ครูบ้านนอก

๑. ความเป็นมาและสภาพปัญหา

จากสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างมากในปัจจุบัน การสื่อสารเทคโนโลยีต่างๆ ส่งผลกระทบต่อประชาชนทั้งในเชิงบวกและเชิงลบ ซึ่งปรากฏปัญหาให้เห็นมากมาย ทั้งทางด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม และด้านอื่นๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาการแพร่ระบาดของยาเสพติด ทั้งนอกสถานศึกษาและรอบๆ สถานศึกษา อันนำมาซึ่งปัญหาครอบครัวที่ ก่อให้เกิดความทุกข์ ความวิตกกังวล ความเครียด มีการปรับตัวที่ไม่เหมาะสมหรืออื่นๆ ความสำเร็จที่เกิดขึ้นจากการพัฒนานักเรียนให้เป็นคนดี มีคุณธรรม ไม่มั่วสุมอบายมุข ตามความคาดหวังนั้นต้องอาศัยความร่วมมือจากผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย โดยเฉพาะบุคลากรทางการศึกษาทุกคนในโรงเรียน ซึ่งมีครูเป็นหลักสำคัญในการดำเนินการพัฒนาคุณภาพชีวิตของนักเรียนให้เติบโตงดงามและเป็นบุคคลที่มีคุณค่าของสังคม การพัฒนานักเรียนให้เป็นบุคคลที่มีคุณภาพทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคมและสติปัญญา มีความรู้ ความสามารถมีภูมิคุ้มกันยาเสพติด มีคุณธรรมจริยธรรม ดำเนินวิถีชีวิต ที่เป็นสุขตามที่สังคมมุ่งหวัง โดยผ่านกระบวนการเรียนการสอนที่โรงเรียนต้องดำเนินการจัดการศึกษาตามนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ ที่ต้องการให้เยาวชนเป็นคนดี คนเก่ง และมีความสุข มีทักษะชีวิตที่ปลอดภัยทนต่อการเปลี่ยนแปลง นอกจากจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมและสนับสนุนให้นักเรียนได้รับกระบวนการเรียนรู้แล้วการป้องกัน และการช่วยเหลือแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นจากปัจจัยเสี่ยงรอบโรงเรียนที่มีพฤตกรรมไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติด ติดเกม การเข้าถึงสื่ออเล็กทรอนิกส์หรือสื่อลามก การทดลองยาเสพตดบางชนิดจากการชักชวนของเพื่อน หรือรุ่นพี่ เป็นปัญหาสังคมที่ผู้ปกครอง ครูทุกคนที่เกี่ยวข้องต้องเข้าไปช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาไม่ให้มีพฤติกรรมเสี่ยง ซึ่งมาจากปัจจัยเสี่ยงและผลกระทบจากแหล่งอบายมุข

สภาพปัญหาปัจจุบัน โรงเรียนวัดเสาธงกลาง (พิทักษ์ประชาสรรค์) เป็นโรงเรียนขยายโอกาส ขนาดกลาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 2 โรงเรียนวัดเสาธงกลาง (พิทักษ์ประชาสรรค์) อยู่บริเวณวัดเสาธงกลาง นักเรียนส่วนใหญ่เป็นเด็กนอกพื้นที่ มีสภาพแวดล้อมชุมชนที่มีโรงงานอุตสาหกรรมมากมาย ผู้ปกครองส่วนใหญ่มีอาชีพรับจ้าง และเกษตรกรรม มีรายได้ไม่แน่นอน และส่วนใหญ่มีสภาพครอบครัวแตกแยก พ้อแม่หย่าร้าง อาศัยอยู่กับปู่ ย่า ตา ยาย ไม่มีเวลาดูแลนักเรียน และเปลี่ยนสถานที่ทำงานตามสภาพของเศรษฐกิจในสังคม ส่งผลใหนักเรียนขาดคนดูแลเอาใจใส่และการอบรมบ่มนิสัยจากผู้ปกครอง ทำให้มีปัญหาทางด้านการเรียน ปัญหาครอบครัว ขาดความรัก ความอบอุ่น บางคนอยู่ในสังคมที่เป็นแบบอย่างที่ไม่ดี ทำให้ขาดเกราะป้องกันหรือไม่มีภูมิคุ้มกัน ในตัวเอง รวมไปถึงมีอัตราเสี่ยงในเรื่องการติดบุหรี่ บุหรี่ไฟฟ้า เกม โทรศัพท์ ยาเสพติดและอบายมุขต่างๆ ได้ง่าย

