Advertisement
รู้หรือ (ไม่) รู้
|
|
|
ลิงก็คือลิง ค่างก็คือค่าง
|
|
|
|
|
|
หลาย ๆ คนเข้าใจว่าลิงกับค่างเป็นสัตว์พวกเดียวกัน ความจริงแล้ว ถึงสัตว์ทั้งสองพวกนี้จะอยู่ในอันดับไพรเมตเหมือนกัน และมีลักษณะคล้ายกัน แต่ลิงก็คือลิง และค่างก็คือค่าง ค่างจะมีรูปร่างลำตัว แขน ขา และหางยาวกว่าลิง ไม่มีถุงข้างแก้มสำหรับเก็บอาหารอย่างลิง ในไทยมีค่างอยู่ทั้งหมดสี่ชนิด คือ ค่างดำ ค่างหงอก ค่างแว่นถิ่นเหนือ และค่างแว่นถิ่นใต้
ค่างที่พบในอุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอดเป็นค่างแว่นถิ่นใต้ ปรกติแล้วค่างแว่นถิ่นใต้มีถิ่นอาศัยอยู่ในป่าดงดิบแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทางตอนใต้ของพม่า ภาคใต้ของไทย เรื่อยมาถึงมาเลเซียและหมู่เกาะใกล้เคียง เนื่องจากค่างทุกชนิดอยู่ในสถานภาพที่ถูกคุกคาม จึงนับว่าเป็นสัตว์ที่หาดูตัวได้ยาก แต่ที่อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอดยังมีค่างแว่นถิ่นใต้หาอาศัยอยู่หลายฝูง โดยเฉพาะบริเวณบ้านพัก ดังนั้น ใครมาเที่ยวสามร้อยยอดแล้วพลาด "ค่างโชว์" ก็นับว่าโชคร้ายมากเลย |
|
|
|
|
![](http://www.ngthai.com/ngm/images/feature_Left_Head.gif) |
ค่างแว่นถิ่นเหนือ |
พฤศจิกายน 2551 |
|
|
|
![](http://www.ngthai.com/0811/images/feat_6.jpg) |
เรื่องโดย คาโรลา บอร์รีส์ และแอนเดรียส คูนิก |
ภาพถ่ายโดย เริงฤทธิ์ คงเมือง และอรุณ ร้อยศรี
|
|
|
![](http://www.ngthai.com/ngm/images/bg_feature_leadin_bot.gif) |
|
เจ้าค่างแว่นตัวน้อยร้องโหยหวน มันอยู่กับป้ามานานชั่วโมงกว่าแล้ว แรกๆทุกอย่างก็ดูราบรื่นดี หลานกับป้านั่งติดกันขณะที่ป้าทำความสะอาดขนให้หลานอยู่พักหนึ่ง แต่ตอนนี้ป้าเกิดอยากจะไปไกลๆจากเจ้าหลานตัวน้อย ซึ่งยังเล็กเกินกว่า จะเดินหรือเล่นเองได้ และวันๆเอาแต่เกาะป้าแจไม่ยอมให้ไปไหน ป้าเลยเริ่มผลักไสไล่ส่งหลาน โชคดีที่ 5 นาทีหลังจาก เจ้าตัวน้อยร้องอย่างเอาเป็นเอาตาย ป้าอีกตัวก็เข้ามาปลอบและยอมให้มันเกาะท้อง เสียงร้องจึงเงียบลงเกือบจะทันที ปริศนาการอุ้มชูสมาชิกใหม่ ภาพชีวิตเช่นนี้พบเห็นได้เกือบทุกวันในช่วงนี้ที่เขตอนุรักษ์พันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ เดือนพฤศจิกายนเป็นช่วงเริ่มต้นฤดูตกลูกของค่างแว่นถิ่นเหนือ (Trachypithecus phayrei) ค่างแว่นตัวน้อยตัวนี้เป็นเพศหญิงอายุยังไม่ถึงสามสัปดาห์ แต่เกือบจะทันทีที่มันลืมตาดูโลก สมาชิกตัวอื่นๆในฝูงต่างช่วยกันประคบประหงมและคอยดูแล “แม่จำเป็น” เหล่านี้ค่อนข้างมีความอดทนน้อยกว่าแม่แท้ๆ ฉะนั้นจึงเกิดเรื่องไม่คาดคิดอยู่เนืองๆ จริงๆแล้ว เจ้าค่างแว่นน้อยตัวนี้ได้รับการเลี้ยงดูค่อนข้างสมบุกสมบันพอสมควร ในช่วงสามสัปดาห์แรกหลังออกจากท้องแม่ มันตกจากต้นไม้มาแล้วหลายครั้ง เนื้อตัวเต็มไปด้วยรอยขีดข่วน และเพิ่งจะเมื่อวานนี้เองที่ค่างแว่นถิ่นเหนือเพศผู้ตัวหนึ่งซึ่งน่าจะเป็นพ่อของมันมากที่สุด ได้เข้ามาอุ้มเจ้าตัวน้อยอยู่พักหนึ่ง แต่ไม่ทันไรก็เตะมันตกลงมาไม่ต่ำกว่าหกเมตร เจ้าค่างแว่นตัวน้อยกระแทกพื้นอย่างจังจนแม่ต้องลงไปช่วยอุ้มขึ้นมา การให้ความสนใจในสมาชิกเกิดใหม่เป็นเรื่องธรรมดาสำหรับค่างแว่นถิ่นเหนือและลิงชนิดอื่นๆในวงศ์ย่อยค่างที่พบในเอเชียและแอฟริกา พฤติกรรมเช่นว่านี้น่าจะเกิดจากการที่ลูกค่างแว่นเกิดใหม่มีสีขนและผิวที่แตกต่างจากตัวเต็มวัยอย่างสิ้นเชิง ลูกค่างแว่นเกิดใหม่ดูน่ารักน่าเอ็นดูด้วยขนสีส้มสดและผิวหนังสีอ่อนๆ เรายังไม่เข้าใจอย่างแน่ชัดว่า เพราะเหตุใดเหตุการณ์ไม่คาดคิดจึงมักจะเกิดกับลูกค่างแว่นเวลาที่ไม่ได้อยู่ในอ้อมอกแม่ ปกติแล้ว ค่างแว่นตัวแม่ดูจะได้ประโยชน์จากการที่ค่างตัวอื่นเอาลูกของมันไปเลี้ยงบ้างเป็นครั้งคราว คล้ายๆกับเอาลูกไปฝากไว้ที่โรงเรียนอนุบาลนั่นเอง เวลาที่ลูกไม่อยู่ ตัวแม่จะกินได้เร็วขึ้นและมากขึ้น มีเวลาเข้าสังคมกับค่างตัวอื่นๆในฝูง จึงน่าจะเป็นได้ว่า บรรดาแม่บังเกิดเกล้าพร้อมที่จะให้ลูกๆมีรอยขีดข่วนหรือถลอกปอกเปิกบ้าง เพื่อแลกกับการที่พวกมันได้อิ่มหมีพีมันมากขึ้น และมีความสัมพันธ์ที่ดีขึ้นกับสมาชิกตัวอื่นๆ ขณะที่เจ้าตัวน้อยก็อาจจะคุ้นเคยกับสมาชิกในฝูงเร็วขึ้น และอาจได้รับการช่วยเหลือจากสมาชิกตัวไหนก็ได้เมื่อเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉิน แต่ข้อน่าข้องใจก็คือ ทำไมแม่แท้ๆถึงปล่อยให้ค่างตัวอื่นดูแลลูก และเพราะเหตุใดบรรดาแม่จำเป็นหรือแม่เฉพาะกิจถึงหมดความสนใจค่างแว่นตัวน้อยในเวลาอันรวดเร็ว เราพอจะเข้าใจได้ว่า แม่เฉพาะกิจที่อายุยังน้อยและอ่อนประสบการณ์อาจอยากฝึกเลี้ยงดูลูก แต่ไม่มีเหตุผลเลยสำหรับตัวผู้ที่โตเต็มวัยหรือตัวอื่นๆที่พากันมามุงดูสมาชิกใหม่ที่เพิ่งลืมตาดูโลก ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเพศเมียที่มีลูกแล้วหรือกำลังจะมีลูก เป็นไปได้หรือไม่ว่าพวกมันมาช่วยดูแลสมาชิกใหม่ เพื่อแลกกับผลประโยชน์อย่างอื่นในอนาคต เป็นต้นว่าพวกมันหวังจะได้รับความช่วยเหลืออย่างเดียวกันในภายหลัง หรือความช่วยเหลือในรูปแบบอื่นๆ ความพยายามที่จะไขปริศนาในเรื่องนี้เป็นหนึ่งในหลายเหตุผลที่ทำให้เราเริ่มการศึกษาวิจัยค่างแว่นถิ่นเหนือที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว โครงการศึกษาวิจัยระยะยาว ปลายปี 2543 