ประเภทของผลงานทางวิชาการ

ประเภทของผลงานทางวิชาการ

ผลงานทางวิชาการสามารถบ่งออกได้  11  ประเภท คือ

                 1.  หนังสือ

                 2.  ตำรา

                 3.  เอกสารประกอบการสอน

                 4.  เอกสารคำสอน

                 5.  บทความทางวิชาการ

                 6.  ผลงานวิจัย/วิเคราะห์

                 7.  งานแปล

                 8.  รายงานการศึกษาค้นคว้า

                 9.  สื่อการเรียนการสอน

                 10.  รายงานโครงการต่าง ๆ

                 11.  ผลงานลักษณะอื่น ๆ

                 1.  หนังสือ หมายถึง เอกสารทางวิชาการหรือกึ่งวิชาการที่ได้เรียบเรียงอย่างมีระบบเข้าปกเย็บเล่มเรียบร้อย มีสารบัญ แบ่งหมวดหมู่ของเนื้อหาอย่างชัดเจน (ตีพิมพ์) ใช้อักษรตัวพิมพ์และมีการเผยแพร่ เนื้อหาจะต้องมีความละเอียดสมบูรณ์และลึกซึ้งมาก แต่ไม่จำเป็นต้องครอบคลุมรายวิชาใดวิชาหนึ่งโดยเฉพาะ แบ่งได้เป็น 3 ประเภท ดังนี้

                     1.1  หนังสือเรียนหรือบทเรียน หมายถึง เอกสารที่จัดเป็นรูปเล่ม ใช้สำหรับการเรียนมีสาระตรงตามที่ระบุไว้ในหลักสูตรอย่างถูกต้อง  อาจมีลักษณะเป็นหนังสือเล่มเดียวตามกลุ่มวิชาหรือรายวิชาใดหรือเป็นชุด คือมีหลายเล่ม หลายชนิดอยู่ในเดียวกันก็ได้ และอาจมีแบบฝึกหัดประกอบด้วยเพื่อเป็นสื่อการเรียน สำหรับให้ผู้เรียนได้ฝึกปฏิบัติเพื่อให้เกิดทักษะและแตกฉานในบทเรียน สำหรับรายวิชาที่เน้นทักษะและ       การปฏิบัติ

                     1.2  หนังสือเสริมประสบการณ์ หมายถึง หนังสือที่จัดทำขึ้นเพื่อให้ผู้เรียนและผู้สอนใช้ประกอบการเรียนการสอนแต่มิได้กำหนดเป็นหนังสือเรียน หรือแบบเรียนเพื่อการศึกษาหาความรู้ด้วยตนเอง เพื่อความสนุกสนานเพลิดเพลิน เพื่อสร้างเสริมทักษะและนิสัยรักการอ่าน หรือเพื่อเพิ่มพูนความรู้ความเข้าใจในสิ่งที่เรียนตามหลักสูตรให้กว้างขวางขึ้น จำแนกเป็น 4 ประเภท คือ

                            1.2.1  หนังสืออ่านนอกเวลา หมายถึง หนังสือที่ใช้ในการเรียนวิชาใดวิชาหนึ่งตามหลักสูตร นอกเหนือจากหนังสือเรียนสำหรับให้นักเรียนอ่านนอกเวลาเรียน โดยถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของการเรียนตามหลักสูตร

                            1.2.2  หนังสืออ่านเพิ่มเติม หมายถึง หนังสือที่มีเนื้อหาสาระอิงหลักสูตร เพื่อช่วยให้การเรียนการสอนเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของหลักสูตร หรือช่วยให้ผู้เรียนสามารถศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมด้วยตนเองตามความเหมาะสมของวัยและความสามารถในการอ่านของแต่ละบุคคล

                            1.2.3  หนังสือส่งเสริมการอ่าน หมายถึง หนังสือที่จัดทำเพื่อส่งเสริมผู้อ่านเกิดทักษะในการอ่านและมีนิสัยรักการอ่านมากยิ่งขึ้น อาจเป็นหนังสือสารคดี      นวนิยาย นิทาน ฯลฯ ที่ไม่ขัดต่อวัฒนธรรม ประเพณีและศีลธรรมอันดีงาม ให้ความรู้ มีคติและมีสารประโยชน์ชวนให้อ่าน

                             1.2.4  หนังสืออ้างอิง หมายถึง หนังสือสำหรับใช้ค้นคว้าอ้างอิงเกี่ยวกับการเรียนการสอน