โรงเรียนวัดเสาธงกลาง (พิทักษ์ประชาสรรค์) จึงได้พัฒนานวัตกรรมเพื่อใช้เป็นแนวทางและหลักการในการดำเนินโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข เพื่อให้ผู้บริหาร ครู บุคลากรทางการศึกษา นักเรียน ชุมชน และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องดำเนินงานไปเป็นในแนวทางเดียวกัน ตามนวัตกรรมที่มีชื่อว่า “นักเรียนดี มีคุณธรรม มีความซื่อสัตย์ กำจัดยาเสพติดและอบายมุข โดยใช้วิธีการหรือรูปแบบการดำเนินงานตามแบบ STK-S MODEL”

๒. จุดประสงค์ เป้าหมายในการดำเนินงาน ตัวชี้วัดความสำเร็จและผลที่คาดว่าจะได้รับ

๒.๑ วัตถุประสงค์

๒.๑ เพื่อศึกษาสภาพปัญหายาเสพติด ปัญหาสื่อลามกออนไลน์ และการทะเลาะวิวาทในโรงเรียน

๒.๒ เพื่อป้องกัน เฝ้าระวัง ดูแลช่วยเหลือนักเรียนจากปัญหายาเสพติด ปัญหาสื่อลามกออนไลน์ และการทะเลาะวิวาทในโรงเรียน

๒.๓ เพื่อส่งเสริมให้ครู นักเรียน ผู้ปกครอง และชุมชนมีส่วนร่วมในการส่งเสริม รณรงค์ ป้องกัน

๒.๒ เป้าหมาย

เป้าหมายเชิงปริมาณ

นักเรียนโรงเรียนวัดเสาธงกลาง (พิทักษ์ประชาสรรค์) มีความตระหนักและรู้ถึงพิษภัยของยาเสพติด สื่ออบายมุขและการทะเลาะวิวาทในโรงเรียน มีคุณธรรม จริยธรรม มีจิตอาสาในการร่วมรณรงค์ ป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด สื่ออบายมุข และการทะเลาะวิวาทในโรงเรียนและชุมชน

เป้าหมายเชิงคุณภาพ

โรงเรียนวัดเสาธงกลาง (พิทักษ์ประชาสรรค์) สามารถดำเนินการจัดกิจกรรมต่างๆ ตามนโยบายสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข ภายใต้การดำเนินงานการสร้างภูมิคุ้มกันที่ดี สู่วิถีโรงเรียนสีขาว โดยใช้ STK-S MODEL อย่างมีคุณภาพ ร้อยละ 92.02 หรือ 450 คน จากผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งหมด 489 คน

ตัวชี้วัดความสำเร็จ

- เชิงปริมาณ ผู้บริหารสถานศึกษา 2 คน กรรมการสถานศึกษา 15 คน ครู 31 คน นักเรียน 441 คน ในสถานศึกษาที่เข้าร่วมโครงการห้องเรียนสีขาว/แผนกสีขาวมีความคิดเห็นอยู่ในระดับเห็นด้วยอย่างยิ่ง

- เชิงคุณภาพ นักเรียน 400 คน มีความมั่นใจในกระบวนการดำเนินงานโครงการห้องเรียนสีขาว ที่มีผลในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่พึงประสงค์เป็นแบบอย่างที่ดีงามของสังคม มีภูมิคุ้มกัน และสามารถห่างไกลยาเสพติดได้

การประเมินผลโครงการ

๑. ห้องเรียนประเมินตนเอง และรายงานผลการประเมินให้โรงเรียนทราบของทุกภาคเรียน

๒. สถานศึกษารายงานศูนย์อำนวยการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด กระทรวง ศึกษาธิการ ทุกภาคเรียน