เราร่วมงานกับเจ้าหน้าที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียวสองคน และอาสาสมัครชาวอเมริกันหนึ่งคน หลังจาก ทำการสำรวจในช่วงแรกๆ ประกอบกับข้อมูลที่ได้จากการวิจัยของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เราก็ตัดสินใจเลือกจุดที่จะใช้ในการศึกษาวิจัย โดยพุ่งเป้าไปที่ค่างแว่นถิ่นเหนือฝูงหนึ่งซึ่งมีอยู่ประมาณ 15 ตัว ปกติแล้ว ค่างแว่นถิ่นเหนือเป็นสัตว์ที่ขี้อายมากและรู้จักใช้อุบายต่างๆเพื่อสลัดพวกเรา เช่น พวกมันจะปีนสูงขึ้นไปบนต้นไม้แล้วไม่ส่งเสียงเลยเป็นเวลาหลายชั่วโมงติดต่อกัน หลายครั้งที่เราเลิกติดตามโดยไม่เอะใจเลยว่าพวกมันอยู่เหนือหัวเรานี่เอง หรืออีกวิธีหนึ่งคือ พวกมันจะเผ่นหนีกันไปคนละทิศละทาง แยกกันเป็นกลุ่มเล็กกลุ่มน้อย จนเหลืออยู่แค่ตัวหรือสองตัว จนพวกเราไม่สามารถติดตามได้ถูก วิธีนี้พวกมันน่าจะใช้เวลาหนีสัตว์นักล่าใหญ่ด้วยเช่นกัน แน่นอนว่าค่างแว่นถิ่นเหนือรู้จักมนุษย์และไม่อยากอยู่ใกล้ๆ เหตุผลหลักน่าจะเป็นเพราะพวกมันเคยถูกล่าก่อนหน้าที่สถานที่แห่งนี้จะได้รับการประกาศเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ค่างแว่นถิ่นเหนือเหล่านี้ค่อยๆไว้ใจเราทีละนิด พวกเราใช้เวลาเกือบปีกว่าฝูงแรกจะไว้ใจ ตอนนี้เรามีทั้งหมด 4 ฝูงที่ยอมใช้ชีวิตอยู่ท่ามกลางการเฝ้าสังเกตของมนุษย์ ตารางการทำงานของเราคือ ในหนึ่งเดือน เราต้องติดตามศึกษาแต่ละฝูงให้ได้อย่างน้อย 5 วัน เริ่มจากทีมงานชุดหนึ่งจะออกไปตามหาฝูงที่ต้องการติดตาม ปกติแล้ว ค่างแว่นถิ่นเหนือจะมีบริเวณที่พวกมันชอบอยู่เป็นพิเศษในเวลากลางคืนและทีมงานชุดนี้ต้องหาให้พบ แต่บริเวณที่ว่าก็มีอยู่มากมายทีเดียว เพราะค่างแว่นก็ไม่ต่างจากสัตว์ในตระกูลลิงอื่นๆที่ไม่ได้มีที่นอนเพียงแห่งเดียว นั่นหมายความว่า พวกมันจะไม่กลับไปนอนที่เดิมนั่นเอง ฉะนั้น จึงอาจเป็นเรื่องของโชคเหมือนกันเวลาที่เราหาพวกมันเจอ ครั้นพอเจอแล้ว พวกเราจะตามมันไปทุกที่จนกว่าค่างแว่นเหล่านี้จะได้ที่นอน หลังจากนั้นทีมงานชุดนี้จะกลับออกมาก่อนมืดค่ำ เช้าวันรุ่งขึ้น ทีมเดิมจะกลับเข้าไปหาพวกมันตั้งแต่ฟ้ายังไม่สาง แล้วเฝ้าอยู่จนถึงเที่ยงวัน ก่อนที่ทีมที่สองจะเข้ามารับช่วงต่อ เพื่อให้ทีมแรกกลับไปพักผ่อนและบันทึกข้อมูล วิทยาทานจากค่างแว่นถิ่นเหนือ ระบบจีพีเอสช่วยให้เราระบุตำแหน่งของค่างแว่นถิ่นเหนือในป่าทุกๆครึ่งชั่วโมง เมื่อเวลาผ่านไปหลายเดือน เราจะมีข้อมูลพอที่จะสรุปได้ว่า อาณาเขตของพวกมันกินพื้นที่ขนาดไหน พวกมันเดินทางไกลแค่ไหนในแต่ละวัน และโดยรวมแล้ว พวกมันต้องการใช้พื้นที่มากเพียงใดในการดำรงชีวิต นอกจากนี้ ระบบจีพีเอสยังช่วยให้เรารู้ด้วยว่า พื้นที่ไหนมีค่างแว่นเข้าไปใช้มากกว่าหนึ่งฝูง ซึ่งปกติแล้ว พวกมันจะไม่ค่อยใช้พื้นที่ทับซ้อนกันสักเท่าไหร่ และนานๆจะเจอกันสักที ในช่วงที่เรามีกำลังคนมากพอ เราจะพยายามติดตามฝูงค่างแว่นสองฝูงพร้อมๆกัน เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ในแง่ของการใช้พื้นที่ระหว่างฝูงต่างๆ เช่น พวกมันทำอย่างไรถึงแทบไม่เจอกันเลย จนเกือบจะดูเหมือนว่า พวกมันพยายามหลบเลี่ยงซึ่งกันและกัน และถ้าเป็นเช่นนั้นจริง พวกมันใช้กลวิธีใด เป็นไปได้หรือไม่ว่าพวกมันอาศัยฟังเสียงเรียกของบรรดาตัวผู้ในฝูง แต่เสียงนี้ก็ไม่ได้มีทุกวัน และยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่า เสียงเรียกนี้ไปได้ไกลแค่ไหนในป่าที่รกทึบ ยังมีอีกหลายคำถามที่รอให้เราค้นหาคำตอบ ซึ่งทำให้งานของเราน่าตื่นเต้น แต่ละวันที่อยู่ในป่ากับค่างแว่นเหล่านี้ เราก็ได้เรียนรู้เกี่ยวกับพวกมันมากขึ้นทีละน้อยๆ
อ่านเรื่องราวทั้งหมดอย่างจุใจได้จาก นิตยสารเนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ฉบับภาษาไทย
![](http://www.ngthai.com/ngm/images/e_mail_friend.gif)
|
|
|
|
|
|
![](http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/810/26810/images/teacher.jpg)
ผมมองว่าสังคมไทยวันนี้เป็นสังคมปรนัย..จึงย่ำแย่
"ปรนัย" ตามความหมายใน"พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒" ให้คำอธิบายตอนหนึ่งว่า ".....เรียกการสอบแบบที่ผู้สอบมักไม่มีโอกาสแสดงความคิดเห็นส่วนตัว เป็นคําถามที่ต้องการคําตอบตายตัว..."
เมื่อสังคมไทยกลายเป็น"สังคมปรนัย" ก็หมายความเป็นไปตามความหมาย นั่นคือ "..ผู้สอบมักไม่มีโอกาสแสดงความคิดเห็นส่วนตัว.." ทำให้สังคมไทยวนและจมปลักอยู่ในวังวนน้ำเน่า ทั้งเศรษฐกิจ สังคมและการเมือง เพราะ"ทุกอย่าง" ถูกกำหนดให้"ประชาชน"มีส่วนร่วมเพียง"เลือก"ในสิ่งที่ถูกกำหนดมาแล้วแบบ"ตายตัว"
การไม่มีปากมีเสียงและไม่มีโอกาสแสดงความเห็นจึงเป็นสิ่งที่น่าห่วงของสังคมไทย
ปัญหานี้ อาจจะเป็นปัญหาเล็กๆสำหรับคนทั่วไป แต่นี่คือสิ่งที่จะต้องปลูกฝังตั้งแต่วันนี้ และคนที่จะต้องรับผิดชอบต่อจากพ่อแม่ที่ยังยึดหลักการเลี้ยงลูกแบบปรนัย คือหามาให้ลูกเลือกว่าจะเอาหรือไม่เอาก็คือ"ครู" ที่ควรจะเลิกสอนและออกข้อสอบแบบปรนัย แต่หันมาให้ความสำคัญกับการออกข้อสอบแบบ"อัตนัย"
ใน"พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒" ให้ความหมายของอัตนัยไว้ว่า "...เปิดโอกาสให้แสดงความรู้หรือความคิดเห็นส่วนตัวได้, เรียกการสอบแบบที่ให้ผู้ตอบบรรยายแสดงความรู้หรือแสดง ความคิดเห็นของตนเอง.."
