1. ความเป็นมา/ที่มาของการปฏิบัติที่เป็นเลิศ
1.1 ความเป็นมาและความสำคัญ
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ปรับปรุง 2560) ได้ให้ความสำคัญ กับการเตรียมพร้อมด้านกำลังคนและการเสริมสร้างศักยภาพของประชากรในทุกช่วงวัย โดยมุ่งเน้น การยกระดับคุณภาพทุนมนุษย์ของประเทศ โดยพัฒนาคนให้เหมาะสมตามช่วงวัย เพื่อให้เติบโต อย่างมีคุณภาพ การพัฒนาทักษะที่สอดคล้องกับความต้องการในตลาดแรงงานและทักษะที่จำเป็นต่อ การดำรงชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของคนในแต่ละช่วงวัยตามความเหมาะสม การเตรียมความพร้อมของกำลังคน ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่จะเปลี่ยนแปลงในอนาคต ตลอดจนการยกระดับคุณภาพการศึกษา สู่ความเป็นเลิศ (กระทรวงศึกษาธิการ, 2560) สำหรับกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สาระที่ 4 เทคโนโลยี การออกแบบและเทคโนโลยี จะเรียนรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยีเพื่อการดำรงชีวิต ในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ใช้ความรู้และทักษะทางด้านวิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์ และศาสตร์อื่น ๆ เพื่อแก้ปัญหาหรือพัฒนางานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ด้วยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม เลือกใช้เทคโนโลยีอย่างเหมาะสมโดยคำนึงถึงผลกระทบต่อชีวิต สังคม และสิ่งแวดล้อม
เป้าหมายของการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ได้ระบุว่าการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานนั้นมีความสำคัญมาก เพราะนักเรียนได้เรียนรู้จากการเรียนแบบลงมือทำแล้วการเรียนรู้ก็จะเกิดจากภายในใจและสมองของตนเอง เป็นการเรียนรู้ที่มีคุณค่าและความหมาย (วิจารณ์ พานิช, 2555) ซึ่งการเรียนรู้โดยการใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem Based Learning) เป็นการจัดสถานการณ์ของการเรียนการสอนที่ใช้ปัญหาเป็นเครื่องมือ ในการช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ตามเป้าหมาย โดยผู้สอนอาจนำผู้เรียนไปเผชิญสถานการณ์ปัญหาจริง หรืออาจจัดสภาพการณ์ให้ผู้เรียนเผชิญปัญหา ฝึกกระบวนการวิเคราะห์ปัญหา แก้ปัญหาร่วมกันเป็นกลุ่ม ซึ่งจะช่วยให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจในปัญหานั้นอย่างชัดเจน ได้เห็นทางเลือกรวมถึงวิธีการที่หลากหลาย ในการแก้ปัญหา (ทิศนา แขมมณี, 2555) ภายใต้กรอบแนวคิดศตวรรษที่ 21 ได้มีการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบใหม่ ๆ เพื่อแก้ไข ปัญหาการสอนในอดีตที่ผ่านมา โดยเฉพาะรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es) ซึ่งเป็นวิธีการจัดการเรียนการสอนที่เน้นให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง แสวงหาความรู้ด้วยตนเอง และมีประสบการณ์ตรงในการเรียนรู้ ค้นพบความรู้หรือแนวทางแก้ปัญหาได้เอง และสามารถนำมาใช้ใน ชีวิตประจำวันได้ ส่วนผู้สอนเป็นเพียงผู้อำนวยความสะดวก ช่วยเสริมสร้างพลังความสามารถของผู้เรียน แต่ละคนให้เต็มขีดความสามารถ โดยประยุกต์ใช้หลักการเรียนรู้ด้วยตนเองเน้นบรรยากาศในการเรียนการสอน ให้ผู้เรียนมีอิสระในการคิด ทุกคนมีโอกาสใช้ความคิดอย่างเต็มศักยภาพ (สุคนธ์ สินธพานนท์, 2553, น. 56)
ภายใต้กรอบแนวคิดศตวรรษที่ 21 ได้มีการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบใหม่ๆเพื่อแก้ไขปัญหาการสอนในอดีตที่ผ่านมาโดยเฉพาะรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es) ซึ่งเป็นวิธีการจัดการเรียนการสอนที่เน้นให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลางแสวงหาความรู้ด้วยตนเองและมีประสบการณ์ตรงในการเรียนรู้ ค้นพบความรู้หรือแนวทางแก้ปัญหาได้เอง และสามารถนำมาใช้ในชีวิตประจำวันได้ ส่วนผู้สอนเป็นเพียงผู้อำนวยความสะดวก ช่วยเสริมสร้างพลังความสามารถของผู้เรียนแต่ละคนให้เต็มขีดความสามารถ โดยประยุกต์ใช้หลักการเรียนรู้ด้วยตนเองเน้นบรรยากาศในการเรียนการสอนให้ผู้เรียนมีอิสระในการคิด ทุกคนมีโอกาสใช้ความคิดอย่างเต็มศักยภาพ (สุคนธ์ สินธพานนท์, 2553,น.56)
จากการศึกษาค้นคว้าข้อมูล ทำให้ข้าพเจ้ามีแนวคิดในการจัดการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL) ในรายวิชาการออกแบบและเทคโนโลยี 2 (ว22192) สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 โรงเรียนสิชลคุณาธารวิทยา เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหา ซึ่งจะทำให้นักเรียนเกิดความเข้าใจ และสามารถสร้างองค์ความรู้ของนักเรียนได้ช่วยให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจในปัญหานั้นอย่างชัดเจน ได้เห็นทางเลือกรวมถึงวิธีการที่หลากหลายในการแก้ปัญหา ซึ่งจะส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น
