เรื่องจริงจากธรรมบท....บุพเพสันนิวาส (ฟังเพลงบุพเพสันนิวาส)

 หลังจากนั้น ภิกษุนั่งสนทนากันว่า พรานกุกกุฏมิตร เกิดเป็นนายพรานเพราะอะไร หลังจากนั้นพระศาสดาก็เสด็จมา เมื่อพระศาสดาตรัสถามจึงกราบทูลเรื่องที่สนทนากัน แล้วจึงให้พระศาสดาเล่าให้ฟังในเรื่องของอดีตชาติของครอบครัวนี้

พระศาสดาทรงเล่าให้ฟังว่า ในสมัยก่อน หมู่ชนทั้งหลายก่ออิฐสร้างทำเป็นเจดีย์ ซึ่งอิฐแต่ละก้อนมีราคาหนึ่งแสน เป็นทองคำ และเขียนลวดลายวิจิตรงดงามเอาไว้ เมื่อนำอิฐมาก่อสำเร็จเป็นองค์พระเจดีย์แล้ว ได้คิดกันว่า "เมื่อเราจะบรรจุพระธาตุ ต้องใช้ทรัพย์มากมาย ใครจะเป็นหัวหน้าในการทำกรรมนี้ล่ะ" เมื่อได้ยินคำดังกล่าว เศรษฐีผู้อยู่ในบ้านนอกก็กล่าวแสดงเจตจำนงค์ในการเป็นหัวหน้า พร้อมทั้งใส่เงิน 1 โกฎิ (10 ล้าน)เข้าพร้อมกับพระธาตุ

ฝ่ายเศรษฐีในเมืองได้ยินคำครหาว่า "เศรษฐีนี้เอาแต่เก็บทรัพย์ คงไม่ได้มาเป็นหัวหน้าการบรรจุพระธาตุดอก" จึงพูดขึ้นว่า "เราจะให้ 2 โกฏิ (20 ล้านบาท)" แล้วจัดแจงใส่เงินเข้าไปตามที่กล่าว เศรษฐีบ้านนอกกลัวน้อยหน้า เพราะต้องการเป็นหัวหน้าการบรรจุพระธาตุในเจดีย์ จึงใส่ทรัพย์ไป 3 โกฏิ เศรษฐีทั้งสองแข่งกันทำบุญจนเมื่อเศรษฐีในเมืองใส่ทรัพย์ 8 โกฎิ เศรษฐีบ้านนอกก็คิดว่า "ถ้าเราใส่ 9 เขาก็ใส่ 10 แต่เรามีเงินแค่ 9 โกฏิเอง เขามีเงินตั้ง 40 โกฎิ จะสู้เขาได้ยังไง" ดังนั้นเศรษฐีบ้านนอกจึงคิดอีกว่า "เอาอย่างนี้ก็แล้วกัน เราจะให้ทรัพย์ทั้งหมด และเรา บุตร เมีย จะไปเป็นทาสของเจดีย์ก็แล้วกัน"

เศรษฐีเมื่อคิดได้ดังนั้นแล้วจึงพาบุตรและลูกสะใภ้พร้อมทั้งบุตรละเมียทั้ง 16 คน ไปมอบถวายแก่พระเจดีย์ ดังนั้นแล้ว คนเหล่านั้นจึงกลายเป็นทาสของพระเจดีย์ คอยปฏิบัติทำความสะอาดอยู่เนืองๆ จนหมดบุญบนโลกมนุษย์ จึงได้ไปเกิดบนสวรรค์นานเป็นพุทธันดร (นับเป็นปีๆไม่ได้ นานมากๆ)เมื่อสิ้นบุญบนสวรรค์แล้ว ภรรยาก็ไปเกิดเป็นธิดาของเศรษฐี เนื่องจากได้บรรลุโสดาบันแต่เนิ่นแล้ว สามีไปเกิดเป็นนายพราน เพราะว่าปฏิสนธิของสัตว์ผู้ยังไม่เห็นสัจจะ เป็นภาระหนักที่จะต้องเกิดอีก(ดีนะไม่เกิดเป็นสัตว์) สามีของนางจึงเวียนกลับไปเกิดในสกุลพรานล่าเนื้อ

ความรักในกาลก่อน ท่วมทับธิดาของเศรษฐีเมื่อเห็นนายพรานเพราะบุพเพสันนิวาส (การได้เคยอยู่ร่วมกันในชาติที่แล้ว)ดังพุทธภาษิตอ้างว่า "ความรักนั้น ย่อมเกิด เพราะอาศัยเหตุ ๒ ประการ อย่างนี้ คือ เพราะการอยู่ร่วมกันในกาลก่อน ๑ เพราะการเกื้อกูลกันในปัจจุบัน ๑ ดุจดอกบัวเกิดในน้ำ เพราะอาศัยเปือกตมและน้ำ ฉะนั้น"

ส่วนคนอื่นๆ ก็กลับมาเกิดเป็นครอบครัวเดียวกันเหมือนเดิม บุตรในกาลก่อน ก็เป็นบุตรในกาลนี้ สะใภ้ในกาลก่อน ก็เป็นสะใภ้ในกาลปัจจุบัน