                     1.3  หนังสืออื่น ๆ

                 2.  ตำรา (งานแต่ง งานเรียบเรียง) หมายถึง เอกสารที่ใช้ในการเรียนวิชาใดวิชาหนึ่งโดยเฉพาะที่เรียบเรียงอย่างมีระบบ เช่น ประกอบด้วยคำนำ สารบัญ เนื้อเรื่อง สรุปและการอ้างอิง ที่ครบถ้วนสมบูรณ์ทันสมัย โดยจะต้องมีเนื้อหาสาระอย่างละเอียด ครอบคลุมวิชาหรือส่วนของวิชาที่ตนเชี่ยวชาญ/ชำนาญการ โดยมีวัตถุประสงค์ที่ใช้เป็นหลักในการเรียนการสอนตามหลักสูตรที่ใช้ในสถานศึกษาและต้องจัดทำเป็นรูปเล่มอย่างเรียบร้อย

                 3.  เอกสารประกอบการสอน หมายถึง เอกสารหรืออุปกรณ์ที่ใช้ประกอบ  การสอนวิชาใดวิชาหนึ่ง ตามหลักสูตรที่ใช้ในสถานศึกษา มีหัวข้อและเนื้อหาครอบคลุมและครบถ้วนตามรายละเอียดของวิชาที่กำหนดไว้ในหลักสูตร ไม่น้อยกว่า 1 รายวิชาและครอบคลุมด้าน ๆ ดังต่อไปนี้

                     3.1  ความมุ่งหมาย

                     3.2  เนื้อหา

                     3.3  กิจการและวิธีสอน

                     3.4  อุปกรณ์ที่ใช้

                     3.5  วิธีประเมินผล

                     ดังนั้น สิ่งที่ช่วยให้ครูสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ เรียกได้ว่าเป็นเอกสารประกอบการสอน ได้แก่ แผนการสอน โครงการสอน คู่มือครู ฯลฯ เป็นต้น     

                 4.  เอกสารคำสอน หมายถึง เอกสารคำบรรยาย หนังสือเรียนหรืออุปกรณ์ที่ใช้สอนวิชาใดวิชาหนึ่ง ที่มีเนื้อหาสาระสมบูรณ์ครบถ้วนเต็มตามหลักสูตรการเรียนการสอนของวิชานั้น ลักษณะเป็นคำบรรยายของครูผู้สอนได้ นอกจาเนื้อหาสาระแล้วอาจประกอบด้วยจุดประสงค์การเรียนรู้ ความคิดรวบยอด กิจกรรมท้ายบท รวมทั้งการวัดผลและประเมินผลด้วย ถ้าเป็นเอกสารจะต้องจัดพิมพ์หรือโรเนียวและจัดทำเป็นรูปเล่มเช่นเดียวกับตำหรือหรือหนังสือทั่วไป ได้แก่ เอกสารคำสอนแบบหน่วย แบบเรียนสำเร็จรูป ชุดการสอน ฯลฯ เป็นต้น

                 5.  บทความทางวิชาการ หมายถึง เอกสารซึ่งเรียบเรียงจากผลงานทางวิชาการของตนเองหรือผู้อื่น  ในลักษณะที่เป็นการวิเคราะห์หรือเสนอแนวคิดใหม่ ๆ จากพื้นฐานทางวิชาการนั้น ๆ และให้ตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารทางวิชาการ ในสาขาวิชาที่เผยแพร่โดยสม่ำเสมอ หรือในหนังสือรวมบทความทางวิชาการ โดยการนำเสนอต่อที่ประชุมสัมมนาก็ได้

                 6.  ผลงานวิจัย/วิเคราะห์

                     6.1  ผลงานวิจัย หมายถึง ผลงานการศึกษาค้นคว้าอย่างมีระบบและมี  ความมุ่งหมายที่ชัดเจนแน่เพื่อให้ได้มากซึ่งทฤษฎี หลักการ ปัญหา วิธีการแก้ปัญหา    การรับรอง หลักการหรือการพิสูจน์ทฤษฎี ซึ่งนำไปสู่ความก้าวหน้าทางวิชาการ สามารถนำมาประยุกต์ใช้ให้เป็นประโยชน์ต่อการศึกษาโดยอาจเป็นการวิจัยในเชิงทดลอง      การวิจัยเชิงสำรวจ หรือการวิจัยเชิงทฤษฎีปฏิบัติการก็ได้ โดยมีลักษณะเป็นเอกสารที่มีรูปแบบของการวิจัยตามหลักวิชาการ

