Advertisement
สำนวนไทย |
|
การใช้ถ้อยคำสำนวนให้มีประสิทธิผล |
ถ้อยคำ หมายถึง คำพูด ส่วนการใช้ถ้อยคำหมายถึงการสื่อสารกันได้อย่างมีประสิทธิผล ทั้งนี้ เราจะต้องเข้าใจความหมายและวิธีการใช้ของถ้อยคำ
ความหมายของถ้อยคำ แบ่งเป็น
1. ความหมายเฉพาะของคำ พิจารณาเป็นความหมายเฉพาะของคำ เช่น ดาวล้อมเดือน ในความหมายตรง หมายถึง ดวงดาวและดวงเดือนบนฟ้า แต่ในเชิงอุปมา หมายถึง บุคคลที่เด่นที่สุด เป็นต้น หรือคำว่า น้อยหน่า อาจหมายถึงผลไม้ชนิดหนึ่ง แต่ความหมายในประหวัด หมายถึง ลูกระเบิด
2. ความหมายเทียบเคียงกับคำอื่น แบ่งเป็น
2.1 คำที่มีความหมายเหมือนกัน เช่น กิน หม่ำ เสวย ฉัน รับประทาน คำเหล่านี้มีความหมายเหมือนกัน แต่ต่างกันตรงผู้ใช้และผู้ฟังระดับภาษา
2.2 คำที่มีความหมายตรงกันข้าม เช่น ตื้น-ลึก นางฟ้า-ซาตาน
2.3 คำที่มีความหมายร่วมกัน ตัวอย่างดังตาราง
เฉือน |
เชือดแบ่งเอาแต่บางส่วน |
ปาด |
เอาส่วนที่ไม่ต้องการออก โดยการฝานบาง ๆ |
สับ |
เอาของมีคมฟันลงไปโดยแรง หรือซอยถี่ ๆ |
แล่ |
เอาของมีคมเฉือนบาง ๆ |
เจียน |
ตัด ขลิบ เฉือนให้ได้รูปตามต้องการ |
ฝาน |
ตัด เฉือน แฉลบให้เป็นชิ้น |
เฉาะ |
เอามีดสับเฉพาะที่ต้องการ แล้วงัดให้แยกออก |
คว้าน |
เอาสิ่งมีคมแหวะให้กว้าง เพื่อเอาส่วนในออก |
ตัด |
ทำให้ขาดด้วยของมีคม โดยไม่ใช้ภาชนะรอง |
หั่น |
ทำให้ขาดด้วยของมีคม โดยใช้ภาชนะรอง |
|
คำเหล่านี้ มีความหมายร่วมกันคือ ทำให้ขาดด้วยของมีคม
2.4 คำที่มีความหมายแคบกว้าง ต่างกัน เช่น อาวุธ มีความหมายกว้างกว่าปืน ปืนมีความหมายกว้างกว่า ปืนใหญ่ ปืนพก เป็นต้น |
|
สำนวน |
สำนวน หมายถึง ถ้อยคำที่ผูกไว้ตายตัว สลับที่หรือตัดคำใดออกไม่ได้ สำนวนรวมถึง สุภาษิต ภาษิต คำพังเพย มีลักษณะคมคาย กินใจ ถ้อยคำกระทัดรัด ไพเราะ รื่นหู นับเป็นมรดกทางภาษาที่สมควรเรียนรู้สืบไว้ และควรค่าแก่การรักษา
สำนวน อาจมีจำนวน 2 ถึง 12 คำ อาจมีเสียงสัมผัสหรือไม่มีก็ได้ เช่น คลุกคลีตีโมง คว้าน้ำเหลว สร้างวิมานในอากาศ ดูช้างให้ดูหาง ดูนางให้ดูแม่ รำไม่ดี หมูไม่กิน ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ
สำนวน เป็นการใช้ภาษากล่าวถึงเรื่องราว เหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างกระทัดรัด ได้ความหมาย ซึ่งสรุปครอบคลุมเหตุการณ์ อาจใช้ถ้อยคำคล้องจอง เพื่อให้จำง่าย และใช้กันอย่างแพร่หลาย ตัวอย่างของสำนวนต่าง ๆ พร้อมความหมายมีดังนี้ |
กงกำกงเกวียน |
ทุกข์สุขเป็นไปกรรมที่สร้างไว้ |
กระดี่ได้น้ำ |
ดีใจเกินควร |
ไก่แก่แม่ปลาช่อน |
เล่ห์เหลี่ยมมาก |
แกงจืดจึงรู้คุณเกลือ |
เมื่อได้รับความลำบาก จึงนึกถึงคุณ |
กำปั้นทุบดิน |
ตอบแบบขอไปที ให้พ้น ๆ ตัว |
ขมิ้นกับปูน |
ไม่ถูกกัน |
เข้าด้ายเข้าเข็ม |
เวลาสำคัญ |