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. ได้ทราบถึงสภาพปัญหายาเสพติด ปัญหาสื่อลามกออนไลน์ และการทะเลาะวิวาทในโรงเรียน

๒. สามารถป้องกัน เฝ้าระวัง ดูแลช่วยเหลือนักเรียนจากปัญหายาเสพติด ปัญหาสื่อลามกออนไลน์ และการทะเลาะวิวาทในโรงเรียน

๓. สามารถส่งเสริมให้ครู นักเรียน ผู้ปกครอง และชุมชนมีส่วนร่วมในการส่งเสริม รณรงค์ ป้องกัน

๓. กระบวนการผลิตผลงานหรือขั้นตอนการดำเนินงาน

๓.๑ การออกแบบผลงาน นวัตกรรม หรือการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice)

โรงเรียนวัดเสาธงกลาง (พิทักษ์ประชาสรรค์) ตำบลบางเสาธง อำเภอบางเสาธง จังหวัดสมุทรปราการ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต ๒ ได้ดำเนินงานตามโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข ผลงานดีเด่นระดับเงิน ประจำปีการศึกษา ๒๕๖๗ โดยใช้ผลงาน นวัตกรรมหรือผลการปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ (Best Practice) นักเรียนดี มีคุณธรรม มีความซื่อสัตย์ กำจัดจากยาเสพติดและอบายมุข โดยใช้วิธีการ หรือรูปแบบการดำเนินงานตามแบบ STK-S MODEL โดยมีขั้นตอนการดำเนินงาน ดังนี้

ขั้นตอนที่ ๑ การวางแผน (P)

๑. G : Goal เป้าหมาย เป็นการศึกษาสภาพปัจจุบันและปัญหาจากการประชุมครู ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน แล้วนำมาวิเคราะห์ถึงสาเหตุของปัญหา ร่วมมือกันวางแผน ปรับปรุง แก้ไข และพัฒนานักเรียน ระหว่างผู้บริหาร ครู นักเรียน และผู้ปกครอง เพื่อให้บรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมาย โรงเรียนวัดเสาธงกลาง (พิทักษ์ประชาสรรค์) อาศัยความร่วมมือจากครู ผู้ปกครอง ชุมชน และหน่วยงานราชการ

๒. P : Planning การวางแผน การวางแผน เป็นกระบวนการคิดเกี่ยวกับการปฏิบัติต่าง ๆ ในการบรรลุเป้าหมาย เป็นสิ่งแรกที่ต้องทำเพื่อให้เกิดผลที่ต้องการ เป็นกระบวนการที่อาศัยการสร้างและรักษาแผนการ เป็นการเตรียมขั้นตอนการปฏิบัติเพื่อบรรลุเป้าหมาย และเป็นเทคนิคหนึ่งที่มีความสำคัญที่สุดต่อการจัดการโครงการและเวลา ดังนั้น คนวางแผนดีจะสามารถลดเวลาและพลังงานในการบรรลุเป้าหมาย ในจิตวิทยา การวางแผนถือเป็นคุณสมบัติพื้นฐานของพฤติกรรมอัจฉริยะ เป็นกระบวนการที่อาศัยทักษะเชิงมโนทัศน์ (ทักษะในการเข้าใจและการใช้มโนทัศน์หรือแนวคิด) โดยความสามารถในการวางแผนดีสามารถประเมินได้โดยแบบทดสอบต่าง ๆ

๓. N : NEW วิธีการใหม่ หมายถึง ทักษะการคิดทำหน้าที่หาวิธีการทำงานให้สำเร็จโดยนำทักษะอื่น ๆ มาช่วยประกอบการคิด และนำทักษะที่เกี่ยวข้องไปลงมือปฏิบัติให้เกิดผลได้ ทักษะการคิดจึงมีบทบาทสำคัญที่สุดในการดำเนินชีวิตของผู้คน ตอนนี้เรามาศึกษาข้อมูลเดิมกันดูว่า ทักษะการคิดที่เราได้มาและมีอยู่กันเป็นส่วนใหญ่นั้นเป็นเช่นไร และทำไมจึงมีคนบอกว่าทักษะการคิดแบบเดิม (Traditional Thinking) นั้นอาจไม่เพียงพอสำหรับโลกปัจจุบันซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วมาก และมีการแข่งขันสูงมาก

