คุณทองแดง..... สุนัขทรง เลี้ยง

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว กับคุณๆ 4 ขาสุนัขทรงเลี้ยง

ประวัติคุณทองแดง

คุณทองแดงเกิดที่ซอยศูนย์แพทย์พัฒนาเมื่อวันที่ 7 พ.ย. 41 แม่ของทองแดงชื่อ แดง คุณทองแดงมีพี่น้องอยู่ 6 ตัว คือ คาลัว หนุน ทองเหลือง (ตัวผู้ตัวเดียว) ละมุน โกโร และโกสน คนงานในหมู่บ้านที่กำลังก่อสร้าง ได้นำกล่องกระดาษใบใหญ่มาทำเป็นบ้านให้ชาวบ้านช่วยเล ี้ยงดู เอากระดาษหนังสือพิมพ์ และผ้าเช็ดตัวมาปูให้ รวมทั้งป้อนนมให้ลูกสุนัข เพราะ “แดง” ไม่มีนมให้ลูกกิน

ลักษณะของคุณทองแดง

คุณทองแดงมีลักษณะแตกต่างจากพี่น้อง คือ มีสายสร้อยรอบคอครึ่งเส้น ถุงเท้าขาวทั้ง 4 ขา หางม้วน ที่สำคัญคือ จมูกแด่นและหางดอกสีขาวจากลักษณะของคุณทองแดง คือมีหางที่ ม้วนหนึ่งรอบครึ่ง ประกอบกับหางมีดอกสีขาว และ มีรูปร่างสูงเพรียว และ สง่างามคล้ายกับสุนัขพันธุ์ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงระลึกว่า เคยทอดพระเนตรเห็นในหนังสือเกี่ยวกับสุนัขพันธุ์ต่าง ๆ เมื่อทรงค้นในหนังสือเล่มนั้น ก็ปรากฎว่า ทองแดงมีลักษณะบางประการคล้ายคลึงกับสุนัขพันธุ์ “บาเซนจิ” ทำให้สนพระทัยยิ่งขึ้น

ความกตัญญูรู้คุณของทองแดง

ทองแดงเป็นสุนัขกตัญญูรู้คุณ ดังที่กล่าวแล้ว เมื่อมาใหม่ ๆ ทองแดงอายุเพียง 5 อาทิตย์ จึงต้องอาศัยนม “แม่มะลิ” เป็น “หมาเทศ” ทองแดงไม่เคยลืมคุณ “แม่มะลิ” ตอนแรกทองแดงไม่เคยอยู่ห่าง ”แม่มะลิ” คอยติดตามแม่นมตลอดเวลา แม้เลิกกินนมแล้ว แม้ลูกสุนัขตัวอื่น จะออกไปวิ่งเล่น ทองแดงมักจะคลอเคลีย แม่มะลิ เลียหน้าเลียตาประจบประแจง บางทีแม่มะลิสอนให้ทองแดงไปคาบกิ่งไม้(เมื่ออายุ 3 เดือน)ต่อมาเมื่อแยกกันอยู่เมื่อมาพบกันทองแดงก็ยังเ คารพ “แม่มะลิ” ผิดกับคนอื่นที่เมื่อกลายมาเป็นคนสำคัญแล้วมักจะลืมต ัว และดูหมิ่นผู้มีพระคุณ ที่เป็นคนต่ำต้อย

คุณทองแดงสอนลูก

ทองแดง นอกจากกตัญญูต่อผู้มีพระคุณแล้ว ยังสอนลูกให้เป็นระเบียบอีกด้วย มีอยู่ครั้งหนึ่งที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จทอดพระเนตรการฝึกสุนัขที่ชุดของทองแดง 9 ตัว คือ ทองชมพูนุช ทองเอก ทองม้วน ทองทัต ทองพลุ ทองหยิบ ทองหยอด ทองอัฐ และทองนพคุณ ทองแดงไม่ได้ร่วมฝึกด้วย เพราะทำหน้าที่ตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีอยู่ตอนหนึ่งที่ครูฝึกจูงสายจูงให้สุนัขคอยอยู่ตรง กลางเป็นวงกลม แล้วสั่งให้วิ่งเข้าหาครูฝึก แต่ปรากฎว่าทุกตัวกลับแตกแถววิ่งเข้ามาเฝ้า ฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกันหมด ทองแดงจึงออกโรงทำหน้าที่จัดระเบียบ โดยเข้าขู่และงับลูกให้กลับเข้าที่จนกระทั่งครูฝึกมา ถึงเอาตัวไป จึงเรียบร้อยได้

เช้าวันใหม่ที่สดใส ของ “คุณมะลิ”

แต่เดิมนั้น ภายในพระตำหนักสวนจิตรลดาฯ เคยมี “คุณๆ” เพียงแค่ 4 คือ “คุณสุดหล่อ” “คุณหมามุ่ย” สุนัขพันธุ์ดัลเมเชี่ยน กับ“คุณซูซี่” และคุณ “คุ้กกี้” ซึ่งเป็นสุนัขพันธ์ค้อกเกอร์ สแปเชียล

