ครูบ้านนอก

ชื่อผลงาน : เปลือกไม้มหัศจรรย์

ผู้จัดทำ : นักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2-3 โรงเรียนบ้านหนองแปน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 2

ครูที่ปรึกษา : นางเสงี่ยมพร ใยเพ็ง ครูชำนาญการพิเศษ

ระยะเวลา : 1 – 16 กุมภาพันธ์ 2567 ปีการศึกษา 2567

________________________________________________________________________________

ความเป็นมาและความสำคัญ

เมื่อครั้งครู และผู้ปกครอง นำนักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 ไปแหล่งเรียนรู้ ณ วัดบ้าน

หนองแปน และสำนักสงฆ์โนนแดง ได้เห็นหลวงตาย้อมผ้าในวัดจึงเกิดความสงสัยว่าหลวงตาใช้อะไรย้อมผ้า จึงได้สอบถามได้ทราบว่าหลวงตาใช้เปลือก และแก่นขนุนย้อมผ้าจึงได้สีเหลืองเข้ม เด็กบางคนบอกว่า

แม่หนูก็ย้อมผ้าจากมะเกลือ เด็กๆ จึงเกิดความสงสัยว่านอกจากสีที่ได้จากลูกมะเกลือ และเปลือกขนุน

ที่ย้อมผ้าได้แล้วจะมีเปลือกไม้ชนิดอื่นที่ใช้ย้อมผ้าได้หรือไม่

วัตถุประสงค์

1. เพื่อให้นักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 ได้ทราบข้อเท็จจริงเปลือกไม้ให้สีต่างๆ สามารถย้อมผ้าขาวเป็นสีได้ตามต้องการ

2. เพื่อให้นักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสีที่ได้จากเปลือกไม้

3. เพื่อให้นักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 มีความรู้ความเข้าใจขั้นตอนการนำเปลือกไม้มาทดสอบสีที่ได้จากการต้มเปลือก

4. เพื่อให้นักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 เข้าใจขั้นตอนการทดสอบเปลือกไม้ที่มีน้ำหนักต่างกันและนำมาย้อมผ้าจะได้สีเป็นอย่างไร

เป้าหมาย

เชิงปริมาณ

1. ร้อยละ 100 ของนักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 ทราบข้อเท็จจริงเปลือกไม้ให้สีต่างๆ และสามารถย้อมผ้าขาวเป็นสีได้ตามขั้นตอน

2. ร้อยละ 100 ของนักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 รู้และเข้าใจเกี่ยวกับสีที่ได้จากเปลือกไม้

3. ร้อยละ 100 ของนักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 รู้และเข้าใจขั้นตอนการนำเปลือกไม้มาทดสอบสีที่ได้จากการต้มเปลือกไม้

4. ร้อยละ 100 ของนักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 เข้าใจขั้นตอนการทดสอบเปลือกไม้ที่มีน้ำหนักต่างกัน และนำมาย้อมผ้าจะได้สีต่างกัน

เชิงคุณภาพ

1. นักเรียนทราบข้อเท็จจริงเปลือกไม้ให้สีต่างๆ และสามารถย้อมผ้าขาวเป็นสี

2. นักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 รู้และเข้าใจเกี่ยวกับสีที่ได้จากเปลือกไม้

3. นักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 รู้และเข้าใจขั้นตอนการนำเปลือกไม้มาทดสอบสีที่ได้จากการต้มเปลือกไม้

4. นักเรียนชั้นอนุบาลศึกษาปีที่ 2-3 เข้าใจขั้นตอนการทดสอบเปลือกไม้ที่มีน้ำหนักต่างกัน และนำมาย้อมผ้าจะได้สีต่างกันรายละเอียดและขั้นตอน

การดำเนินงาน

ขั้นที่ 1 การตั้งคำถามเกี่ยวกับปรากฏการณ์ธรรมชาติ

เด็กๆ และคุณครูได้เห็นหลวงตาย้อมผ้าแล้ว จึงเกิดคำถามว่านอกจากเปลือกขนุนมีต้นไม้ชนิดใดบ้างที่สามารถนำเปลือกมาย้อมผ้าได้บ้างเด็กๆอยากรู้ว่าสีของเปลือกไม้จะมีสีอะไรบ้าง และที่เด็กๆเคยพบเห็นต้นไม้มากมายในโรงเรียนและชุมชนจะมีเปลือกไม้อะไรบ้างที่จะนำมาย้อมผ้าได้