ขิงก็รา ข่าก็แรง |
ต่างก็แข็งเข้าหากัน ไม่ยอมเสียเปรียบกัน |
เข้าตาจน |
หมดหนทาง |
ไข่ในหิน |
ระมัดระวังเต็มที่ |
คลุมถุงชน |
แต่งงานกันโดยการบังคับของผู้ใหญ่ |
คืบก็ทะเล ศอกก็ทะเล |
อันตรายจากทะเล มีมาก |
คางคกขึ้นวอ แมงปอใส่ตุ้งติ้ง |
ไม่สมกับฐานะหรือตำแหน่งที่ได้มา |
คนตายขายคนเป็น |
จัดงานศพใหญ่โต จนเป็นหนี้สิน |
จนมุม |
ไม่มีทางหนี |
จับปลาสองมือ |
ทำงานหลายอย่างในเวลาเดียวกัน ย่อมได้ผลไม่ดี |
ชักใบให้เรือเสีย |
ชักชวนให้เสียความตั้งใจ |
ชักหน้าไม่ถึงหลัง |
รายได้ไม่พอกับรายจ่าย |
เชื้อไม่ทิ้งแถว |
ลูกย่อมมีอุปนิสัยเหมือนพ่อแม่ |
เดินลอยชาย |
เดินตามสบาย |
ตีปลาหน้าไซ |
ขัดขวาง มิให้เขาทำงานได้สำเร็จ |
ตีนแมว |
คนย่องเบา ขโมย |
ฯลฯ |
|
ที่มา http://blog.eduzones.com/winny/3595
Advertisement
![สื่อวีดิทัศน์การพัฒนาสมรรถนะการอ่านขั้นสูงสำหรับนักเรียนชั้น ม.ต้น ผ่านการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) สื่อวีดิทัศน์การพัฒนาสมรรถนะการอ่านขั้นสูงสำหรับนักเรียนชั้น ม.ต้น ผ่านการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning)](news_pic/p17719510740.jpg) เปิดอ่าน 12,902 ครั้ง ![พยางค์ และ คำ พยางค์ และ คำ](news_pic/p10561370424.jpg) เปิดอ่าน 99,726 ครั้ง ![กินเจ-มังสวิรัติ ต่างกันอย่างไร กินเจ-มังสวิรัติ ต่างกันอย่างไร](news_pic/p66491420652.jpg) เปิดอ่าน 34,456 ครั้ง ![หลักการใช้ "คำสรรพนาม" ในภาษาไทย หลักการใช้ "คำสรรพนาม" ในภาษาไทย](news_pic/p37264950304.jpg) เปิดอ่าน 101,071 ครั้ง ![สำนวนไทย สำนวนไทย](news_pic/p47386810915.jpg) เปิดอ่าน 79,898 ครั้ง ![ประมวลศัพท์ คำพ้องรูป ในภาษาไทย ที่ควรรู้ ประมวลศัพท์ คำพ้องรูป ในภาษาไทย ที่ควรรู้](news_pic/p48618780320.jpg) เปิดอ่าน 863,385 ครั้ง ![คำนาม คำนาม](news_pic/p98847440727.jpg) เปิดอ่าน 40,708 ครั้ง ![วรรณคดีมรดกของไทยสมัยสุโขทัย วรรณคดีมรดกของไทยสมัยสุโขทัย](news_pic/p13444501620.jpg) เปิดอ่าน 28,762 ครั้ง ![การเขียนที่ถูกต้องของคำว่า "โรฮีนจา-เมียนมา" แทน "โรฮิงญา-เมียนมาร์" การเขียนที่ถูกต้องของคำว่า "โรฮีนจา-เมียนมา" แทน "โรฮิงญา-เมียนมาร์"](news_pic/p24289691227.jpg) เปิดอ่าน 23,490 ครั้ง ![เรื่องของกาพย์ที่คุณควรรู้ เรื่องของกาพย์ที่คุณควรรู้](news_pic/p18355570307.jpg) เปิดอ่าน 110,724 ครั้ง ![ความเป็นมาของคำ "ธรรมกาย" โดย เสฐียรพงษ์ วรรณปก ความเป็นมาของคำ "ธรรมกาย" โดย เสฐียรพงษ์ วรรณปก](news_pic/p33964950623.jpg) เปิดอ่าน 16,237 ครั้ง ![เครื่องหมาย ฯ (ไปยาลน้อย หรือ เปยยาลน้อย) เครื่องหมาย ฯ (ไปยาลน้อย หรือ เปยยาลน้อย)](news_pic/p77944830415.jpg) เปิดอ่าน 2,046 