถึงการมีแนวคิดใหม่

๑) เป็นการจัดการเรียนรู้ที่นักเรียนไม่รู้สึกว่าตนเองกำลังเรียนอยู่ ทำให้มีความสนุก และสนใจใฝ่รู้ในการเรียน

๒) มีการใช้ความรู้ใช้องค์ความรู้ที่ได้รับ หรือความสามารถที่มีในการทำประโยชน์เพื่อผู้อื่น หรือการบริการสังคม จะทำให้นักเรียนเห็นคุณค่าของการเรียน เห็นคุณค่าของตนเอง ส่งผลให้นักเรียนตั้งใจเรียนหรือทำกิจกรรมในรายวิชาหรือเรื่องอื่นๆ ด้วย

๓) สามารถนำรูปแบบไปปรับใช้ในเรื่องอื่นๆ หรือรายวิชาอื่นได้อย่างหลากหลายและมีประสิทธิภาพ

๒.๒ เข้าใจง่ายสามารถนำไปใช้สอนได้ทันที

ชุดกิจกรรม “อัตราจังหวะดนตรีไทย” เป็นกระบวนการในการจัดกิจกรรม ซึ่งมีสื่อประกอบกิจกรรม โดยผู้จัดทำมีขั้นตอนเป็นแผนในการจัดกิจกรรม สามารถนำไปใช้ได้ง่ายและสะดวก

๒.๓ ลงทุนน้อย

ชุดกิจกรรม “อัตราจังหวะดนตรีไทย” เป็นกระบวนการในการจัดกิจกรรม ซึ่งมีสื่อประกอบกิจกรรมประกอบด้วย ตัวอย่างบทเพลงไทยในอีตราจังหวะสองชั้น และเอกสารกิจกรรมสำหรับนักเรียน

ข้อเสนอแนะ

๑. ควรมีการจัดกิจกรรมอย่างต่อเนื่องเพื่อจะได้พัฒนาทักษะทางด้านวิชาดนตรีให้ดีขึ้น

๒. ในการฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์ครูผู้สอนควรจัดกิจกรรมการที่น่าสนใจ และสามารถดึงดูดสมาธิการให้นักเรียนให้เป็นไปตามขั้นตอน และกิจกรรมฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์

3. ควรมีการจัดทำชุดพัฒนาทักษะในองค์ประกอบอื่นๆ เพื่อการพัฒนาทักษะทางการเรียนดนตรีของนักเรียนให้ดียิ่งขึ้น

เว็บน่าสนใจ