สัญลักษณ์นี้ควรรู้ไว้...พลาสติกชนิดใดรีไซเคิลได้

คุณเคยสังเกตใต้ก้นขวดน้ำพลาสติกที่เคยดื่มหรือไม่ ?

เพราะถ้าคุณพลิกดู จะเห็นสัญลักษณ์ลูกศร 3 ตัว วนเป็นรูปสามเหลี่ยม และมีหมายเลขกำกับ ทำไมต้องเป็นเช่นนั้น สาเหตุเกิดจากทั่วโลกมีการรณรงค์ให้นำวัสดุต่าง ๆ นำกลับมาหมุนเวียน หรือรีไซเคิล (Recycle) เพื่อรักษาสิ่งแวดล้อม ซึ่งรวมถึงพลาสติกด้วย

ทั้งนี้พลาสติกเข้ามามีบทบาทอย่างมากในชีวิตประจำวัน สามารถทดแทนวัสดุจากธรรมชาติที่มีอยู่อย่างจำกัด และเป็นที่นิยมใช้อย่างแพร่หลายทั่วโลก ส่วนมากผลิตมาจากโพลีเมอร์ (Polymer) ซึ่งมีคุณสมบัติที่หลากหลาย จึงมีการนำไปใช้ในงานที่แตกต่างกันไป

สมาคมอุตสาหกรรมพลาสติกแห่งสหรัฐอเมริกา (The Society of the Plastics Industry Inc.) จึงกำหนดสัญลักษณ์มาตรฐานของพลาสติกที่ใช้ในชีวิตประจำวัน เพื่อนำมารีไซเคิล ซึ่งมีการนำมาใช้ทั่วโลกอย่างแพร่หลาย ดังนั้น สัญลักษณ์ลูกศร 3 ตัว วนเป็นรูปสามเหลี่ยม จึงหมายถึงการนำมารีไซเคิลได้ ส่วนหมายเลขกำกับตรงกลางรูปสามเหลี่ยม คือการจัดประเภทหรือชนิดพลาสติกที่จะนำมารีไซเคิลได้มี 7 ประเภท ดังนี้

"เบอร์ 1" คือ โพลีเอทิลีนเทเรฟทาเลต (Polyethylene Terephthalate) หรือเพ็ท (PET หรือ PETE) พบสัญลักษณ์นี้ได้ในขวดบรรจุน้ำดื่ม น้ำมันพืช กลุ่มนี้สามารถรีไซเคิลให้เป็นเส้นใยทำเสื้อกันหนาว พรม และใยสังเคราะห์ในหมอน เป็นต้น

"เบอร์ 2" มีชื่อว่า โพลีเอทิลีนชนิดความหนาแน่นสูง (High Density Polyethylene) หรือเอชดีพีอี (HDPE) พบได้ในขวดนม ขวดน้ำ และบรรจุภัณฑ์สำหรับน้ำยาทำความสะอาด ยาสระผม นำมารีไซเคิลเป็นขวดน้ำมันเครื่อง ท่อ ลังพลาสติก และไม้เทียม เป็นต้น

"เบอร์ 3" คือ โพลีไวนิลคลอไรด์ (Polyvinylchloride) หรือพีวีซี (PVC) กลุ่มนี้ใช้ทำท่อน้ำประปา สายยางใส แผ่นฟิล์มสำหรับห่ออาหาร แผ่นพลาสติกสำหรับทำประตู หน้าต่าง และหนังเทียม สามารถนำมารีไซเคิลเป็นท่อน้ำประปา กรวยจราจร เฟอร์นิเจอร์ ม้านั่งพลาสติก ตลับเทป เป็นต้น

"เบอร์ 4" คือ โพลีเอทิลีนชนิดความหนาแน่นต่ำ (Low Density Polyethylene) หรือแอลดีพีอี (LDPE) ใช้ทำฟิล์มห่ออาหาร และห่อสิ่งของ สามารถนำมารีไซเคิลเป็นถุงหูหิ้ว ถุงดำสำหรับใส่ขยะ ถังขยะ กระเบื้องปูพื้น และเฟอร์นิเจอร์ เป็นต้น 

"เบอร์ 5" คือ โพลีโพรพิลีน (Poly propylene) หรือพีพี (PP) ใช้ทำภาชนะบรรจุอาหาร ถัง ตะกร้า กระบอกน้ำ ขวดบรรจุยา เป็นต้น สามารถนำมารีไซเคิลเป็นกล่องแบตเตอรี่ ชิ้นส่วนในรถยนต์ และไม้กวาดพลาสติก เป็นต้น

"เบอร์ 6" คือ โพลีสไตรีน (Polystyrene) หรือพีเอส (PS) ใช้ทำภาชนะบรรจุของใช้ หรือโฟมใส่อาหาร นำมารีไซเคิลเป็นไม้แขวนเสื้อ ไม้บรรทัด แผงสวิตช์ไฟ ฉนวนความร้อน ถาดใส่ไข่ รวมถึงเครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ  

"เบอร์ 7" หรือ Other ที่ไม่มีการระบุชื่อจำเพาะ ไม่ใช่พลาสติกชนิดใดที่จัดอยู่ใน 6 กลุ่มข้างต้น แต่สามารถนำมาหลอมใหม่ได้

สำหรับพลาสติกทั้ง 7 ประเภทในไทยนั้น หากพิจารณาลึกลงไปจะพบว่าล้วนเป็นพลาสติกที่ผลิตจากบริษัทไทยเกือบทั้งสิ้น และในจำนวนนี้มีถึง 3 ประเภท ได้แก่ กลุ่ม HDPE, LDPE และ PS เป็นการผลิตของบริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จำกัด (มหาชน) หรือ PTTGC บริษัทปิโตรเคมีของคนไทย 

ซึ่งผลิตผลิตภัณฑ์โพลีเมอร์ที่หลากหลาย ได้รับเครื่องหมายคาร์บอนฟุตพรินต์ผลิตภัณฑ์ และมาตรฐาน GMP และ HACCP ในกระบวนการผลิต สามารถตอกย้ำความปลอดภัย สร้างความมั่นใจให้กับตลาดและลูกค้าอีกด้วย  

อย่างไรก็ตาม สัญลักษณ์ดังกล่าวคงจะไม่มีความหมายใด ๆ หากทุกคนไม่ได้ตระหนัก และขาดจิตสำนึกในการคัดแยกขยะอย่างถูกวิธี เพื่อให้เกิดการนำกลับไปรีไซเคิลใหม่

ดังนั้นการรักษาสิ่งแวดล้อม ลดใช้ทรัพยากรธรรมชาติ ด้วยการคัดแยกพลาสติก ควรเริ่มต้นจากคุณ และคุณเท่านั้น  

หมายเหตุ - ข้อมูลจากบริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จำกัด (มหาชน) - PTTGC

ขอบคุณที่มาจาก  คอลัมน์ CSR Talk  ประชาชาติธุรกิจออนไลน์