2. วัตถุประสงค์/เป้าหมาย
2.1 วัตถุประสงค์
1. เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี ในระดับชั้นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 2/1 โรงเรียนสิชลคุณาธารวิทยา ปีการศึกษา 2567
2. เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนทางความคิด แก้ปัญหาและสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้
2.2 เป้าหมาย
1. ผู้เรียนรายวิชา ว22192 การออกแบบและเทคโนโลยี 2 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 มีผลสัมฤทธิ์การเรียนระดับ 3 ขึ้นไป ร้อยละ 75
2. ร้อยละ 80 ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 โรงเรียนสิชลคุณาธารวิทยา ปีการศึกษา 2567 ผ่านเกณฑ์การประเมินทักษะการคิด แก้ปัญหา ในระดับดีขึ้นไป
3. ขั้นตอน/กระบวนการดำเนินงาน
3.1 การออกแบบวิธีการปฏิบัติที่เป็นเลิศ
จากการวิเคราะห์สภาพปัญหาของผู้เรียนโรงเรียนสิชลคุณาธารวิทยา พบว่า ผู้เรียนมีปัญหาด้านทักษะการแก้ปัญหา ซึ่งเป็นทักษะที่มีความสำคัญ ในศตวรรษที่ 21 ดังนั้น ข้าพเจ้าจึงได้ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาของผู้เรียน ทำให้ข้าพเจ้ามีแนวคิดในการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es) ร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL) ซึ่งจะทำให้นักเรียน เกิดความเข้าใจ และสามารถสร้างองค์ความรู้ของนักเรียนได้ ช่วยให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจในปัญหานั้น อย่างชัดเจน ได้เห็นทางเลือกรวมถึงวิธีการที่หลากหลายในการแก้ปัญหา โดยสามารถสังเคราะห์
3.2 การดำเนินงานตามขั้นตอนกระบวนการ
ขั้นที่ 1 ขั้นตอนการวางแผน (Plan)
1. วิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคล เพื่อเป็นข้อมูลสารสนเทศในการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน
2. . ศึกษา วิเคราะห์ และสังเคราะห์ข้อมูล แนวคิด และทฤษฎีพื้นฐานเกี่ยวกับกระบวนการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry-Based Learning : 5E) และกระบวนการจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem based Learning : PBL) ที่ส่งผลต่อการพัฒนาทักษะกระบวนการคิด การแก้ปัญหาของผู้เรียน เรื่อง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์
3. ออกแบบกิจกรรมการจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL) รายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี เรื่อง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์
4. แลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อตรวจสอบคุณภาพกิจกรรมการจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E)
5. ปรับปรุง/พัฒนากิจกรรมการจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL) รายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี เรื่อง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ฐาน (PBL) รายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี เรื่อง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์
ขั้นที่ 2 ขั้นตอนการปฏิบัติ (Do)
1. นำแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL) รายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี เรื่อง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์
ขั้นที่ 3 ขั้นการตรวจสอบประเมินผล (Check)
1. ศึกษาประสิทธิผลของการจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL) รายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี เรื่อง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์
โดยใช้การวัดและประเมินผลที่หลากหลาย เช่น การใช้คำถาม ปลายเปิด การทำ Quiz การประเมินผลงานหรือชิ้นงาน การสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนท้ายหน่วย เป็นต้น
ขั้นที่ 4 ขั้นปรับปรุงแก้ไข (Act)
2. รวบรวมข้อมูลตอบกลับจากผู้เรียน (Feedback) ต่อกระบวนการจัดการเรียนรู้ ใช้กระบวนการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL) รายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี เรื่อง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เพื่อวิเคราะห์ประเด็น ในการพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้
1. นำประเด็นดังกล่าวเข้าสู่วง PLC เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลและแนวทางการพัฒนา ตามประเด็นท้าทาย
2. นำผลที่ได้จากการพัฒนาแล้วจัดทำเป็นสารสนเทศเพื่อใช้แก้ปัญหาในรอบปีถัดไป
3.3 ประสิทธิภาพของการดำเนินงาน
1. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 โรงเรียนสิชลคุณาธารวิทยา ปีการศึกษา 2567 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาออกแบบและเทคโนโลยีสูงขึ้น และผ่านเกณฑ์การประเมินตามที่สถานศึกษากำหนด
2. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 โรงเรียนสิชลคุณาธารวิทยา ปีการศึกษา 2567 สามารถนำองค์ความรู้ที่ได้จากการสืบเสาะหาความรู้มาใช้ในการคิด แก้ไขปัญหาตามสถานการณ์ที่กำหนด มาเชื่อมโยงองค์ความรู้ที่ได้รับกับชีวิตประจำวันได้
3.4 การใช้ทรัพยากร
1. ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ภายในสถานศึกษา หรือของตนเอง มาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด เช่น ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์เครื่องคอมพิวเตอร์ โทรศัพท์
2. ผู้เรียนใช้แหล่งเรียนรู้ห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์และเครื่องมืออย่างรู้รักษา เพื่อให้สามารถใช้ได้ยาวนาน
4. ผลการดำเนินงาน/ผลสัมฤทธิ์/ประโยชน์ที่ได้รับ
4.1 ผลที่เกิดตามจุดประสงค์
1. นักเรียนรายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี 2 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 มีผลสัมฤทธิ์การเรียนระดับ 3 ขึ้นไป ร้อยละ 75
2. นักเรียนรายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี 2 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 โรงเรียนสิชลคุณาธารวิทยา ปีการศึกษา 2567 สามารถค้นหาแนวทางการแก้ไขปัญหาตามสถานการณ์ที่กำหนดได้อย่างถูกต้อง เป็นขั้นตอนตามกระบวนการ ทางวิทยาศาสตร์ และสามารถอธิบายแนวทางการแก้ไขปัญหาจากสถานการณ์ที่กำหนดให้ผู้อื่นเข้าใจได้
3. นักเรียนรายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี 2 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 โรงเรียนสิชลคุณาธารวิทยา ปีการศึกษา 2567 สามารถนำองค์ความรู้ที่ได้จากการสืบเสาะหาความรู้มาใช้ในการแก้ไขปัญหาตามสถานการณ์ที่กำหนด มาเชื่อมโยงกับชีวิตประจำวันได้
4.2 ผลสัมฤทธิ์ของงาน
1. การจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL)รายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี เรื่อง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์สามารถพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนให้สูงขึ้นและนักเรียนสามารถนำองค์ความรู้ที่ได้จากการสืบเสาะหาความรู้มาใช้ในการคิด แก้ไขปัญหาตามสถานการณ์ที่กำหนด มาเชื่อมโยงองค์ความรู้ที่ได้รับกับชีวิตประจำวันได้
4.3 ประโยชน์ที่ได้รับ
1. ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนผ่านเกณฑ์ค่าเป้าหมายตามที่สถานศึกษากำหนด
2. ผู้เรียนได้พัฒนาทักษะการคิด แก้ปัญหา ซึ่งเป็นทักษะที่มีความสำคัญในศตวรรษที่ 21 และสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้
5. ปัจจัยความสำเร็จ
5.1 สิ่งที่ช่วยให้งานประสบความสำเร็จ
1. ผู้บริหารสถานศึกษา มีวิสัยทัศน์กว้างไกลในการพัฒนาคุณภาพการศึกษามีนโยบายในการพัฒนานวัตกรรมและคุณภาพของนักเรียนอย่างต่อเนื่อง
2. การมีส่วนร่วมของชุมชนทางวิชาชีพ (PLC) ของบุคลากรภายในโรงเรียน ทั้งภายในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และระหว่างกลุ่มสาระการเรียนรู้ โดยบุคลากรภายในโรงเรียนทุกคนต่างตั้งมั่นและมุ่งหวังให้เกิดการจัดการเรียนรู้อย่างมีคุณภาพต่อผู้เรียน มีความสามัคคีในโรงเรียน มีความเอื้อเฟื้อ สามารถขอคำปรึกษา ความช่วยเหลือได้อย่างเต็มที่ ทำให้มีความสุขในการทำงาน
3. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 มีความพยายาม ให้ความร่วมมือในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนเป็นอย่างดี
4. ผู้ปกครองและชุมชนให้ความร่วมมือในการพัฒนาการศึกษาของโรงเรียนไว้วางใจส่งบุตรหลานเข้ารับการศึกษา และรับฟังความคิดเห็นจากครูเพื่อร่วมกันพัฒนาคุณภาพนักเรียน รวมทั้งให้การสนับสนุนด้านงบประมาณในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียน
6. บทเรียนที่ได้รับ
6.1 การระบุข้อมูลที่ได้รับจากการผลิตและการนำผลงานไปใช้
1. จากการจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ร่วมกับกระบวนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL) รายวิชาออกแบบและเทคโนโลยี 2 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 นอกจากจะช่วยพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนแล้วยังช่วยให้ ผู้เรียนเกิดทักษะและคุณลักษณะที่ดี ทำให้นักเรียนมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้แบบมีปฏิสัมพันธ์ ส่งผลให้ผู้เรียนมีการพัฒนาการเรียนรู้มากยิ่งขึ้น พัฒนาทักษะกระบวนการคิด แก้ปัญหาได้ ตลอดจนแสวงหาความรู้ได้ด้วยตนเอง และพัฒนาเป็นความรู้ที่คงทนตลอดไป
ค้นหาทุกอย่างในเว็บครูบ้านนอก :
ตั้งกระทู้คำถามใหม่
กลับหน้าที่แล้ว
