Advertisement
การสร้างจิตรกรรมฝาผนังของช่างไทยในสมัยโบราณ โดย นายสันติ เล็กสุขุม
กรรมวิธีสร้างจิตรกรรมฝาผนังไทยโบราณไม่ได้มีการบันทึกไว้แน่ชัดว่ามีขั้นตอนโดยละเอียดอย่างไร ใช้วัสดุอะไรบ้าง แต่เท่าที่มีผู้ศึกษาและสอบถามช่างเขียนรุ่นเก่าที่ยังมีชีวิตอยู่ สามารถเรียบเรียงเป็นความรู้เบื้องต้นได้ว่าต้องมีการเตรียมผนัง มีการลงสีรองพื้นด้วยวิธีการพิเศษก่อนที่จะเขียนภาพ
การเตรียมผนังต้องมีกรรมวิธีที่ดี ต้องให้ผิวพื้นเรียบ เมื่อระบายสีและตัดเส้น จะทำได้อย่างประณีต ผนังที่เตรียมอย่างดีแล้วต้องไม่ดูดสีที่ระบายอีกด้วย
เพื่อไม่ให้พื้นผนังดูดสีที่จะเขียน การเตรียมผนังจึงต้องหมักปูนขาวที่จะฉาบผนังไว้นานราว ๓ เดือน หรือนานกว่านั้น ระหว่างหมักปูนต้องหมั่นถ่ายน้ำจนความเค็มของปูนลดน้อยลง ต่อจากนั้นจึงนำปูนที่หมักมาเข้าส่วนผสม มีน้ำอ้อยที่เคี่ยวจนเหนียวประมาณความเหนียวของน้ำผึ้ง และยังมีส่วนผสมของกาวที่ได้จากยางไม้ หรือกาวหนังสัตว์ที่ได้จากการเคี่ยวหนังวัว หนังควาย หรือหนังกระต่าย ก็มีบางแห่งมีทรายร่อนละเอียดเป็นส่วนผสมอยู่ด้วยส่วนผสมดังกล่าวจะทำให้ปูนมีความแข็งเหนียว และผิวเรียบเป็นมัน เมื่อปูนฉาบแห้งสนิทแล้วมีการชโลมผนังด้วยน้ำต้มใบขี้เหล็กเพื่อลดความเป็นด่างของผนัง เพราะเชื่อว่าด่างจะทำปฏิกิริยากับสีบางสีเช่นสีแดงให้จางซีด
การทดสอบว่าผนังยังมีความเป็นด่างอยู่อีกหรือไม่ กระทำได้ด้วยการใช้ขมิ้นขีดที่ผนัง หากสีเหลืองของขมิ้นเปลี่ยนเป็นสีแดง แสดงว่าผนังยังมีความเป็นด่าง ต้องชะล้างด้วยน้ำต้มใบขี้เหล็กต่อไปอีก
เสร็จจากขั้นตอนการเตรียมผนัง ก็ถึงการทารองพื้นก่อนการเขียนภาพ โดยใช้ดินสอพองบดละเอียด นำไปหมักในน้ำ กรองเอาสิ่งสกปรกออกไป แล้วทับน้ำให้หมาด นำมาผสมกับกาวที่ได้จากน้ำต้มเม็ดในของมะขาม เมื่อแห้งจึงขัดให้เรียบก่อนเริ่มขั้นตอนการเขียนภาพ อนึ่งภาพเขียนบนผืนผ้า (พระบฏ) ภาพเขียนบนแผ่นไม้ หรือบนกระดาษที่เรียกว่า สมุดข่อยก็ต้องรองพื้นด้วยวิธีเดียวกันด้วย
สีที่ใช้ระบายภาพเตรียมจาก ธาตุ หรือแร่ เช่น สีดำได้จากเขม่า หรือถ่านของไม้เนื้อแข็งสีเหลือง สีนวล ได้จากดินตามธรรมชาติ สีแดงได้จากดินแดง บางชนิดเตรียมจากแร่ ก่อนเขียนต้องนำมาบดให้ละเอียดสีจะละลายน้ำได้ง่ายน้ำที่ใช้ผสมกับน้ำกาวเตรียมจากหนังสัตว์ หรือกาวกระถิน โดยผสมในภาชนะเล็กๆ เช่น โกร่งหรือกะลา เมื่อใช้ไปสีแห้งก็เติมน้ำ ใช้สากบด ฝนให้กลับเป็นน้ำสีใช้งานได้อีก สีแดง เหลือง เขียว คราม ขาว ดำ ใช้เป็นหลักโดยนำมาผสมกันเกิดเป็นสีอื่นๆ ได้อีก
นอกจากนี้ยังมีสีทองคือแผ่นทองคำเปลวใช้ปิดส่วนสำคัญที่ต้องการความแวววาว ก่อนปิดทองต้องทากาว เช่น กาวได้จากยางต้นรักหรือจากยางต้นมะเดื่อ หลังจากปิดทองแล้วจึงตัดเส้นเป็นรายละเอียด การตัดเส้นมักตัดด้วยสีแดง หรือสีดำ เพราะ ๒ สีนี้ช่วยขับสีทองให้เปล่งประกายได้ดีกว่าสีอื่น จิตรกรรมฝาผนังที่เขียนขึ้นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว นิยมปิดทองมาก เช่น ภาพพระราชาที่เครื่องแต่งพระองค์ เครื่องสูง ปราสาทราชมณเฑียร ราชรถ ตลอดจนเครื่องประดับฉากอื่นๆ มีผู้กล่าวว่าในรัชสมัยดังกล่าวนี้เป็นช่วงแห่งความเจริญสูงสุดของจิตรกรรมไทยแบบประเพณี