ขั้นที่2 รวบรวมความคิดและข้อสันนิษฐาน

เด็กๆ ร่วมกันสนทนาสีของเปลือกไม้ชนิดต่าง ๆถึงลักษณะของเปลือก ลักษณะเปลือกภายนอก และสีของเปลือกไม้ทั้งสามชนิดที่ถากมา ครูพบคำถามที่เด็กๆสงสัย เกี่ยวกับสีของเปลือกไม้ชนิดต่างๆ ว่ามีสีอะไร สามารถนำมาย้อมผ้าได้หรือไม่ เมื่อทุกคนตกลงกันได้แล้วครูจึงให้นักเรียนนำเปลือกไม้ทั้ง 3 ชนิดมาได้แก่ 1. เปลือกต้นขนุน 2. เปลือกประดู่ 3. เปลือกต้นลูกหยี และนักเรียนจะได้นำมาสังเกตหาคำตอบ เพื่อจะดูสีที่ได้จากเปลือกไม้แต่ละชนิด จะได้สีเป็นอย่างไร

ขั้นที่ 3 ขั้นทดลองปฏิบัติการสืบเสาะ และขั้นที่ 4 ขั้นสังเกตและบรรยาย

เด็กๆ แต่ละกลุ่มได้คาดคะเนคำตอบในขั้นตอนก่อนการทดลองแล้ว หลังจากนั้นคุณครูได้นำเครื่องชั่งมาให้เด็กๆ เรียนรู้ถึงวิธีการใช้ ให้เด็กสังเกตตัวเลขที่อยู่บนเครื่องชั่งคุณครูอธิบายถึงรายละเอียดของตัวเลขและวิธีการชั่งที่ถูกต้อง และเตรียมการทดลองขั้นต่อไป เตรียมวัสดุ อุปกรณ์ การทดลองแบ่งเป็นสามกลุ่ม ทดลองตามที่แต่ละกลุ่มสมัครใจว่าจะทดลองต้มเปลือกไม้ชนิดใด แล้วให้แต่ละกลุ่มเตรียมเปลือกไม้และอุปกรณ์มาให้พร้อม โดยมีคุณครูและผู้ช่วย คอยดูแลอย่างใกล้ชิด

ขั้นที่ 5 บันทึกผลการทดลอง ในตารางบันทึกผลการทดลอง

ขั้นที่ 6 สรุปและอภิปรายผล

เด็กๆ และคุณครูร่วมกันสนทนาถึงคำถามที่เด็กๆ อยากรู้ว่าเปลือกไม้ที่มีน้ำหนักเท่ากันเมื่อนำมาต้มจะมีสีอย่างไร คุณครูจึงให้ตัวแทนแต่ละกลุ่มออกมาสรุปและอภิปรายผลของการทดลอง กลุ่มที่ 1 สรุปและอภิปรายผลการทดลองว่า "สีน้ำต้มเปลือกขนุน 100 กรัม เป็นสีเหลืองอ่อน สรุปผลการทดลอง เปลือกขนุนน้ำหนัก 100 กรัม เมื่อนำมาต้มสีของน้ำที่ได้เป็นสีเหลืองอ่อน" กลุ่มที่ 2 สรุปและอภิปรายผลการทดลองว่า "สีน้ำต้มเปลือกประดู่ 100 กรัม เป็นสีน้ำตาลอ่อน

สรุปผลการทดลอง เปลือกประดู่น้ำหนัก 100 กรัม เมื่อนำมาต้มสีของน้ำที่ได้เป็นจะเป็นสีน้ำตาลอ่อน" กลุ่มที่ 3 สรุปและอภิปรายผลการทดลองว่า "สีน้ำต้มเปลือกต้นลูกหยี 100 กรัม เป็นสีแดงอมชมพูอ่อน สรุปผลการทดลอง เปลือกต้นลูกหยีน้ำหนัก 100 กรัม เมื่อนำมาต้มสีของน้ำที่ได้จะเป็นสีแดงอมชมพูอ่อน"

ผลลัพธ์และประโยชน์

1. ผลลัพธ์การพัฒนาความสามารถพื้นฐาน 4 ด้าน

1.1 ด้านการเรียนรู้

1.1.1ผู้เรียนได้เรียนรู้จากการสังเกตลักษณะสีของเปลือกไม้และแก่นไม้ก่อนและหลังการทดลอง

