ครูบ้านนอก

ชื่อเรื่อง รูปแบบบริหารภาคีเครือข่ายบนพื้นที่สูงเพื่อพัฒนาอัจฉริยะเกษตรประณีต

โรงเรียนชุมชนดอยช้าง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2

ผู้รายงาน นายเกรียงไกร ฟูธรรม

ปีที่จัดทำ 2564-2565

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบบริหารภาคีเครือข่ายบนพื้นที่สูงเพื่อพัฒนาอัจฉริยะเกษตรประณีตโรงเรียนชุมชนดอยช้าง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2 โดยการวิจัยและพัฒนา 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐานของรูปแบบ จากศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และเอกสารที่เกี่ยวข้อง ประชุมผู้บริหาร ครู คณะกรรมการสถานศึกษาจำนวน 34 คน สนทนากลุ่มปราชญ์ชาวบ้าน ผู้ประกอบการร้านกาแฟในชุมชน และโรงเรียนร่วมพัฒนาโครงการจำนวน 11 คน และสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 11 คน ขั้นตอนที่ 2 สร้างรูปแบบ โดยนำข้อมูลที่สรุปได้จากขั้นศึกษาข้อมูลพื้นฐานมาออกแบบและยกร่างรูปแบบจากนั้นตรวจสอบความเหมาะสมของรูปแบบและคู่มือการใช้รูปแบบโดยการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 7 คน ขั้นตอนที่ 3 ศึกษาผลการใช้รูปแบบ นำรูปแบบที่พัฒนาขึ้นไปใช้กับภาคีเครือข่ายของโรงเรียนดอยช้างในปี 2564-2565 เพื่อพัฒนาแหล่งเรียนรู้การทำอัจฉริยะวิถีเกษตรประณีต ประเมินทักษะการแก้ปัญหาของนักเรียนผ่านการทำอัจฉริยะวิถีเกษตรประณีต และความพึงพอใจของภาคีเครือข่ายต่อการพัฒนาอัจฉริยะเกษตรประณีตโรงเรียนชุมชนดอยช้าง และขั้นตอนที่ 4 ประเมินรูปแบบ ได้แก่ ด้านปัจจัยนำเข้า ด้านกระบวนการ และด้านผลผลิต กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้บริหาร ครู คณะกรรมการสถานศึกษา และตัวแทนภาคีเครือข่ายของโรงเรียนชุมชนดอยช้าง รวมจำนวน 46 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสรุปข้อมูล แบบบันทึกการประชุม ประเด็นสนทนากลุ่ม แบบสัมภาษณ์ และแบบประเมิน และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ คือ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน t-test for one sample วิเคราะห์เนื้อหาและสรุปข้อมูล

ผลการวิจัยพบว่า

1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน พบว่า การพัฒนาอัจฉริยะเกษตรประณีตในโรงเรียนมีวัตถุประสงค์เพื่อปลูกฝังให้นักเรียนประยุกต์ทักษะกระบวนการแก้ปัญหาผ่านการทำอัจฉริยะเกษตรประณีตในโรงเรียนและนำองค์ความรู้มาปรับใช้ในชีวิตจริงในครอบครัวและชุมชนได้ โดยภาคีเครือข่ายให้การสนับสนุนทรัพยากร องค์ความรู้ ฝึกประสบการณ์ มีแนวทางการพัฒนา คือ สร้างความเข้าใจเกี่ยวกับจุดประสงค์ เป้าหมาย และแนวทางการพัฒนาอัจฉริยะเกษตรประณีตในโรงเรียนกับผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกภาคส่วน ร่วมกันพัฒนานักเรียน รวมกลุ่มจัดกิจกรรม ประสานงาน ติดตามการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง วัดและประเมินผลการพัฒนาแบบองค์รวมตามสภาพจริงทั้งการพัฒนาแหล่งเรียนรู้และการพัฒนาทักษะผู้เรียน

2. รูปแบบบริหารภาคีเครือข่ายบนพื้นที่สูงเพื่อพัฒนาอัจฉริยะเกษตรประณีตโรงเรียนชุมชนดอยช้าง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2 มี 6 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) ขอบข่ายความร่วมมือ 4) ภาคีเครือข่าย 5) กระบวนการ และ 6) การวัดและประเมินผล และมีกระบวนการ 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ขั้นเตรียมการและแสวงหาเครือข่าย 2) ขั้นวางแผนและจัดองค์การ 3) ขั้นลงมือปฏิบัติ 4) ขั้นติดตามและประเมินผล 5) ขั้นปรับปรุงและขยายผล ซึ่งโดยรวมผู้เชี่ยวชาญมีความเห็นว่ารูปแบบมีความเหมาะสมและคู่มือการใช้รูปแบบมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด

3. ผลการใช้รูปแบบบริหารภาคีเครือข่ายบนพื้นที่สูงเพื่อพัฒนาอัจฉริยะเกษตรประณีตโรงเรียนชุมชนดอยช้าง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2 พบว่า 1) โรงเรียนชุมชนดอยช้างมีภาคีเครือข่ายร่วมพัฒนาอัจฉริยะเกษตรประณีตในโรงเรียน ในปี 2564 และปีการศึกษา 2565 จำนวน 12 แห่ง ได้แก่ สำนักบริหารความเป็นเลิศด้านวิทยาศาสตร์ศึกษา โครงการพัฒนาขยายผลแบบโครงการหลวงวาวี สำนักงานวิจัยเกษตรพื้นที่สูงวาวี วิทยาลัยเทคนิคกาญจนาเชียงราย โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณ์เชียงราย ร้านค้าวิสาหกิจชุมชนดอยช้าง และโรงเรียนแกนนำร่วมพัฒนาโครงการอัจฉริยะเกษตรประณีต 6 โรงเรียน และมีแหล่งเรียนรู้การทำอัจฉริยะวิถีเกษตรประณีตในโรงเรียน จำนวน 6 แหล่งเรียนรู้ เพื่อพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาของนักเรียน ประกอบด้วย แหล่งเรียนรู้การผลิตพืชผัก แหล่งเรียนรู้การผลิตปุ๋ยจากมูลไส้เดือนดิน แหล่งเรียนรู้การเลี้ยงไก่ดำ แหล่งเรียนรู้การแปรรูปเครื่องดื่ม แหล่งเรียนรู้การแปรรูปอาหาร แหล่งเรียนรู้การแปรรูปเบเกอรี่ 2) ผลการประเมินทักษะการแก้ปัญหาของนักเรียนผ่านการทำอัจฉริยะวิถีเกษตรประณีตในโรงเรียนชุมชนดอยช้าง พบว่า นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 และระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีทักษะการแก้ปัญหาจากการทำชิ้นงานและโครงงานอยู่ในระดับดี (คะแนนเฉลี่ยอยู่ระหว่าง 17-20 คะแนน 3) ภาคีเครือข่ายมีความพึงพอใจต่อการพัฒนาอัจฉริยะเกษตรประณีตโรงเรียนชุมชนดอยช้าง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2 อยู่ในระดับ มากที่สุด

4. ผลการประเมินรูปแบบบริหารภาคีเครือข่ายบนพื้นที่สูงเพื่อพัฒนาอัจฉริยะเกษตรประณีตโรงเรียนชุมชนดอยช้าง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2 ตามความคิดเห็นของภาคีเครือข่าย โดยรวมมีความคิดเห็นอยู่ในระดับมากที่สุด ได้แก่ ด้านปัจจัยนำเข้า ด้านผลผลิต และด้านกระบวนการ ตามลำดับ

เว็บน่าสนใจ