การตัดเส้น ใช้พู่กันขนาดเล็ก เรียกกันตามขนาดที่เล็กว่า พู่กันหนวดหนู ความจริงทำจากขนหูวัว มีขนาดใหญ่ขึ้นตามการใช้งาน เช่น ระบายบนพื้นที่ขนาดเล็ก แปรงสำหรับระบายพื้นที่ขนาดใหญ่ทำจากรากต้นลำเจียก หรือจากเปลือกต้นกระดังงาโดยนำมาตัดเป็นท่อนพอเหมาะต่อการใช้ นำไปแช่น้ำเพื่อจะทุบปลายข้างหนึ่งให้แตกเป็นฝอยได้ง่าย เพื่อใช้เป็นขนแปรง นอกจากใช้ระบายพื้นที่ใหญ่ที่กล่าวมาแล้ว ช่างไทยยังใช้ปลายแปรงแตะสีหมาดๆ เพื่อแตะ แต้มหรือที่เรียกว่า กระทุ้ง ให้เกิดเป็นรูปใบไม้เป็นกลุ่มเป็นพุ่ม นิยมทำกันในจิตรกรรมสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ วิธีการนี้ใช้แทนการระบายสีและตัดเส้นด้วยพู่กันให้เป็นใบไม้ทีละใบ ซึ่งต้องใช้เวลามากกว่าการใช้แปรงกระทุ้ง การระบายสีตัดเส้นเป็นใบไม้ทำกันในช่วงเวลาของจิตรกรรมสมัยกรุงศรีอยุธยา
ในช่วงเวลาต่อมาอิทธิพลตะวันตกที่ไหลบ่าเข้ามาในประเทศไทยอย่างมากมายตั้งแต่รัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีผลต่อการปรับเปลี่ยนลักษณะของจิตรกรรมไทยแบบประเพณี โดยมีพัฒนาการตามแนวจิตรกรรมตะวันตกเรื่อยมา เช่น เขียนให้มีบรรยากาศตามธรรมชาติ จนกลายเป็นภาพเหมือนจริงยิ่งขึ้นทุกทีรูปแบบจิตรกรรมเช่นนี้สอดคล้องกับแนวความคิดของสังคมที่เริ่มปรับเปลี่ยนเข้าสู่แนวสัจนิยมอย่างตะวันตก เรื่องราวแนวอุดมคติอันเนื่องในพุทธศาสนา ถูกแทนที่ความนิยมด้วยภาพเล่าเรื่องเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริงในประวัติศาสตร์ เช่น พระราชพงศาวดาร หรือพระราชประวัติพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นต้น
พัฒนาการดังกล่าวได้กลายเป็นจิตรกรรมแบบสากลในที่สุด ดังจิตรกรรมที่เขียนขึ้นในปัจจุบันซึ่งมีแนวทางการแสดงออกที่หลากหลาย มีสีให้เลือกใช้มากมายหลายชนิด เป็นสีที่ได้จากการสังเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ สีน้ำมัน สีอะคริลิกสีน้ำ เป็นต้น เรื่องราวไม่จำกัดอยู่กับเรื่องราวทางศาสนาอีกต่อไป
|
|
ข้อมูลจาก www.sanook.com
Advertisement
![เครื่องปั้นดินเผา (CERAMICS) เครื่องปั้นดินเผา (CERAMICS)](news_pic/p62096351151.jpg) เปิดอ่าน 29,613 ครั้ง !["เพลงอีแซว" การแสดงพื้นเมืองภาคกลาง "เพลงอีแซว" การแสดงพื้นเมืองภาคกลาง](news_pic/p89933280547.jpg) เปิดอ่าน 21,025 ครั้ง ![ศิลปะและสิ่งแวดล้อม ศิลปะและสิ่งแวดล้อม](news_pic/p97660701954.jpg) เปิดอ่าน 15,070 ครั้ง ![ดนตรีบำบัด ดนตรีบำบัด](news_pic/p75184370715.jpg) เปิดอ่าน 29,316 ครั้ง ![พื้นฐานการรับรู้ของมนุษย์ พื้นฐานการรับรู้ของมนุษย์](news_pic/p36076401117.jpg) เปิดอ่าน 11,436 ครั้ง ![พืชที่ใช้ทำเครื่องดนตรีพื้นบ้าน พืชที่ใช้ทำเครื่องดนตรีพื้นบ้าน](news_pic/p92553621204.jpg) เปิดอ่าน 32,670 ครั้ง ![เจ๋งอะ! มาดูวิธีวาดภาพสามมิติแบบง่ายๆ กัน เจ๋งอะ! มาดูวิธีวาดภาพสามมิติแบบง่ายๆ กัน](news_pic/p76853930650.jpg) เปิดอ่าน 36,052 ครั้ง ![การช่างและหมู่บ้านช่าง การช่างและหมู่บ้านช่าง](news_pic/p66717851624.jpg) เปิดอ่าน 24,991 ครั้ง ![9 