นี่คือ"ความยาก"ของการออกข้อสอบประเภทนี้ที่"ครู"หลายคนไม่ชอบ
ไม่ชอบเพราะการตอบแบบ"อัตนัย" คนตรวจข้อสอบจะต้องมี(ทั้ง)ความรู้และความเข้าใจในเรื่องนั้นๆมากกว่าคนตอบ และต้องสามารถ"เข้าใจ"ว่าคนตอบกำลังจะอธิบายอะไรในคำตอบนั้นๆ ซึ่งแน่นอนว่ายากกว่าการออกข้อสอบแบบ"ปรนัย" ที่มี"คำตอบสำเร็จรูป"ที่ครูแค่ตรวจว่านักเรียนเลือกข้อ ก. ข. ค.หรือ ง. ซึ่งส่วนใหญ่ข้อ ง.มักจะเป็น"ถูกทุกข้อ"
การพัฒนาประเทศไทยวันนี้ จึงต้องเริ่มที่"ครู"..ที่ต้องกล้าออกข้อสอบอัตนัย
วันนี้ 16 มกราคม เป็น"วันครู"..ผมจึงอยากเสนอสิ่งที่"ยาก"สำหรับหน่วยงานที่ผลิต"ครู" ว่าถึงเวลาหรือยังที่จะ"สอน"ให้คนที่จะเป็น"ครู" เรียนรู้และเข้าใจที่จะพัฒนาสังคมไทยให้เป็น"สังคมอัตนัย" ด้วยการสอนให้นักเรียนไทย"กล้า"ที่จะออกความเห็น มากกว่านั่งปั่นแปะประเภท "หัวคือข้อ ก. ก้อยคือข้อ ข."
ครู...จึงเป็น"ผู้นำ"ที่แท้จริงในการพัฒนาประเทศ แต่เปลี่ยนประเทศไทยจาก"สังคมปรนัย"เป็น"สังคมอัตนัย"
ถึงเวลาหรือยังครับครู !!!
|
โดย ลูกเสือหมายเลข9 |
วันที่ 14 พ.ค. 2552
Advertisement
![กำเนิดปากกา กำเนิดปากกา](news_pic/p61827401421.jpg) เปิดอ่าน 6,479 ครั้ง ![ดูคลิป!!! โฆษณาที่ผู้ชาย....ชอบดู(ตัวอย่างโฆษณาในเกาหลี )บวก18 ดูคลิป!!! โฆษณาที่ผู้ชาย....ชอบดู(ตัวอย่างโฆษณาในเกาหลี )บวก18](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,433 ครั้ง ![คาถา 3 ดี 4 เศร้าปล่อยเขาไปตามกรรม ธรรมะผู้ปกครอง คาถา 3 ดี 4 เศร้าปล่อยเขาไปตามกรรม ธรรมะผู้ปกครอง](news_pic/p71685160408.jpg) เปิดอ่าน 6,474 ครั้ง ![*น้ำสมุนไพร>น้ำแตงโม* *น้ำสมุนไพร>น้ำแตงโม*](news_pic/p34832860800.jpg) เปิดอ่าน 6,432 ครั้ง ![อ่านหนังสือป้องกันสมองเสื่อม ดูทีวีพร่ำเพรื่ออัลไซเมอร์ถามหา อ่านหนังสือป้องกันสมองเสื่อม ดูทีวีพร่ำเพรื่ออัลไซเมอร์ถามหา](news_pic/p25502312027.jpg) เปิดอ่าน 6,411 ครั้ง ![8 เซียน 8 เซียน](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,909 ครั้ง ![บทคัดย่อ2 บทคัดย่อ2](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,413 ครั้ง ![ทำไงดี เมื่อเธอ อยากแย่งแฟนคุณ !!! ทำไงดี เมื่อเธอ อยากแย่งแฟนคุณ !!!](news_pic/p18917391435.jpg) เปิดอ่าน 6,418 ครั้ง ![แบบทดสอบสุขภาพจิต >>>>แบบคัดกรองความเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตาย....2 แบบทดสอบสุขภาพจิต >>>>แบบคัดกรองความเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตาย....2](news_pic/p21928100909.jpg) เปิดอ่าน 6,415 ครั้ง ![...ฟังจาก ศุ บุญเลี้ยง เพลง"ไหว้ครู" ...