ท่านว่าคนเรามี ตัณหาจริตอย่างหยาบ
จริต คือความประพฤติที่เป็นหัวหน้าอยู่ ๖ อย่าง คือ :
ราคจริต ประพฤติตามราคะ คือ ความยินดี ความชอบใจ
คนเช่นนี้มีอาการให้รักสวยรักงามทำอะไรก็มุ่งความสะอาด เกลียดสกปรก
เมื่อเป็นเช่นนี้ก็จะหมกมุ่นมัวเมาอยู่ในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ
ที่เห็นว่าสวยงามและเกลียดในสิ่งตรงกันข้าม
เพราะฉะนั้นท่านแนะให้แก้ด้วย ให้พิจารณาอสุภะร่างกายที่ไม่งดงาม
นี่ชนิดหนึ่ง
โทสจริต ประพฤติไปตามโทสะ คือ เป็นผู้มักโกรธแค้นขัดเคือง
อยู่เสมอใครจะว่าอะไรสักเล็กน้อยก็ถือเป็นใหญ่โต คอยโกรธเขาไป
เป็นคนไม่มีสุข
ท่านให้แก้ด้วยแผ่เมตตาไปถึงผู้อื่น หรือพิจารณาดูโทษของโทสะ
แล้วพยายามระงับเสีย นี่ชนิดหนึ่ง
โมหจริต ประพฤติไปตามโมหะ คือ หลงงมงาย พบอะไรเข้า
เห็นอะไรเข้าก็หลงงมงายไป ไม่รู้จักดีชั่วผิดถูกอย่างไร
รวมความก็คือเป็นคนโง่นั่นแหละ คนชนิดนี้ไม่สามารถจะรู้ดีรู้ชอบได้
ท่านแนะให้แก้ด้วยให้ศึกษาฟังคำสั่งสอนไต่ถามท่านผู้รู้ เห็นอะไรที่ยังไม่รู้
ก็ไต่ถาม เพื่อแก้โมหจริต นี่ชนิดหนึ่ง
วิตกจริต วิตกก็นึกคิดตรึกตรอง คนจำพวกนี้มีจิตฟุ้งซ่านมาก
ประเดี๋ยวคิดเรื่องโน้น ประเดี๋ยวคิดเรื่องนี้ ประเดี๋ยวคิดเรื่องนั้น
ยุ่งเหยิงไปหมด เอาหลักอะไรไม่ได้ จะเรียนอะไรจะทำอะไรไม่สำเร็จได้
เพราะประเดี๋ยวไปเอาเรื่องนั้นแล้วก็ทิ้งเสีย ประเดี๋ยวก็ไปเอาเรื่องโน้น
แล้วก็ทิ้งเสียอีก ไม่แน่นอน
ท่านให้แก้ด้วยพิจารณาดูความฟุ้งซ่าน ความเลื่อนลอยของสติ หัดกำหนดจิต
ให้อยู่ในอารมณ์อันเดียว แม้ชั้นต้น ๆ จะทำได้ยาก ก็หัดทำไป ๆ
ต่อไปก็จะง่ายขึ้น นี่ชนิดหนึ่ง
สัทธาจริต ประพฤติไปตามสัทธาคือความเชื่อ เชื่อง่าย ใคร
บอกว่าอะไรก็เชื่อไม่สอบสวนเลือกฟั้น มีความเสียหายเพราะเชื่อไม่ถูก
เชื่อผิด ๆ พลาด ๆ เพราะฉะนั้น
ท่านให้แก้ด้วยพิจารณาจับเหตุ จับผล นี่อีกชนิดหนึ่ง
พุทธิจริต ประพฤติไปตามความรู้ น่าจะหมายถึงท่านผู้อยากรู้
อยากเห็นสอดรู้สอดเห็น แต่ยังไม่รู้จริง ท่าน แนะให้พิจารณา
ให้รู้เห็นตามเป็นจริง
ทางพระพุทธศาสนา ควรให้เรียนพุทธวจนะพิจารณาอัตถะ และปฏิบัติ
ตามเพื่อรู้จริง นี่ชนิดหนึ่ง
รวมเป็นจริต ๖. แต่ไม่ใช่ว่าคนมีแต่จริตเดียว อาจมีหลายจริต
แต่ว่าจริตอะไรเป็นหัวหน้าแรงกว่า ก็เอาส่วนนั้นขึ้นมาว่า
( โอ. ๒/๑๒๕-๑๒๖ ). ขอบคุณ ครับ อาโป
.................................................................................................................................................................................
หลากจริต หลายจะก้านพอทนไหว
แต่ทนคนหลายใจยากจะคิด
ยอมอดทนอดกลั้นหกจริต
แต่โดนพิษจริตรักกระอักเลือด
ยับยั้งตั้งสติก่อนริจะรักครับ......ครูหนู
ค้นหาทุกอย่างในเว็บครูบ้านนอก :
