ครูบ้านนอก

ชื่องานวิจัย :ผลการพัฒนาชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐาน

ทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 – 5 ปี) โรงเรียนเทศบาล

2 (วัดภูเขาดิน) สังกัดเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์

ผู้วิจัย : นางสาวรัชนิดา ตั้งวีระพงษ์

ตำแหน่ง : ครูชำนาญการพิเศษ

ปีที่ทำวิจัย : ปีการศึกษา 2558

บทคัดย่อ

ผลการพัฒนาชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 – 5 ปี) โรงเรียนเทศบาล 2 (วัดภูเขาดิน) สังกัดเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์ ครั้งนี้ผู้วิจัยได้ตั้งวัตถุประสงค์ของการวิจัยไว้ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนาชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) โรงเรียนเทศบาล 2 (วัดภูเขาดิน) สังกัดเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์ ก่อนและหลังการใช้ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ 2) เพื่อสร้างและหาประสิทธิภาพของชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) โรงเรียนเทศบาล 2 (วัดภูเขาดิน) สังกัดเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์ ก่อนและหลังการใช้ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ มีประสิทธิภาพถึง 80/80 3) เพื่อทดลองใช้ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) โรงเรียนเทศบาล 2 (วัดภูเขาดิน) สังกัดเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์ ก่อนและหลังการใช้การใช้ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ 4) เพื่อประเมินผลความสามารถทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ทางการเรียนก่อนและหลังการใช้ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) โรงเรียนเทศบาล 2 (วัดภูเขาดิน) สังกัดเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์ แตกต่างกันหรือไม่และความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการจัดประสบการณ์ด้วยชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ ขอบเขตของการวิจัยครั้งนี้ได้กำหนดขอบเขตด้านประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้้ในการวิจัย เป็นเด็กปฐมวัย ชาย – หญิง อายุระหว่าง 4-5 ปี ที่กำลังศึกษาอยู่ในชั้นอนุบาลปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558 โรงเรียนเทศบาล 2 (วัดภูเขาดิน) สังกัดเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์ จังหวัดเพชรบูรณ์ จำนวน 32 คน ซึ่งได้มาจากการสุ่มอย่างแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) ด้วยการจับสลาก 1 ห้องเรียน จากจำนวน 6 ห้องเรียน จำนวน 161 คน ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย ตัวแปรต้น ได้แก่ ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) ตัวแปรตาม ได้แก่ ประสิทธิภาพของชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) และ ผลสัมฤทธิ์ของการพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 – 5 ปี) จำนวน 4 ด้าน ได้แก่ ทักษะด้านการสังเกต ทักษะด้านการจำแนกประเภท ทักษะด้านการสื่อความหมาย และทักษะด้านการลงความเห็น การดำเนินการในการพัฒนาชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 – 5 ปี) โรงเรียนเทศบาล 2 (วัดภูเขาดิน) สังกัดเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์ ครั้งนี้ผู้วิจัยใช้ระยะเวลาในการทดลอง ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2558 จำนวน 8 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 5 วัน ทำการทดลองวันละ 2 คาบ รวมจำนวนที่ใช้ทดลอง 40 วัน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) แผนการจัดประสบการณ์การเรียนรู้โดยใช้ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 – 5 ปี) จำนวน 40 แผน 2) แบบสัมภาษณ์ความคิดเห็นเกี่ยวกับผู้เกี่ยวข้องด้านการศึกษา ครูผู้สอนปฐมวัยและผู้เชี่ยวชาญ 3) แบบประเมินวัดทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ โดยใช้ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) ครอบคลุมเนื้อหาที่กำหนดก่อนและหลังการจัดประสบการณ์ จำนวน 40 ข้อ 4) แบบสัมภาษณ์ความคิดเห็นที่มีต่อการจัดประสบการณ์โดยใช้ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) (แบบให้เลือกใบหน้า) โดยกำหนดตัวเลือกภาพหน้า 3 แบบ 1) หน้ายิ้ม เห็นด้วยมาก 2) หน้าเฉย เห็นด้วยปานกลาง 3) หน้าบึ้ง เห็นด้วยน้อย จำนวน 10 ข้อ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าทางสถิติร้อยละ (%) ค่า S.D. แล้วนำเสนอแบบพรรณาความ แบบแผนการวิจัยเป็นแบบ Pre Experimental One Group Pretest-Posttest Design และหาค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบวัดความพร้อมทั้งฉบับ โดยใช้สูตร KR-20 ของคูเดอร์-ริชาร์ดสัน (Kuder Richardson KR-20). (ชูศรี วงศ์รัตนะ, 2549 : 76) ซึ่งได้ค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบทั้งฉบับ เท่ากับ 0.9936

ผลการวิจัยพบว่า

1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน พบว่า นักเรียนและทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องต้องการให้มีการพัฒนาชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) โดยให้มีรูปแบบที่เหมาะสม วิธีการทดลองให้มีหลากหลายวิธี เวลาในการปฏิบัติกิจกรรม ที่นำมาพัฒนาชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) และชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) ยังสอดคล้องกับหน่วยการเรียนการสอนหลักสูตร โดยเรียนรู้จากการปฏิบัติการทดลอง โดยเรื่องที่นำมาพัฒนาชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) มีเนื้อหาจากความต้องการและความสนใจของนักเรียนเป็นสำคัญ ควรจัดกิจกรรมการเรียนการสอนทั้งในห้องเรียนและนอกห้องเรียนโดยยึดนักเรียนเป็นสำคัญและความแตกต่างระหว่างบุคคล