ฟังจาก ศุ บุญเลี้ยง เพลง"ไหว้ครู"](news_pic/p55184782130.jpg) เปิดอ่าน 6,423 ครั้ง ![>>>>>วิธีห้ามจิตไม่ให้คิดอกุศล.... >>>>>วิธีห้ามจิตไม่ให้คิดอกุศล....](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,443 ครั้ง ![การอ่านโน้ตเพลงไทย การอ่านโน้ตเพลงไทย](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 7,827 ครั้ง ![เติมเกลือในอาหาร.... แก้อาการ"ซึมเศร้า" เติมเกลือในอาหาร.... แก้อาการ"ซึมเศร้า"](news_pic/p54393000618.jpg) เปิดอ่าน 6,403 ครั้ง ![ทายใจชายในฝัน.....จากการโยนเหรียญ ทายใจชายในฝัน.....จากการโยนเหรียญ](news_pic/p33047531251.jpg) เปิดอ่าน 6,420 ครั้ง ![สถาปนิกชาวศรีลังกาผู้กล้าพลิกโฉมแนวทางการออกแบบสถาปัตยกรรม สถาปนิกชาวศรีลังกาผู้กล้าพลิกโฉมแนวทางการออกแบบสถาปัตยกรรม](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,421 ครั้ง ![การควบคุมระบบน้ำอัตโนมัติในห้องปัสสาวะนักเรียนชาย แบบประหยัดสุดๆ การควบคุมระบบน้ำอัตโนมัติในห้องปัสสาวะนักเรียนชาย แบบประหยัดสุดๆ](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,424 ครั้ง
|
![9 ประโยคหวาน....ที่ผู้หญิงชอบฟัง จากปากผู้ชาย 9 ประโยคหวาน....ที่ผู้หญิงชอบฟัง จากปากผู้ชาย](news_pic/p29438960612.jpg)
เปิดอ่าน 6,443 ☕ คลิกอ่านเลย |
![ความคิดที่งดงาม........ ความคิดที่งดงาม........](news_pic/arrow.jpg)
เปิดอ่าน 6,413 ☕ คลิกอ่านเลย | ![เคล็ดลับ "สลัด....ไขมัน" เคล็ดลับ "สลัด....ไขมัน"](news_pic/p82223560640.jpg)
เปิดอ่าน 6,411 ☕ คลิกอ่านเลย | ![คนฉลาด คนฉลาด](news_pic/p82418791910.jpg)
เปิดอ่าน 6,438 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ลุยๆๆๆๆๆๆ............ ลุยๆๆๆๆๆๆ............](news_pic/p75031781306.jpg)
เปิดอ่าน 6,417 ☕ คลิกอ่านเลย | ![4 สิ่งที่ต้องทำหลัง ......ลุยฝน 4 สิ่งที่ต้องทำหลัง ......ลุยฝน](news_pic/p25553341216.jpg)
เปิดอ่าน 6,420 ☕ คลิกอ่านเลย | ![เสนอตั้ง"หน่วยเฉพาะ" คุมโกงเลือกผู้แทนครู เสนอตั้ง"หน่วยเฉพาะ" คุมโกงเลือกผู้แทนครู](news_pic/p35802431258.jpg)
เปิดอ่าน 6,412 ☕ คลิกอ่านเลย |
|
≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡ ![จดหมายฉบับที่ 37 ถึงนายกรัฐมนตรี+รมว.ศธ. เรื่อง บัญญัติ 10 ประการในการยกระดับคุณภาพการศึกษาไทยในปัจจุบัน จดหมายฉบับที่ 37 ถึงนายกรัฐมนตรี+รมว.ศธ. เรื่อง บัญญัติ 10 ประการในการยกระดับคุณภาพการศึกษาไทยในปัจจุบัน](news_pic/p97499880606.jpg)
เปิดอ่าน 12,138 ครั้ง | ![อาหารขยะ...ทานได้แต่ต้องฉลาดเลือก อาหารขยะ...ทานได้แต่ต้องฉลาดเลือก](news_pic/p60369410600.jpg)
เปิดอ่าน 11,059 ครั้ง | ![หูสั้นอายุสั้นหูยาวอายุยืน...จริงหรือ? หูสั้นอายุสั้นหูยาวอายุยืน...จริงหรือ?](news_pic/p53350341027.jpg)
เปิดอ่าน 17,560 ครั้ง | ![เหตุการณ์ในแผ่นดินเมื่อปี พ.ศ. 2475 เหตุการณ์ในแผ่นดินเมื่อปี พ.ศ. 2475](news_pic/p18125051022.jpg)
เปิดอ่าน 14,388 ครั้ง | ![โปรแกรมสำหรับช่วยพัฒนาคุณภาพการศึกษา โปรแกรมสำหรับช่วยพัฒนาคุณภาพการศึกษา](news_pic/arrow.jpg)
เปิดอ่าน 28,447 ครั้ง |
|
|