ครั้ง ![ฟุตปาธ-บาทวิถี : ภาษาไทยน่ารู้ ฟุตปาธ-บาทวิถี : ภาษาไทยน่ารู้](news_pic/p46972870931.jpg) เปิดอ่าน 49,993 ครั้ง ![เอเปก หรือ เอเปค เอเปก หรือ เอเปค](news_pic/p20173370245.jpg) เปิดอ่าน 4,122 ครั้ง ![เรียบร้อยโรงเรียนจีน วลีนี้มีที่มา เรียบร้อยโรงเรียนจีน วลีนี้มีที่มา](news_pic/p13051240948.jpg) เปิดอ่าน 38,193 ครั้ง ![ปล้นสะดม หรือ ปล้นสดมภ์ กันแน่ ปล้นสะดม หรือ ปล้นสดมภ์ กันแน่](news_pic/p51173470314.jpg) เปิดอ่าน 80,209 ครั้ง
|
![เรียนรู้จากนิราศ เรียนรู้จากนิราศ](news_pic/p82331810951.jpg)
เปิดอ่าน 19,943 ☕ คลิกอ่านเลย |
![หลักภาษาไทย ฉันทลักษณ์ หลักภาษาไทย ฉันทลักษณ์](news_pic/p94666061533.jpg)
เปิดอ่าน 64,876 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ความสำคัญของภาษาไทย ความสำคัญของภาษาไทย](news_pic/p44665270936.jpg)
เปิดอ่าน 345,063 ☕ คลิกอ่านเลย | ![คู่มือการสอนอ่านเขียนโดยการแจกลูกสะกดคำ คู่มือการสอนอ่านเขียนโดยการแจกลูกสะกดคำ](news_pic/p77714430501.jpg)
เปิดอ่าน 7,971 ☕ คลิกอ่านเลย | ![จะใช้คำว่าทัศนะและทรรศนะได้เมื่อไหร่ จะใช้คำว่าทัศนะและทรรศนะได้เมื่อไหร่](news_pic/p70623660944.jpg)
เปิดอ่าน 90,386 ☕ คลิกอ่านเลย | ![สุภาษิตพระร่วง สุภาษิตพระร่วง](news_pic/p87894050100.jpg)
เปิดอ่าน 340,564 ☕ คลิกอ่านเลย | ![คำว่า "สวัสดี" เริ่มใช้อย่างเป็นทางการในไทย เมื่อวันที่ 22 ม.ค. พ.ศ.2486 คำว่า "สวัสดี" เริ่มใช้อย่างเป็นทางการในไทย เมื่อวันที่ 22 ม.ค. พ.ศ.2486](news_pic/p75489592023.jpg)
เปิดอ่าน 51,440 ☕ คลิกอ่านเลย |
|
≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡ ![งูพิษกัด งูพิษกัด](news_pic/p29116411109.jpg)
เปิดอ่าน 27,421 ครั้ง | ![PowerPoint ชี้แจงและทำความเข้าใจการปรับปรุงมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) PowerPoint ชี้แจงและทำความเข้าใจการปรับปรุงมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560)](news_pic/p48565190714.jpg)
เปิดอ่าน 15,137 ครั้ง | ![โลกออนไลน์ชื่นชม ผอ.โรงเรียนเข้ารับตำแหน่ง ร่ายกลอนลำและอารมณ์ขัน สร้างบรรยากาศที่ดีในโรงเรียน โลกออนไลน์ชื่นชม ผอ.โรงเรียนเข้ารับตำแหน่ง ร่ายกลอนลำและอารมณ์ขัน สร้างบรรยากาศที่ดีในโรงเรียน](news_pic/p54067660808.jpg)
เปิดอ่าน 50,829 ครั้ง | ![สตรีผู้ทรงอิทธิพลปี 2009 สตรีผู้ทรงอิทธิพลปี 2009](news_pic/p79801840019.jpg)
เปิดอ่าน 8,489 ครั้ง | ![จากหัวใจดวงน้อยๆ ที่อยากบอกรักพ่อหลวง ผ่านบทเพลง "เล่าสู่หลานฟัง" จากหัวใจดวงน้อยๆ ที่อยากบอกรักพ่อหลวง ผ่านบทเพลง "เล่าสู่หลานฟัง"](news_pic/p40248440906.jpg)
เปิดอ่าน 12,204 ครั้ง |
|
|