วันหนึ่ง หมาขี้เรื้อนขนยาวสีขาวจากข้างถนนซึ่งเคยเรียกกันว่า “อีมะลิ” ก็มุดหลุดรอดเข้ามาภายในบริเวณกรงของ “คุณๆ”ในช่วงระยะที่กำลังเป็นสัดพร้อมที่จะผสมพ ันธุ์ “คุณสุดหล่อ” กับคุณ “หมามุ่ย” ก็เลยขึ้นไปผสม กระทั่งเจ้าหน้าที่ภายในวังมาเห็น“อีมะลิ”เข้าจึงจับ ไปส่งให้ กทม.

เมื่อความทราบถึงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็ทรงมีร ับสั่งให้เจ้าหน้าที่ไปรับเมียของ “คุณสุดหล่อ” กับ “คุณหมามุ่ย” กลับมาเลี้ยงดู มะลิก็เลยได้รับการเลื่อนฐานะ จากที่เคยเรียกกันว่า“อีมะลิ”หมาจรจัดข้างถนนกลายเป็ น“คุณมะลิ”

ในช่วงระยะที่นำ “คุณมะลิ” กลับมาเลี้ยงดูฟูมฟักเพื่อให้หายจากการเป็นขี้เรื้อน โดยฝากไว้ที่โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ “คุณมะลิ” ก็เริ่มเปล่งปลั่งขึ้น ขี้เรื้อนหายไปและปรากฎว่า “คุณมะลิ” ตั้งท้องและได้คลอดลูกออกมาทั้งหมด 9 ตัว ซึ่งเป็นลูกของ “คุณสุดหล่อ” กับคุณ “หมามุ่ย”(เนื่องจาก “คุณสุดหล่อ” กับคุณ “หมามุ่ย” เป็นสุนัขพันธุ์ดัลเมเซี่ยนทั้งคู่ และยังผลัดกันผสม ก็เลยดูไม่ออกว่าเป็นลูกใคร) คุณหมอนพกฤษณ์ จันทิก นายสัตวแพทย์ประจำโรงพยาบาลสัตว์มหาวิทยาลัยเกษตรศาส ตร์ ซึ่งเป็นนายสัตวแพทย์ซึ่งร่วมดูแลสุนัขของพระบาทสมเด ็จพระเจ้าอยู่หัว กับทีมนายสัตวแพทย์ประจำโรงพยาบาลสัตว์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เล่าว่า

หลังจาก “คุณมะลิ” คลอดลูกได้ครบ 1 อาทิตย์ โรงพยาบาลสัตว์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ก็ส่ง “คุณมะลิ” และลูกๆ กลับเข้าวัง ซึ่งครอบครัวของ “คุณมะลิ” ก็ได้สร้างความเกษมสำราญให้กับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอย ู่หัวเป็นอย่างมาก

นายสัตวแพทย์นพกฤษณ์เล่าว่า…

“พอมีลูกสุนัข 9 ตัวเข้ามาอยู่ในวัง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็คงจะทรงมีพระเกษมสำราญข ึ้นมาก เสด็จพระราชดำเนินมาทรงถ่ายรูปลูกสุนัขทั้ง 9 ด้วยพระองค์เองทุกวัน ตอนช่วงที่ลูกหมาคลอด พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะทรงละเอียดมาก มีรับสั่งให้จดวันที่และเวลา เป็นนาทีนะครับ รวมทั้งชั่งน้ำหนักแรกคลอด ถวายรายงานให้พระองค์ท่านทราบ หลังจากนั้นก็ยังต้องชั่งน้ำหนักถวายรายงานพระองค์ท่ านทุกวัน”

แม้กระทั่งภายหลัง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานลูกๆของ “คุณมะลิ” ให้กับข้าราชบริพารที่ทรงเลือกสรรว่ารักสุนัขจริงๆไป แล้ว ก็ยังมีรับสั่งด้วยความเป็นห่วงให้ถ่ายรูปลูกหมามาส่ ง และให้ชั่งน้ำหนักลูกหมามาถวายรายงานให้พระองค์ท่านท ราบอย่างน้อยเดือนละครั้ง

“คุณทองแดง” สุนัขประจำรัชกาล

หลังจากที่ “คุณมะลิ” มีลูกเล็กๆได้ไม่นาน “คุณทองแดง” ลูกสุนัขเทศ (ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงย่อมาจากคำว่า “เทศบาล”) ก็ได้เข้ามาอยู่ในพระราชวัง พระตำหนักสวนจิตรลดาฯบ้าง

แต่เดิม “คุณทองแดง” เป็นลูกของ “นังแดง” สุนัขจรจัดบริเวณถนนพระราม 9 โดยมีนายแพทย์คนหนึ่งนำ “ทองแดง” มาทูลเกล้าถวายให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทอดพระเ นตร เมื่อครั้งเสด็จพระราชดำเนินไปเปิดศูนย์การแพทย์พระร าม 9