ขั้นที่ ๒ ดำเนินการ (D)

๔. I : Innovation นวัตกรรม หมายถึงการทำงานสิ่งต่าง ๆ ด้วยวิธีใหม่ ๆ และยังอาจหมายถึงการเปลี่ยนแปลงทางความคิด การผลิต กระบวนการ หรือองค์กร ไม่ว่าการเปลี่ยนนั้นจะเกิดขึ้นจากการปฏิวัติ การเปลี่ยนอย่างถอนรากถอนโคน หรือการพัฒนาต่อยอด ทั้งนี้ มักมีการแยกแยะความแตกต่างอย่างชัดเจน ระหว่างการประดิษฐ์คิดค้น ความคิดริเริ่ม และนวัตกรรม อันหมายถึงความคิดริเริ่มที่นำมาประยุกต์ใช้อย่างสัมฤทธิ์ผล (Mckeown, 2008) และในหลายสาขา เชื่อกันว่าการที่สิ่งใดสิ่งหนึ่งจะเป็นนวัตกรรมได้นั้น จะต้องมีความแปลกใหม่อย่างเห็นได้ชัด และไม่เป็นแค่เพียงการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ เป็นต้นว่า ในด้านศิลปะ เศรษฐศาสตร์ เศรษฐกิจ และนโยบายของรัฐ ในเชิงเศรษฐศาสตร์นั้น การเปลี่ยนแปลงนั้นจะต้องเพิ่มมูลค่า มูลค่าของลูกค้า หรือมูลค่าของผู้ผลิต เป้าหมายของนวัตกรรมคือการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวก เพื่อทำให้สิ่งต่าง ๆ เกิดเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น นวัตกรรมก่อให้ได้ผลิตผลเพิ่มขึ้น และเป็นที่มาสำคัญของความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ

๕. W : Will ความมุ่งมั่นตั้งใจ หมายถึง ความมุ่งมั่น ที่จะทำให้สิ่งที่ต้องการทำ หรือกำลังทำอยู่ให้เกิดผลสำเร็จให้ใด้โดยมีปัจจัยสำคัญจา แรงจูงใจจากตัวอย่างที่เห็นว่าทำแล้วดี และต้องการทำให้สำเร็จ ความตั้งใจหรือความมุ่งมั่น มีอิทธิพลโดยตรงต่อกระบวนการเรียนรู้เพราะการหาทางเอาชนะปัญหา ไม่ยอมแพ้ ไม่ย่อท้อกับปัญหาที่เกิดขึ้น ไม่ว่าคนเราจะทำการเล็กหรือใหญ่ ความมุ่งมั่น หรือความตั้งใจ เปรียบเสมือน การเดินทางที่มีเข็มทิศนำทาง เพราะความมุ่งมั่นเป็นการตั้งใจทำอย่างมีจุดหมายและมีหลักการ

๖. O : Operation ร่วมดำเนินการ หมายถึง การมีส่วนร่วมในการประชุมปรึกษาหารือในการ วางโครงการวิธีการติดตามผล การตรวจสอบและการดูแลรักษา เพื่อให้กิจกรรมโครงการสำเร็จตามวัตถุประสงค์

ขั้นที่ ๓ การตรวจสอบ (C)

๗. H : Heartily มุ่งมั่นทำงานด้วยความตั้งใจ หมายถึง ความสามารถพากเพียร ปฏิบัติเพื่อบรรลุจุดประสงค์ที่กำหนดไว้ เป็นทักษะและลักษณะนิสัยของบุคคลผู้ซึ่งเมื่อลงมือทำงาน ก็มีความตั้งใจจดจ่อต่อเนื่อง ไม่ว่าจะพบความเสี่ยงหรืออุปสรรคใด ๆ ยังพยายามแก้ไข ฝ่าฟัน หาทาง ออกจนมีความสำเร็จในงานนั้น