1.1.2ผู้เรียนสามารถคาดคะเนคำตอบ และค้นคว้าหาคำตอบด้วยตนเอง

1.2 ด้านภาษา

1.2.1ผู้เรียนมีพัฒนาการด้านภาษาจากการพูดสนทนาโต้ตอบ การเล่า การอธิบาย การแสดงความคิดเห็นจากการสังเกตการทดลอง

1.2.2ผู้เรียนได้เรียนรู้ภาษาจากการอ่านชื่อเปลือกไม้ แก่นไม้อุปกรณ์ รูปทรงที่เกิดลาย

1.3. ด้านสังคม

1.3.1ผู้เรียนสามารถทดลองร่วมกันเป็นกลุ่มได้รู้จักรอคอย

1.3.2ผู้เรียนสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ ให้ความช่วยเหลือซึ่งกัน

1.3.3ผู้เรียนมีความสุขและสนุกสนานกับกิจกรรมการทดลอง ภาคภูมิใจในผลงานของตน

1.4. ด้านการเคลื่อนไหว

ผู้เรียนเคลื่อนไหว หยิบจับอุปกรณ์การทดลองได้อย่างคล่องแคล่ว

2. ผลลัพธ์การพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

2.1 ทักษะการสังเกต

2.1.1สังเกตลักษณะสีของเปลือกไม้ แก่นไม้อุปกรณ์ที่นำมาใช้ในการทดลอง

2.1.2สังเกตสีของเปลือกไม้ แก่นไม้ที่เกิดขึ้นบนผืนผ้า การมัดย้อมให้ผ้าเกิดลาย

2.2 ทักษะการชั่ง การตวงน้ำ

ผู้เรียนสามารถเปรียบเทียบสีของเปลือกไม้ แก่นไม้ ก่อนและหลังการทดลอง

2.3 ทักษะการจำแนกประเภท

ผู้เรียนสามารถแบ่งประเภทของเปลือกไม้ แก่นไม้ ตามลักษณะที่สังเกตเห็น เช่น แบ่งตามสี

2.4 ทักษะการคำนวณน้ำหนักของเปลือก แก่นไม้ ปริมาณของน้ำที่นำมาต้ม

ผู้เรียนสามารถกำหนดระยะเวลาในการทดลอง สังเกตสีของเปลือกไม้ แก่นไม้การใช้ผ้าทดลอง

2.5 ทักษะการพยากรณ์หรือการคาดคะเนคำตอบ

ผู้เรียนสามารถคาดคะเนคำตอบและบอกเหตุผลได้ เช่น คาดคะเนสีในเปลือกไม้ ในแก่นไม้ รูปทรงที่เกิดจากการนำอุปกรณ์มาใช้กับการมัดย้อม

2.6 ทักษะการหาความสัมพันธ์ระหว่างเปสกับสเปส และเปสกับเวลา

ผู้เรียนสามารถบรรยายการเกิดสีได้ คือเมื่อเริ่มต้นการทดลองเปลือกไม้ แก่นไม้เมื่อต้มแล้วนำผ้าขาวลงไปย้อมทิ้งไว้ จะพบว่าสีบนผืนผ้า

การออกลายผ้าจากการมัดย้อมลายผ้าที่เกิดขึ้นเป็นไปตามความคาดหมายหรือไม่

2.7 ทักษะการจัดกระทำและสื่อความหมายข้อมูล

ผู้เรียนสามารถนำเสนอผลการทดลองด้วยวาจา การเล่าจากสิ่งที่สังเกตและนำเสนอผลงาน

2.8 ทักษะการลงความเห็นจากข้อมูล

ผู้เรียนสามารถบอกสีของเปลือกไม้ แก่นไม้ ความเข้มของสี ลวดลายที่เกิดขึ้นได้จากการสังเกต

2.9 ทักษะกระบวนการเรียนรู้ร่วมกับบุคคลอื่น

ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ร่วมจากเพื่อน ผู้ปกครอง ครูภูมิปัญญา รู้จักรับฟัง ยอมรับ มีทักษะการเป็นผู้นำ ผู้ตาม เกิดการจัดการในกลุ่มของตนเอง

2.10 ทักษะการแสวงหาความรู้จากสิ่งที่อยู่ใกล้ตัว

ผู้เรียนสามารถแสวงหาความรู้จากสิ่งที่อยู่ใกล้ตัว สนใจเรื่องราวที่ตนอยากรู้ การแสวงหาคำตอบด้วยตนเอง ผ่านการคาดคะเน และยอมรับผล

การทดลอง

เว็บน่าสนใจ