การใช้แบบฝึกทักษะและการเสริมแรงในวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เรื่อง เส้นขนาน กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์

ผู้วิจัย นายนพดล อินทรจงจิต ครูโรงเรียนองค์การสวนยาง 3

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 2

กลุ่มสาระการเรียนรู้ คณิตศาสตร์

ปีที่วิจัย 2560

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ และเพื่อแก้ปัญหานักเรียนไม่ตั้งใจเรียน โดยใช้แบบฝึกทักษะวิชาคณิตศาสตร์ที่มีความยากง่ายพอเหมาะและการเสริมแรงด้วยการใช้คำชมเชยระหว่างเรียน สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนองค์การสวนยาง 3 จังหวัดนครศรีธรรมราช ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 กลุ่มทดลองเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 9 คน โดยให้นักเรียนทำแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์จากง่ายไปหายาก ผู้วิจัยได้สร้างขึ้น จำนวน 3 ฉบับ และบันทึกคะแนน

ผลการศึกษาปรากฏว่า การใช้แบบฝึกทักษะวิชาคณิตศาสตร์และการเสริมแรง ทำให้นักเรียนสามารถทำคะแนนได้ค่อนข้างสูง ดังจะเห็นได้จากการเปรียบเทียบผลการทำแบบฝึกทักษะทั้ง 3 ฉบับ ของนักเรียน 9 คน โดยในแต่ละฉบับที่ 1 คิดเป็นร้อยละ 76.67 ฉบับที่ 2 คิดเป็นร้อยละ 78.33 และฉบับที่ 3 คิดเป็นร้อยละ 84.44

การใช้แบบฝึกทักษะและการเสริมแรง

ความสำคัญและที่มา

จากการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า นักเรียนเป็นนักเรียนอยู่ในระดับปานกลางเป็นส่วนมาก แต่ยังมีนักเรียนบางคนขาดทักษะการคิดคำนวณ ส่วนนักเรียนที่เรียนดีก็ยังไม่รอบคอบในการทำงาน และบางครั้งยังคิดคำนวณคำตอบจากโจทย์ที่กำหนดให้ไม่ถูกตอง โดยเฉพาะโจทย์ที่มีความซับซ้อน นักเรียนจะตีความโจทย์และคิดคำตอบไม่ออก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของเส้นขนาน นักเรียนบางคนยังดูรูปและหาวิธีคิดไม่ได้ ว่าจะต้องทำอย่างไรถึงจะแก้ปัญหารูปภาพที่กำหนดให้ได้ ดังนั้นเพื่อเป็นการแก้ปัญหาดังกล่าวนี้จึงได้จัดทำวิจัยนี้ขึ้น

ทางเลือกในการแก้ปัญหา

1. นำแบบฝึกเสริมทักษะเรื่องเส้นขนาน ที่มีความยากง่ายพอเหมาะใช้ฝึกทักษะ

2. เสริมแรงด้วยคำชมเชยระหว่างเรียน

3. เสริมแรงด้วยของรางวัล

จุดมุ่งหมาย

1. เพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์

2. เพื่อแก้ปัญหานักเรียนไม่ตั้งใจเรียน

ตัวแปรที่ศึกษา

1. แบบฝึกทักษะวิชาคณิตศาสตร์ที่มีความยากง่ายพอเหมาะ

2. การเสริมแรงด้วยการให้คำชมเชยระหว่างเรียน

กรอบแนวคิดในการวิจัย

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาเพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 9 คน ผู้วิจัยได้จัดทำแบบฝึกทักษะเกี่ยวกับคณิตศาสตร์ เรื่อง เส้นขนานที่มีความยากง่ายพอเหมาะ และใช้การเสริมแรงด้วยการให้คำชมเชยระหว่างเรียนเพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

1. ได้แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ที่จะช่วยพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์

2. ได้แนวทางในการกระตุ้นและเสริมแรงนักเรียนระหว่างเรียนวิชาคณิตศาสตร์

ขอบเขตของการวิจัย

ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้เป็นการสร้างแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ โดยใช้กิจกรรมการเขียนคำตอบในการคำนวณเรื่องเส้นขนาน เพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 และได้กำหนดขอบเขตของการวิจัยไว้ดังนี้

1. ประชากร ประชากรที่ใช้ในการศึกษา คือนักเรียนโรงเรียนองค์การสวนยาง 3 ที่กำลังศึกษาอยู่ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ในภาคเรียนที่ 1 ประจำปีการศึกษา 2560 จำนวน 9 คน

2. เนื้อหาที่ใช้ในการศึกษา เป็นเนื้อหาคณิตศาสตร์ คือ เรื่อง เส้นขนาน ตามหลักสูตรของระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2