                     6.2  รายงานผลการวิเคราะห์ หมายถึง เอกสารจากการศึกษาเรื่องหรือสิ่งต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการเรียนการสอนแล้วแยกแยะออกเป็นส่วนย่อย เพื่อให้เกิดความเข้าใจในเรื่องนั้น ๆ ง่ายขึ้น โดยการกำหนดเรื่องที่จะศึกษาขอบเขตของเรื่องที่แน่นอน          วิธีการศึกษาประเด็นที่แยกแยะออกเป็นส่วนย่อย ข้อมูลรายงานอย่างกว้างขวาง มีตัวอย่าง แผนภูมิ ตารางหรือการคำนวณทางสถิติประกอบและควรถือเป็นเอกสารอ้างอิงได้

                            ขั้นตอนการวิจัย

                                 ขั้นที่ 1 :  กำหนดปัญหา ภูมิหลัง ความมุ่งหมาย ขอบเขต (Introduction)

                                 ขั้นที่ 2 :  เอกสารที่เกี่ยวข้องกับการวิจัย (Review of relanted Literature)

                                 ขั้นที่ 3 :  วิธีการดำเนินการ - การเลือกกลุ่มตัวอย่างเครื่องมือที่ใช้ในการทดลองใช้เครื่องมือ วิธีรวบรวมข้อมูล วิธีวิเคราะห์ (Research Methodology)

                                 ขั้นที่ 4 :  ผลการวิเคราะห์ (Research Results)

                                 ขั้นที่ 5 :  สรุป อภิปรายผลและข้อเสนอแนะ(Conclusion Discuss and Recommendation)        

                 7.  งานแปล หมายถึง ตำราหรือหนังสือที่แปลมาจากภาษาหนึ่งเป็นอีกภาษาหนึ่งได้ใจความถูกต้องตามฉบับเดิม ให้สื่อความหมายเป็นที่เข้าใจแก่ผู้อ่าน และ      เรียบเรียงตลอดจนปรับปรุง รายละเอียดให้เหมาะสมในกรณีที่จำเป็น งานแปลนี้        อาจแปลจากตำราหรือหนังสือเล่มใดเล่มหนึ่งหรือแปลเฉพาะบางตอนของตำราหรือหนังสือหลายเล่มแล้วนำมามารวบรวมเป็นเล่มก็ได้

                 8.  รายงานการศึกษาค้นคว้า หมายถึง เอกสารจากการศึกษาค้นคว้าเรื่องเกี่ยวกับวิชาที่สอนหรือวิชาในภาคปฏิบัติ โดยการแสวงหาความรู้จากตำรา หนังสือ บทความทางวิชาการและจากการเข้าร่วมสัมมนา การอภิปรายและการทดลองหรือในที่ปฏิบัติและจากแหล่งความรู้ต่าง ๆ เพื่อปรับปรุงวิธีการสอนหรืองานที่ปฏิบัติในหน้าที่ให้มีประสิทธิภาพ เช่น การเสนอวิธีการสอนหรือการปฏิบัติงานในหน้าที่ที่ได้ผลดียิ่งขึ้น แล้วเสนอเป็นเอกสารรายงาน กรณีที่มีการศึกษาค้นคว้าเพื่อจัดทำวัสดุอุปกรณ์ที่เป็นสื่อการเรียนการสอน ก็ให้ส่งตัวอย่างวัสดุอุปกรณ์นั้นมาเป็นหลักฐานด้วย

                 9.  สื่อการเรียนการสอน หมายถึง สื่อการเรียนการสอนประเภทหนึ่งมีลักษณะเป็นอุปกรณ์ที่ผลิตออกมาใช้ประกอบการเรียนการสอนวิชาใดวิชาหนึ่ง เพื่อช่วยเสริมสร้างการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ผลงานทางวิชาการลักษณะนี้จะต้องมีเอกสารประกอบด้วย

                 10.  รายงานโครงการต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการเรียนการสอน หมายถึง โครงการที่ดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับสาขาวิชาที่สอนหรืองานที่ปฏิบัติเกี่ยวกับการศึกษาโดยระบุเหตุผลหรือความจำเป็น วัตถุประสงค์หรือเป้าหมายและผลกระทบอื่น ๆ และประโยชน์ต่อนักเรียนนักศึกษาทั่วไป ทั้งนี้ จัดทำเป็นเอกสารเสนอข้อมูลดังกล่าวอย่างละเอียด

                 11.  ผลงานทางวิชาการในลักษณะอื่น ๆ  หมายถึง ผลงานอย่างอื่นที่มิใช่ผลงานทางวิชาการตามข้อ 1-10 โดยปกติหมายถึงสิ่งประดิษฐ์ หรืองานสร้างสรรค์ที่มีคุณค่า เช่น เครื่องทุนแรง ผลงานด้านศิลปะ ฯลฯ