เพลงที่มีจังหวะตรงตามงานวิจัยว่าจะช่วยให้คุณผอม!! 9 เพลงที่มีจังหวะตรงตามงานวิจัยว่าจะช่วยให้คุณผอม!!](news_pic/p13651980543.jpg) เปิดอ่าน 30,390 ครั้ง ![จิตรกรรมไทยแบบประเพณี จิตรกรรมไทยแบบประเพณี](news_pic/p42284031629.jpg) เปิดอ่าน 26,255 ครั้ง ![Cut-Away Leaf Art ตัดใบไม้ให้เป็นงานอาร์ต Cut-Away Leaf Art ตัดใบไม้ให้เป็นงานอาร์ต](news_pic/p25612451804.jpg) เปิดอ่าน 40,149 ครั้ง ![เพลง "อิ่มอุ่น" เพลง "อิ่มอุ่น"](news_pic/p96795950540.jpg) เปิดอ่าน 40,999 ครั้ง ![ประวัติของแคน อัครเครื่องดนตรีอีสาน ประวัติของแคน อัครเครื่องดนตรีอีสาน](news_pic/p24522720707.jpg) เปิดอ่าน 120,854 ครั้ง ![โดราเอมอน : ตัวละครจากการ์ตูนโดราเอมอน โดราเอมอน : ตัวละครจากการ์ตูนโดราเอมอน](news_pic/p60116551052.jpg) เปิดอ่าน 46,287 ครั้ง ![ประติมากรรมรูปเคารพ ประติมากรรมรูปเคารพ](news_pic/p43202131632.jpg) เปิดอ่าน 18,459 ครั้ง ![ประวัตินาฏศิลป์ไทย ประวัตินาฏศิลป์ไทย](news_pic/p63056870212.jpg) เปิดอ่าน 7,478 ครั้ง
|
![ประติมากรรมรูปเคารพ ประติมากรรมรูปเคารพ](news_pic/p43202131632.jpg)
เปิดอ่าน 18,459 ☕ คลิกอ่านเลย |
![เนื้อเพลง อิ่มอุ่น เนื้อเพลง อิ่มอุ่น](news_pic/p48624760945.jpg)
เปิดอ่าน 124,025 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ประวัตินาฏศิลป์ไทย ประวัตินาฏศิลป์ไทย](news_pic/p63056870212.jpg)
เปิดอ่าน 7,478 ☕ คลิกอ่านเลย | ![เรื่องของคาราโอเกะ เรื่องของคาราโอเกะ](news_pic/p12480700712.jpg)
เปิดอ่าน 31,656 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ประติมากรรม ประติมากรรม](news_pic/p10495941631.jpg)
เปิดอ่าน 68,399 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ประวัติของแคน อัครเครื่องดนตรีอีสาน ประวัติของแคน อัครเครื่องดนตรีอีสาน](news_pic/p24522720707.jpg)
เปิดอ่าน 120,854 ☕ คลิกอ่านเลย | ![พู่กันของสง่า มะยุระ รู้ไหมว่าท่านคือใคร พู่กันของสง่า มะยุระ รู้ไหมว่าท่านคือใคร](news_pic/p56411561203.jpg)
เปิดอ่าน 34,504 ☕ คลิกอ่านเลย |
|
≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡ ![โปรแกรมสำหรับช่วยพัฒนาคุณภาพการศึกษา โปรแกรมสำหรับช่วยพัฒนาคุณภาพการศึกษา](news_pic/arrow.jpg)
เปิดอ่าน 28,447 ครั้ง | ![การจัดโต๊ะหมู่บูชา ที่ถูกต้องในพิธีต่างๆ โดยกรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม การจัดโต๊ะหมู่บูชา ที่ถูกต้องในพิธีต่างๆ โดยกรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม](news_pic/p69394930144.jpg)
เปิดอ่าน 13,727 ครั้ง | ![อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์](news_pic/p59785130842.jpg)
เปิดอ่าน 16,111 ครั้ง | ![สำรวจบ้าน-พิชิตโรค สำรวจบ้าน-พิชิตโรค](news_pic/p24140970235.jpg)
เปิดอ่าน 8,952 ครั้ง | ![รายงานการวิจัยและพัฒนานโยบายกาศึกษาครูและบุคลากรทางการศึกษา (2553) รายงานการวิจัยและพัฒนานโยบายกาศึกษาครูและบุคลากรทางการศึกษา (2553)](news_pic/p40172010332.jpg)
เปิดอ่าน 37,047 ครั้ง |
|
|