เมื่อทอดพระเนตร “ทองแดง” แล้วก็มีรับสั่งว่า ให้นำเข้ามาเลี้ยงเพราะ “นังแดง” แม่ของ“ทองแดง”ในเวลานั้นมีสภาพโทรมมาก ไม่สามารถเลี้ยงลูกได้

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงยก “คุณทองแดง” ให้เป็นลูกเลี้ยงของ “คุณมะลิ” เพราะ “คุณทองแดง” ในเวลานั้นอายุน้อยกว่าลูกๆของคุณ “มะลิ” แค่วันเดียว ซึ่ง “คุณมะลิ” ก็ต้อนรับลูกใหม่เป็นอย่างดี ไม่มีความรังเกียจ และรัก “คุณทองแดง” เหมือนลูกของตัวเอง

จากที่เคยมีลูกสุนัข 9 ตัว “คุณมะลิ” จึงต้องให้นมลูกถึง 10 ตัว แต่เนื่องจาก “คุณมะลิ” แข็งแรง มีอาหารการกินดี จึงทำให้มีน้ำนมเพียงพอสำหรับการเลี้ยงลูกทั้ง 10 ได้

นายแพทย์นพกฤษณ์เล่าว่า “พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงชื่นชม “คุณมะลิ” ในฐานะที่เป็นแม่หมาตัวอย่างอยู่บ่อยๆ เพราะไม่มีความรังเกียจเดียดฉันท์ลูกหมา อย่าง “คุณทองแดง” ซึ่งไม่ใช่ลูกของตัวเองเลย ในบางครั้ง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงทรงใช้เรื่องของ “คุณมะลิ” มาเป็นคติสอนคนหลายๆคน

จากที่เคยเป็นลูกหมาจรจัด พี่น้องถูกรถทับตายไปวันละตัวสองตัว “คุณทองแดง” ก็เข้ามาอยู่ในวังส่วน “นังแดง” แม่ของ “คุณทองแดง” ต่อมาก็มีผู้รับไปเลี้ยงดูฟูมฟัก เมื่อเข้ามาอยู่ในวัง “คุณทองแดง” ก็เป็นที่โปรดปรานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องจากเป็นสุนัขที่ชาญฉลาดมาก

คุณทองแดงจะเฝ้ามอง ลูก ๆ ของตนเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว อยู่ห่าง ๆ

นายแพทย์นพกฤษณ์เล่าต่อว่า “ความฉลาดของ “คุณทองแดง” ก็เช่น

เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเรียกให้คุณทองแดงขึ ้นเฝ้า เพื่อที่จะทรงชั่งน้ำหนัก แค่เพียงรับสั่งว่าทองแดงไปชั่งน้ำหนัก “คุณทองแดง” ก็จะทรงเดินขึ้นตาชั่ง หากตัวของ “คุณทองแดง” บังอยู่ “คุณทองแดง” ก็จะเบี่ยงตัวให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงก้มลง ทอดพระเนตรสเกลได้สะดวก

หรืออย่าง เวลาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จแปรพระราชฐาน ไปประทับที่พระตำหนักเปี่ยมสุข พระราชวังไกลกังวล และนำคุณๆไปด้วย …เมื่อเสด็จพระราชดำเนินลงมาเพื่อทรงออกกำลัง ตรงถนนบริเวณชายหาดซึ่งมีต้นมะพร้าวอยู่เพียงรับสั่ง ว่าอ้อมต้นมะพร้าวคุณทองแดงก็จะวิ่งอ้อมต้นมะพร้าวทั นทีโดยไม่ต้องมีการสอนใน ขณะที่คุณอื่นๆ จะวิ่งเล่นสนุกสนานตามประสา และเมื่อวิ่งอ้อมต้นมะพร้าวไปสักครึ่งต้น คุณทองแดงก็จะหยุดหันมามองพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หั วเหมือนจะถามว่าถูกไหมเพคะ ทำนองนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวก็ทรงพยักพระพักตร์ หลังจากนั้นคุณทองแดงก็จะเดินหรือวิ่งต่อ

“แล้วคุณทองแดงเป็นสุนัขที่ไม่เข้ามาเคลียคลอพระองค์ ท่าน เวลาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนิน คุณทองแดงจะนำเสด็จอยู่หน้าพระองค์ท่าน … เวลาพระองค์ท่านประทับนั่ง คุณทองแดงก็จะนั่งหมอบอยู่ด้านหน้า ใช้สองขาหน้าเกยกันเหมือนคนกำลังหมอบคลาน เป็นท่านี้ตลอด แล้วหันหน้าออกไปด้านนอกคอยระแวดระวังด้านนอกอย่างเด ียว”

“คุณทองแดง” จึงได้รับการตั้งฉายาว่าเป็น “สุนัขประจำรัชกาล”

******************************
ที่มา : หนังสือคุณทองเเดง , สุนัขทรงเลี้ยง