วิธีดำเนินการวิจัย

ระยะเวลาในการดำเนินงาน 19 กรกฎาคม 2560 – 30 กันยายน 2560

วัน เดือน ปี กิจกรรม หมายเหตุ

19 – 23 กรกฎาคม 2560 - ศึกษาสภาพปัญหาและวิเคราะห์หาแนวทางแก้ปัญหา

27 – 30 กรกฎาคม 2560 - เขียนเค้าโครงงานวิจัยในชั้นเรียน

- ศึกษาหลักสูตรเกี่ยวกับวิชาคณิตศาสตร์

- วิเคราะห์ผู้เรียนและวิเคราะห์เนื้อหา

2 – 6 สิงหาคม 2560 - ออกแบบเครื่องมือที่จะใช้ในงานวิจัย

9 – 13 สิงหาคม 2560 - นักเรียนทำแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ ฉบับที่ 1ผู้วิจัยบันทึกคะแนน

16 – 20 สิงหาคม 2560 - นักเรียนทำแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ ฉบับที่ 2 ผู้วิจัยบันทึกคะแนน

23 - 27 สิงหาคม 2560 - นักเรียนทำแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ ฉบับที่ 3 ผู้วิจัยบันทึกคะแนน

วัน เดือน ปี กิจกรรม หมายเหตุ

30 สิงหาคม – 3 กันยายน 2560 - เก็บรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูล

6 – 30 กันยายน 2560 - สรุปและอภิปรายผล

- จัดทำรูปเล่ม

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

1. แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ที่มีความยากง่ายพอเหมาะ

2. การให้การเสริมแรงระหว่างเรียน

ขั้นตอนการดำเนินการ

ในการดำเนินการศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยใช้กิจกรรมการเขียนคำตอบ แบบฝึกทักษะเกี่ยวกับเรื่อง เส้นขนาน ผู้วิจัยได้วางแผนการดำเนินการศึกษา สร้างแบบฝึกทักษะ โดยยึดหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนวัดจันดี และในการดำเนินการมีรายละเอียดเป็นขั้นตอนดังนี้

1. ขั้นวิเคราะห์ (Analysis)

1.1 วิเคราะห์ผู้เรียน การวิเคราะห์ผู้เรียนได้กำหนดไว้ดังนี้

ประชากร คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนองค์การสวนยาง 3 จำนวน 9 คน

1.2 วิเคราะห์เนื้อหา ขั้นตอนดำเนินการมีดังนี้

เนื้อหาที่จะใช้สร้างแบบฝึกทักษะ โดยใช้เนื้อหาวิชาคณิตศาสตร์ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยเนื้อหาในการทดลองคือเรื่อง เส้นขนาน โดยผู้วิจัยเป็นผู้สร้างฝึกทักษะทั้ง 3 ฉบับ

2. ขั้นออกแบบ (Design)

ขั้นออกแบบแบบฝึกทักษะมีขั้นตอนดังนี้

แบบฝึกทักษะ จำนวน 3 ฉบับ ฉบับละ 20 ข้อ เนื้อหาเกี่ยวกับการเส้นขนาน

3. ขั้นดำเนินการ

มีการดำเนินการดังนี้

3.1 ทำการทดลองกับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนองค์การสวนยาง 3 จำนวน 9 คน โดยให้นักเรียนทำแบบฝึกทักษะ ทั้ง 3 ฉบับ และทำการบันทึกคะแนน

3.2 การให้การเสริมแรงระหว่างเรียนโดยการให้คำชมเชยและกำลังใจแก่นักเรียน

4. ขั้นวิเคราะห์ข้อมูล

4.1 วิเคราะห์ข้อมูล

- วิเคราะห์ผลจากคะแนนที่ได้จากการทำแบบฝึกทักษะ ทั้ง 3 ฉบับ

4.2 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล

4.2.1 การหาค่าเฉลี่ย (x ̅)

x ̅=(∑x)/N

เมื่อ x ̅ = ค่าเฉลี่ย

x = คะแนนที่ได้

N = จำนวนนักเรียนทั้งหมด

∑x = ผลรวมของคะแนนทั้งหมด

4.2.2 การหาค่าร้อยละ

ร้อยละ = คะแนนที่ได้ x 100/คะแนนเต็ม

5. ผลการวิเคราะห์ข้อมูล

จากการศึกษาวิจัยในชั้นเรียนครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ โดยได้ศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2560 โรงเรียนวัดจันดี จำนวน 9 คน ผู้วิจัยได้ทำการทดลองโดยให้นักเรียนทำแบบฝึกทักษะเกี่ยวกับการคูณเลขสองหลัก จำนวน 3 ฉบับ โดยให้นักเรียนทำสัปดาห์ละ 1 ฉบับ จากนั้นผู้วิจัยทำการบันทึกคะแนน โดยสามารถวิเคราะห์ผลได้ดังนี้