๘. E : Evaluation ร่วมประเมินผล จัดทำเครื่องมือประเมินผลตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายของโครงการ ครูสังเกตพฤติกรรมนักเรียนก่อนและหลังจากเข้าร่วมกิจกรรมเก็บรวบรวมข้อมูลและผลการประเมินนักเรียน ตามเครื่องมือวัดผล นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์และนำเสนอผลที่ได้จากการใช้วิธีการหรือกิจกรรมในการแก้ปัญหานั้นๆ

๙. N : Need ความต้องการ หมายถึง เป็นรูปแบบทางจิตวิทยาหรือความรู้สึก ที่นำไปสู่จุดมุ่งหมาย หรือเหตุผล การกระทำของพฤติกรรม แบบจำลองสำหรับความต้องการที่เป็นที่รู้จักคือ ลำดับขั้นความต้องการของ มาสโลว์ ที่นิยามในปี ค.ศ. 1943 โดย อับราฮัม มาสโลว์ นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน เกี่ยวกับความต้องการ 5 ระดับขั้น

ขั้นที่ ๔ การปรับปรุง (A)

๑๐. N : Network เครือข่าย โรงเรียนมีการสร้างเครือข่ายและทำบันทึกข้อตกลงความร่วมมือร่วมกับโรงเรียนต่างๆ มีการจัดกิจกรรมร่วมกันซึ่งเป็นการทบทวนวิธีการทำงานทั้งด้านความสำเร็จ และปัญหาที่เกิดขึ้น เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากการทำกิจกรรม และแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น ขับเคลื่อนพัฒนาโรงเรียนสีขาวให้มีประสิทธิผลและประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นและผลักดันให้ได้รับรางวัลที่สูงขึ้นไป นอกจากนั้นยังรวมไปถึงการร่วมมือกันกับหน่วยงานภาครัฐ และภาคเอกชนที่มีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนกิจกรรมของโรงเรียนสีขาวด้วย อาทิเช่น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต ๒ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางเสาธง สถานีตำรวจอำเภอบางเสาธง องค์การบริหารส่วนตำบลบางเสาธง เป็นต้น

๑๑. A : Attitude เจตคติของการทำงานที่ดี หมายถึง

เจตคติมาจากคำในภาษาอังกฤษว่า Attitude เดิมทีเรามักใช้คำว่าทัศนคติแต่ปัจจุบันเราใช้คำว่าเจตคติแทนมีผู้ให้ความหมายของคำว่าเจตคติหลายท่านดังสรุปคือ

เจตคติ หมายถึง ความรู้สึกที่คนเรามีต่อสิ่งหนึ่งสิ่งใดหรือหลายสิ่ง ในลักษณะที่เป็นอัตวิสัย (Subjective) อันเป็นพื้นฐานเบื้องต้น หรือการแสดงออกที่เรียกว่า พฤติกรรม

เจตคติ หมายถึง ความรู้สึก หรือท่าทีของบุคคลที่มีต่อบุคคล วัตถุสิ่งของ หรือสถานการณ์ต่างๆ ความรู้สึก หรือท่าทีจะเป็นไปในทำนองที่พึงพอใจ หรือไม่พอใจ เห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยก็ได้

เจตคติ หมายถึง สภาพความคิด ความเข้าใจและความรู้สึกเชิงประเมินที่มีต่อสิ่งต่างๆเช่น วัตถุ สถานการณ์ ความคิด ผู้คน เป็นต้น ซึ่งเจตคติทำให้บุคคลมีแนวโน้มที่จะแสดงพฤติกรรมต่อสิ่งนั้น ในลักษณะเฉพาะตัวตามทิศทางของทัศนคติที่มีอยู่

“เจตคติ” คือ สภาพความรู้สึกทางด้านจิตใจที่เกิดจากประสบการณ์และการเรียนรู้ของบุคคลอันเป็นผลทำให้เกิดมีท่าทีหรือมีความคิด เห็นรู้สึกต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่งในลักษณะที่ชอบหรือไม่ชอบ เห็นหรือไม่เห็นด้วย เจตคติมี ๒ ประเภทคือ เจตคติทั่วไป เจตคติเฉพาะอย่าง

เว็บน่าสนใจ