บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการพัฒนารูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการในการพัฒนารูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 2) พัฒนาและหาประสิทธิภาพรูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75 3) ทดลองใช้รูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 และ 4) ประเมินผลและปรับปรุงรูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/1 โรงเรียนหนองชุมแสงวิทยาคม ตำบลหนองใหญ่ อำเภอหนองกุงศรี จังหวัดกาฬสินธุ์ สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดกาฬสินธุ์ จำนวน 1 ห้องเรียนที่กำลังศึกษาอยู่ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2563 ได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยในการสุ่ม เครื่องมือที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นเพื่อใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ประกอบด้วย 1) เครื่องมือที่ใช้ศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์และแบบสนทนากลุ่ม 2) ชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ 3) แผนการจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร 4) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 5) แบบทดสอบวัดความสามารถในการแก้ปัญหา และ 6) แบบสำรวจความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการใช้ค่าสถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ย ( ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ทดสอบสมมติฐานโดยใช้ค่าทีและวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) แล้วนำเสนอแบบพรรณนาความ

ผลการศึกษาพบว่า

1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการในการพัฒนารูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ผลการวิเคราะห์หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนหนองชุมแสงวิทยาคม กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ที่จัดให้ผู้เรียนได้เรียนเนื้อหาเรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร วิชาคณิตศาสตร์ เวลา 21 ชั่วโมง ประกอบด้วยเนื้อหา 1) ปริมาตรของปริซึม 2) ปริมาตรของทรงกระบอก 3) ปริมาตรของพีระมิด 4) ปริมาตรของกรวย 5) ปริมาตรของทรงกลม 6) พื้นที่ผิวของปริซึม และ 7) พื้นที่ผิวของทรงกระบอก สำหรับองค์ประกอบของรูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ซึ่งรูปแบบที่พัฒนาขึ้นมีขั้นตอนดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 การนำเสนอปัญหา ขั้นตอนที่ 2 ไตร่ตรองรายบุคคล ขั้นตอนที่ 3 ไตร่ตรองรายกลุ่ม ขั้นตอนที่ 4 นำเสนอผลงาน ขั้นตอนที่ 5 สรุป ขั้นตอนที่ 6 ขยายปัญหา และขั้นตอนที่ 7 ประเมินและสะท้อนผล ส่วนชุดฝึกทักษะประกอบด้วย คำนำ คำชี้แจง สารบัญ วัตถุประสงค์การเรียนรู้ แบบทดสอบก่อนเรียน กิจกรรมและแบบทดสอบหลังเรียน และการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ขั้นตอนต่อไปนี้

2. ผลการพัฒนาและหาประสิทธิภาพรูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75 พบว่า ผลการทดสอบระหว่างเรียน (E1) มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 78.71 และผลการทดสอบหลังเรียน (E2) มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 76.40 แสดงว่า ประสิทธิภาพ 78.71/76.40 สูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด 75/75

3. ผลการทดลองใช้รูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปีที่ 3 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2563 ระยะเวลาในการทดลองจำนวน 21 ชั่วโมง จำนวน 7 แผนการเรียนรู้ สำหรับการทดลองนั้น ผู้วิจัยเป็นผู้ดำเนินการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนด้วยตนเองในแต่ละแผนการเรียนรู้ โดยมีขั้นตอนในการดำเนินการใช้รูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ทั้ง 7 ชุด ได้แก่ ชุดที่ 1 ปริมาตรของปริซึม ชุดที่ 2 ปริมาตรของทรงกระบอก ชุดที่ 3 ปริมาตรของพีระมิด ชุดที่ 4 ปริมาตรของกรวย ชุดที่ 5 ปริมาตรของทรงกลม ชุดที่ 6 พื้นที่ผิวของปริซึม และชุดที่ 7 พื้นที่ผิวของทรงกระบอก ควบคู่กับ การจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ทั้ง 7 ขั้นตอน ซึ่งเมื่อนักเรียนได้ฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอ ให้ความสนใจในการเรียนรู้และฝึกการแก้โจทย์ปัญหาบ่อยครั้ง จึงทำให้บรรยากาศในชั้นเรียนเป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ระดับความสามารถในการแก้ปัญหาของนักเรียนจึงสูงขึ้น การแก้โจทย์ปัญหาก็มีความถูกต้อง เป็นขั้นตอนมากขึ้นเช่นเดียวกัน

4. ผลการประเมินและปรับปรุงรูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีขั้นตอนดังนี้

4.1 ผลการประเมินความสามารถในการแก้ปัญหา ก่อนและหลังใช้รูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 พบว่า ความสามารถในการแก้ปัญหาหลังใช้ชุดฝึกทักษะ โดยภาพรวมอยู่ในระดับดี

4.2 ผลการศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบเพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ร่วมกับชุดฝึกทักษะ เรื่อง พื้นที่ผิวและปริมาตร รายวิชาคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 พบว่า ความพึงพอใจโดยภาพรวมอยู่ในระดับดี เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า นักเรียนเห็นด้วยในระดับดีในทุกด้าน เรียงตามลำดับ คือ ด้านการจัดกิจกรรม การเรียนรู้ ด้านการวัดและประเมินผล ด้านประโยชน์ที่ได้รับและด้านบรรยากาศในการเรียนรู้และ ให้นักเรียนเขียนแสดงความพึงพอใจเกี่ยวกับการใช้รูปแบบ หลังสิ้นสุดการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ พบว่า ความพึงพอใจนักเรียนชอบรูปแบบที่มีเนื้อหาไม่ยากจนเกินไป สามารถทำโจทย์ปัญหา ได้มากขึ้น เข้าใจง่าย ชอบทำโจทย์ในชุดฝึกทักษะ เพราะระดับความยากง่าย เหมาะสมกับระดับความสามารถของนักเรียน แต่ในหนังสือยากจนเกินไป บรรยากาศในชั้นเรียนสนุกสนาน ครูสามารถทำให้คณิตศาสตร์เรื่องยากให้เป็นเรื่องง่าย

เว็บน่าสนใจ