5.1 ผลการวิเคราะห์คะแนนแบบฝึกทักษะทั้ง 3 ฉบับ

ผลการวิเคราะห์ข้อมูล

ตารางแสดงผลคะแนนแบบฝึกหัดทั้ง 3 ฉบับ

ที่ ชื่อ-สกุล/แบบฝึก แบบฝึกหัดชุดที่ 1 แบบฝึกหัดชุดที่ 2 แบบฝึกหัดชุดที่ 3

1 เด็กหญิงณัฐพร คงสง 14 15 17

2 เด็กหญิงอภิชญา สงเทพ 18 16 19

3 เด็กหญิงพัชรีภรณ์ บัวจีน 12 14 16

4 เด็กชายจักรพันธ์ ดิษฐราชา 16 16 18

5 เด็กหญิงชวัญพิชชา นพรัตน์ 18 16 16

6 เด็กชายภาณุพันธ์ ณะฤทธิ์ 10 12 14

7 เด็กชายณัฐวุฒิ เจ้ยทอง 18 20 18

8 เด็กหญิงกมลชนก มาลาเวช 12 12 14

9 เด็กหญิงธิดารัตน์ คงปินัง 20 20 20

รวม 138 141 152

เฉลี่ยต่อข้อ 15.33 15.67 16.89

ร้อยละ 76.67 78.33 84.44

จากตาราง แสดงให้เห็นว่าหลังจากที่นักเรียนทั้ง 9 คน ได้ทำแบบฝึกทักษะทั้ง 3 ฉบับแล้ว นักเรียนแต่ละคนมีผลคะแนนแตกต่างกัน โดยจะมีการพัฒนาขึ้นตามลำดับตั้งแต่ชุดที่ 1 – ชุดที่ 3 เมื่อเปรียบเทียบคะแนนของแต่ละฉบับ แต่ละคนแล้ว คะแนนการทำแบบฝึกทักษะทั้ง 3 ฉบับ โดยเฉลี่ยของนักเรียนทั้ง 9 คน อยู่ในระดับดี คือ โดยฉบับที่ 1 คิดเป็นร้อยละ 76.67 ฉบับที่ 2 คิดเป็นร้อยละ 78.33 และฉบับที่ 3 คิดเป็นร้อยละ 84.44

สรุปผลการศึกษาวิจัย

จากการศึกษาและวิเคราะห์คะแนนที่ได้จากผลการทำแบบฝึกทักษะในเรื่องเส้นขนานของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ทั้ง 9 คน นั้นแสดงให้เห็นว่า คะแนนเฉลี่ยของแต่ละคนสูงถึง 80 เปอร์เซ็นต์ขึ้นไป และคะแนนในแต่ละฉบับของนักเรียนก็เพิ่มขึ้นจากเดิมโดยเฉลี่ยแล้ว โดยฉบับที่ 1 คิดเป็นร้อยละ 76.67 ฉบับที่ 2 คิดเป็นร้อยละ 78.33 และฉบับที่ 3 คิดเป็นร้อยละ 84.44ดังนั้นจะเห็นได้ว่าการเสริมแรงโดยการใช้แบบฝึกหัดเพิ่มเติม และการเสริมแรงด้วยการให้รางวัลและวาจานั้นสามารถทำให้ผู้เรียนนั้นมีพัฒนาการทางด้านการคิดคำนวณเพิ่มขึ้น

อภิปรายผลการศึกษา

จากการสร้างแบบฝึกทักษะเรื่องเส้นขนาน เพื่อช่วยพัฒนาความสามารถในการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 9 คน ในครั้งนี้สามารถอภิปรายผลได้ดังนี้

1. พบว่าแบบฝึกทักษะของเส้นขนานนั้น นักเรียนสามารถพัฒนาทักษะของตนเองขึ้นได้จากแบบฝึกหัดที่ 1 – แบบฝึกหัดที่ 3

2. จากการวิเคราะห์ผลการทดสอบเป็นรายบุคคลยังพบว่ามีนักเรียนที่เรียนแต่ละคนมีพัฒนาการที่แตกต่างกัน

3. จะเห็นได้ว่าการที่ครูให้การเสริมแรงด้วยการให้คำชมเชย ทำให้นักเรียนมีกำลังใจและทำคะแนนได้ดีขึ้น

ข้อเสนอแนะ

1. ในการสร้างแบบฝึกทักษะเกี่ยวกับคณิตศาสตร์ อาจจะใช้รูปแบบอื่นที่นอกไปจากการคูณเลขสองหลัก อาจใช้วิธี การบวก การลบหรือการหาร และเพิ่มจำนวนหลักให้มากขึ้น

2. ในการวิจัยครั้งต่อไปอาจเพิ่มปริมาณของกลุ่มตัวอย่างขึ้นและอาจเจาะจงทำการวิจัยกลุ่มนักเรียนที่เรียนอ่อนมาก ๆ เพื่อหาแนวทางในการช่วยเหลือและแก้ไขต่อไป

เว็บน่าสนใจ