เรื่องที่วิจัย การพัฒนารูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
ผู้วิจัย นายณัฐกิตติ์ เฉลิมศรี
โรงเรียนเทศบาล ๒ พิบูลวิทยาคาร สังกัดเทศบาลเมืองพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย
ปีที่วิจัย 2559
บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 2) เพื่อพัฒนาและหาประสิทธิภาพรูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 4) เพื่อประเมินผลการใช้รูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 แหล่งข้อมูลประกอบด้วยแหล่งข้อมูลวัตถุประสงค์ข้อที่1 ได้แก่1) หลักสูตรแกนกลางการศึกษา ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 2) หลักสูตรสถานศึกษา 3) หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ 4) ผลการทดสอบระดับชาติ 5) รายงานการประเมินตนเอง แหล่งข้อมูลวัตถุประสงค์ข้อที่ 2 ได้แก่ 1) เอกสารประกอบการสร้างและพัฒนาต่อรูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 2) ผู้เชี่ยวชาญทางวิทยาศาสตร์ 3) นักเรียนกลุ่มที่ใช้หาประสิทธิภาพนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเทศบาล ๒ พิบูลวิทยาคาร สังกัดเทศบาลเมืองพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี จำนวนทั้งหมด 68 คน แหล่งข้อมูลวัตถุประสงค์ข้อที่ 3 ได้แก่ นักเรียนกลุ่มตัวอย่าง เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเทศบาล ๒ พิบูลวิทยาคาร สังกัดเทศบาลเมืองพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานีจำนวน 36 คน โดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) แหล่งข้อมูลวัตถุประสงค์ข้อที่ 4 ได้แก่ นักเรียนกลุ่มตัวอย่างนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเทศบาล ๒ พิบูลวิทยาคาร สังกัดเทศบาลเมืองพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 36 คน โดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วย 1) แบบบันทึกผลการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการสอน ที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 2) รูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 3) แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเรื่องการแก้โจทย์ปัญหา ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 4) แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) สถิติค่าที (t-test) และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลการเรียนรู้คณิตศาสตร์เป็นการพัฒนาผู้เรียนให้ได้รับทั้งความรู้ กระบวนการต่างๆ ทางคณิตศาสตร์ เช่นทักษะการคิดวิเคราะห์ ทักษะการแก้ปัญหา ทักษะการคิดสร้างสรรค์ และทักษะการประยุคใช้ในชีวิตประจำวัน เป็นต้น ผู้เรียนควรได้รับการกระตุ้นให้สนใจและกระตือรือร้นที่จะเรียนคณิตศาสตร์ จากการวิเคราะห์สภาพปัญหาดังกล่าว พบว่า ผู้เรียนมีพื้นฐานความรู้ที่แตกต่างกัน ทำให้มีความสนใจ และการรับรู้ที่แตกต่างกันด้วย จากปัญหากล่าวจึงส่งผลให้ผู้เรียนขาดทักษะการเรียนรู้ ขาดทักษะการคิดต่างๆ ทำให้ผู้สอนขาดการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เป็นกิจกรรมที่เน้นทักษะกระบวนการคิดต่างๆ ต่อวิชาคณิตศาสตร์ยังไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร ดังนั้นจึงควรจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้ผู้เรียนเกิดความรู้ความเข้าใจในเนื้อหาวิชาและสามารถนำความรู้ใช้ในการแก้ปัญหา ในชีวิตประจำวันได้ต้องอาศัยการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่เน้นความสามารถในการแก้ปัญหา เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่ความรู้มีส่วนเกี่ยวข้องและเสริมสร้างความเข้าใจของผู้เรียน เป็นกระบวนการ ที่เกิดขึ้นภายในผู้เรียน ผู้เรียนเป็นผู้คิดและแก้ปัญหาตามกระบวนการและขั้นตอนการแก้ปัญหา ทางคณิตศาสตร์และยังส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ คิดแก้ปัญหาและนำไปประยุคใช้ในชีวิตประจำวันของผู้เรียน ซึ่งส่งผลให้ผู้เรียนมีสมรรถนะตามมาตรฐานที่หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานกำหนด ทั้งนี้ด้วยความเชื่อที่ว่า ทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ โดยผู้เรียนจะต้องอาศัยกระบวนการเรียนรู้ที่หลากหลาย เป็นเครื่องมือที่จะนำพาตนเองไปสู่เป้าหมายของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
2. ผลการประเมินรูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยรวมมีความถูกต้องเหมาะสม ระดับมาก ( = 4.29) และผลการหาประสิทธิภาพของรูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5/1 ของกลุ่มตัวอย่าง มีประสิทธิภาพสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดไว้ 80/80 โดยมีประสิทธิภาพ 81.14/81.11
3. ค่าดัชนีประสิทธิผลความก้าวหน้าของนักเรียนที่เรียน โดยใช้รูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีค่าเท่ากับ 0.7182 คิดเป็นร้อยละ71.82 และรูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 สูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการสอนที่เน้นความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( x̄= 4.41 )