2.ผลการพัฒนาและหาค่าประสิทธิภาพชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) พบว่า ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) ที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย คำนำวัตถุประสงค์ คู่มือครู (แผนการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน), คู่มือนักเรียน (แบบทดสอบหลังเรียน) โดยชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4 - 5 ปี) ที่พัฒนาขึ้นมีจำนวน 8 ชุด คือ ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัย ทักษะด้านการสังเกต ด้านการจำแนกประเภท ด้านการสื่อความหมายและด้านการลงความเห็น ซึ่งประกอบด้วย ชุดฝึกกิจกรรม จำนวน 8 ชุด ได้แก่ ชุดฝึกกิจกรรม ชุดที่ 1 สาระสิ่งต่างๆ รอบตัว หน่วยวิทยาศาสตร์น่ารู้ ชุดที่ 2 สาระสิ่งต่างๆ รอบตัว หน่วยสีสันสดใส ชุดที่ 3 สาระธรรมชาติรอบตัว หน่วยผักและผลไม้แสนอร่อย ชุดที่ 4 สาระธรรมชาติรอบตัว หน่วยโลกสวยด้วย มือเรา ชุดที่ 5 สาระธรรมชาติรอบตัว หน่วยข้าวมหัศจรรย์ ชุดที่ 6 สาระธรรมชาติรอบตัว หน่วยกลางวัน-กลางคืน ชุดที่ 7 สาระธรรมชาติรอบตัว หน่วยต้นไม้และดอกไม้แสนสวย ชุดที่ 8 สาระธรรมชาติรอบตัว หน่วยเทพสามฤดู ซึ่งชุดกิจกรรมการเตรียมความพร้อมทางคณิตศาสตร์เรื่องการจัดประเภทและเรื่องเซต มีค่าประสิทธิภาพ รายเดี่ยว (Individual Tryout) เท่ากับ 81.67/80.00 ค่าประสิทธิภาพแบบกลุ่มเล็ก (Small Group Tryout) เท่ากับ 82.92/80.56 และชุดกิจกรรมการเตรียมความพร้อมทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์เรื่องการจัดประเภทและเรื่องเซต ของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 1 (3 - 4 ปี) มีค่าประสิทธิภาพแบบภาคสนาม (Field Tryout) 83.20/81.09 ซึ่งสอดคล้องกับสมมติฐานการวิจัยข้อที่ 1

3. ผลการทดลองใช้ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4–5 ปี) ซึ่งผู้วิจัยเป็นผู้ทดลองจัดประสบการณ์โดยใช้ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4–5 ปี) ประกอบการสอนด้วยตนเองกับนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2/2 โรงเรียนเทศบาล 2 (วัดภูเขาดิน) สังกัดเทศบาลเมืองเพชรบูรณ์ จังหวัดเพชรบูรณ์ จำนวน 32 คน วันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558– 15 มกราคม พ.ศ. 2559 จำนวน 8 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 5 วัน ทำการทดลองวันละ 2 คาบ รวมจำนวนที่ใช้ทดลอง 40 วัน พบว่า นักเรียนส่วนใหญ่ให้ความสนใจ กระตือรือร้น ต้องการเรียนชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4–5 ปี) ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น โดยให้ความร่วมมือและตั้งใจปฏิบัติกิจกรรมเป็นอย่างดี จากการสังเกตพฤติกรรมการทดลองของนักเรียน พบว่า นักเรียนรู้จักทำงานเป็นกลุ่มช่วยเหลือซึ่งกันและกัน รู้จักยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นมากขึ้น ส่วนการปรับปรุงและแก้ไขชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4–5 ปี) ให้สมบูรณ์นั้น มีการปรับปรุงชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4–5 ปี) ทุกชุด โดยการปรับวัสดุอุปกรณ์ในการทดลองให้มากขึ้นและให้เด็กได้ทดลองกิจกรรมร่วมกันจนครบทุกคน ปรับเนื้อหาการใช้ภาษาในคู่มือให้เหมาะสมกับวัยของผู้เรียน และปรับกิจกรรมให้เหมาะสมกับเวลา

4. ผลการประเมินความสามารถในการเตรียมความพร้อมทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ก่อนและหลังใช้ชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4–5 ปี) แตกต่างกันหรือไม่และความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการจัดประสบการณ์ด้วยชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4–5 ปี) พบว่าคะแนนความสามารถในการเตรียมความพร้อมในแต่ละชุดฝึกกิจกรรมที่ทดลองกิจกรรมวิทยาศาสตร์ด้วยชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4–5 ปี) หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 และความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4–5 ปี) ด้านการจัดประสบการณ์โดยชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4–5 ปี) ประโยชน์โดยภาพรวมเห็นด้วยในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ทุกด้านนักเรียนเห็นด้วยในระดับมากเช่นเดียวกัน กล่าวคือนักเรียนมีความคิดเห็นว่าชุดฝึกกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาทักษะพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 (4–5 ปี) มีขั้นตอนการทดลองกิจกรรมวิทยาศาสตร์ที่น่าสนใจช่วยกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้

เว็บน่าสนใจ