ยุคกรุงสุโขทัย ยังไม่มี"พระเมรุ"

ช่วงงานออกพระเมรุ เป็นเวลาเหมาะสมมากที่จะเผยแพร่ความรู้สู่สาธารณะ ผ่านสื่อต่างๆ โดยเฉพาะโทรทัศน์-วิทยุ ฯลฯ เพราะคนทั่วไปหลายล้านคนกำลังกระตือรือร้นที่จะรับคว ามรู้เรื่องพระเมรุกับเรื่องอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งล้วนเป็นประวัติศาสตร์สังคมและวัฒนธรรมของสุวรรณ ภูมิ (South East Asia) ที่มีประวัติศาสตร์ไทยรวมอยู่ในนั้นด้วย

น่าเสียดายที่ไม่มีหน่วยงานและสถาบันการศึกษาใดทำหน้ าที่เผยแพร่อย่างมี "วิชาการ" จริงจังและอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ต้นจนจบ ส่วนที่มีเผยแพร่ผ่านสื่อต่างๆ เป็นระยะๆ ล้วนเป็นความกระตือรือร้นของสถานีนั้นๆ เอง ส่งผลให้เกิดข้อบกพร่องทางวิชาความรู้ แล้วหลงคลั่งความเป็นไทย เพราะเพดานความคิดติดอยู่กับ "ยุคสุโขทัย ราชธานีแห่งแรกของไทย" เลยพากันพูดซ้ำแล้วซ้ำอีกว่า "พระเมรุ" มีขึ้นครั้งแรกยุคสุโขทัย

กรุงสุโขทัย "ไม่ใช่" ราชธานีแห่งแรกของไทย เพราะฉะนั้นที่พากันเริ่มต้นทุกสิ่งทุกอย่างที่รัฐสุ โขทัย จึงผิดฝาผิดตัวแล้ว "มั่ว" ดำน้ำอย่างขุ่นๆ

พระเมรุ ที่พากันพูดจาเป็นต่อยหอยออกโทรทัศน์-วิทยุ ว่ามีขึ้นครั้งแรกสมัยสุโขทัยก็ไม่จริง ไม่มีหลักฐานใดๆ เลย แม้ในศิลาจารึกสมัยสุโขทัยก็ไม่เคยกล่าวถึงงานออกพระ เมรุ น่าเชื่อว่ารัฐสุโขทัยไม่เคยมีราชประเพณีออกพระเมรุเ ลย เพราะพระเมรุเป็นวัฒนธรรมแรกมีในรัฐอยุธยา หลังจากรัฐสุโขทัยถูกผนวกกลายเป็นดินแดน "เมืองเหนือ" ของอยุธยาไปแล้ว

ประเด็นมีพระเมรุครั้งแรกในสยามประเทศ ผมเขียนสรุปย่อไว้ในหนังสือ พระเมรุ ทำไม ? มาจากไหน (เล่มละ 110 บาท วางตลาดทั่วประเทศขณะนี้) จะขอคัดมาดังนี้

400 ปีมาแล้ว แรกมีพระเมรุเผาศพเจ้านาย

เลียบแบบนครวัด

เมรุเผาศพ แรกมีราวหลัง พ.ศ.2100 มีเหตุชวนให้เชื่อได้ว่าจะเริ่มสร้างเมรุ (อ่านว่า เมน) หรือเขาพระสุเมรุ ในแผ่นดินพระเจ้าปราสาททอง ราว พ.ศ.2181 หลังจากนั้นจึงได้สร้างชั่วคราวด้วยไม้ เผาศพเจ้านายเท่านั้น

เมรุยุคแรกใช้เผาศพเจ้านาย เรียก "พระเมรุ" หรือ "พระเมรุมาศ" ใช้งาน "ถวายพระเพลิงศพ" ส่วนคนทั่วไปเผาบนเชิงตะกอนอย่างง่ายๆ ถ้าเป็นยาจกยากจนก็โยนให้แร้งกากิน

เมรุ หรือ พระเมรุ เมื่อแรกมียุคกรุงศรีอยุธยา สร้างเลียนแบบนครวัด "วิษณุโลก" ที่จำลองเขาพระสุเมรุ โดยจินตนาการขึ้นจากภูเขาหิมาลัย

งานพระเมรุ เป็นสิ่งอลังการอย่างมหัศจรรย์ แสดงความเป็น "ราชอาณาจักร" ของยุคแรกมีในกรุงศรีอยุธยา ราชอาณาจักรสยาม แผ่นดินสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง แล้วยังแสดงให้เห็นความเป็นมหาอำนาจทางการค้าทางทะเล นานาชาติในยุคนั้น แล้วตกทอดสืบเนื่องเป็นสมบัติวัฒนธรรมอันประภัสสรจนท ุกวันนี้

เวรกรรมของสังคมไทยเอง ที่สถาบันการศึกษาไม่เอาใจใส่อธิบายให้เข้าใจเรื่องท ี่เป็นแก่นสาร เพราะต่างมัวแต่เตลิดหลงไปกับ "ความเป็นไทย" ยุคสุโขทัยปลอมๆ
 

ขอขอบคุณ สุทธิรักษ์.คอม