หลักสูตรแกนกลางของประเทศ : เครื่องมือพัฒนาคุณภาพเด็กไทย

หลักสูตรแกนกลางของประเทศ : เครื่องมือพัฒนาคุณภาพเด็กไทย

หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน  พุทธศักราช ๒๕๕๑  เป็นหลักสูตรที่กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศใช้ ฉบับล่าสุด   หลังจากการใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔   ได้มาจนถึงปัจจุบันนับระยะเวลา ๙ ปี 

ทำไมต้องเปลี่ยนหลักสูตรอีกจาก หลักสูตรฯ ๔๔ เป็นหลักสูตรฯ ๕๑   

หลักสูตรฯ  ๔๔ เป็นอย่างไร

หลักสูตรฯ  ๔๔ บกพร่องอย่างไรหรือ ถึงต้องเปลี่ยนอีก

มีคำตอบค่ะ..

จากการใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. ๒๕๔๔  ที่กำหนดเป้าหมายเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้เป็นคนดี  มีปัญญา  มีคุณภาพชีวิตที่ดีและมีขีดความสามารถในการแข่งขันในเวทีโลก    การจัดสาระการเรียนรู้ ระดับช่วงชั้นที่ ๑-๒ คือระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑-๖ คือ การพัฒนาคุณภาพชีวิต  กระบวนการเรียนรู้ทางสังคม  พื้นฐานความเป็นมนุษย์ ทักษะพื้นฐาน การอ่าน  เขียน  การคิดคำนวณ  การคิดวิเคราะห์  การติดต่อสื่อสาร  ระดับช่วงชั้นที่ ๓ คือชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑-๓  ได้แก่ สำรวจ ความสามารถ ความถนัด  ความสนใจ   พัฒนาบุคลิกส่วนตน  ทักษะพื้นฐาน ด้านการเรียนรู้ทักษะการดำเนินชีวิต  ระดับช่วงชั้นที่ ๔  คือชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔-๖   ได้แก่ เพิ่มพูนความรู้  และทักษะเฉพาะด้าน ความรู้ ความสามารถ ทักษะในวิทยาการและเทคโนโลยี  มีการพัฒนาหลักสูตรให้สอดคล้องกับ พรบ.การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ ที่เน้นการกระจายอำนาจทางการศึกษา  เปิดโอกาสให้ท้องถิ่นและสถานศึกษามีส่วนร่วมและมีบทบาทในการพัฒนาหลักสูตร เพื่อให้สอดคล้องกับสภาพปัญหาและความต้องการของตนเอง

ผลจากการวิจัยและติดตามการใช้หลักสูตรฯ ๔๔  พบว่ามีทั้งจุดดี   จุดด้อย  ปัญหาและอุปสรรคต่างๆ มากมายหลายประการ    ผู้เขียนขอสรุปนำเสนอบอกเล่าให้เพื่อนๆ ที่สนใจได้รับทราบ  จากการศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวข้องของ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (เรียกย่อ สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ  ,จากประสบการณ์การนิเทศการใช้หลักสูตรของสถานศึกษาที่มีโอกาสได้สัมผัสตลอดมา รวมทั้งการฟังการบรรยายสรุปของผู้รับผิดชอบในการพัฒนาหลักสูตรแกนกลางของประเทศ ได้แก่ สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา (เรียกย่อ สวก.) หน่วยงานใน สพฐ.  พบดังนี้

จุดดี  ของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.๒๕๔๔

ช่วยส่งเสริมการกระจายอำนาจทางการศึกษาได้จริง 

ท้องถิ่นและสถานศึกษามีส่วนร่วมในการพัฒนาหลักสูตรจริง

           ..จากหลักสูตรแกนกลาง สู่ หลักสูตรสถานศึกษา

           ..จากชาติ  สู่ ท้องถิ่น 

มีแนวคิดและหลักการในการส่งเสริมพัฒนาผู้เรียนแบบองค์รวมอย่างชัดเจน

พัฒนาผู้เรียนได้เต็มตามศักยภาพ

มีกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน

นักเรียนกล้าคิด กล้าแสดงออก มีภาวะผู้นำ

นักเรียนมีความสนุกในการเรียน รักโรงเรียนมากขึ้น

ครูตื่นตัวในการพัฒนาตนเอง พัฒนาการเรียนการสอน

มีการใช้สื่อ แหล่งการเรียนรู้อย่างหลากหลาย 

จุดด้อยและประเด็นปัญหา ของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.๒๕๔๔

ปัญหาการขาดความชัดเจนและความสับสนของผู้ปฏิบัติระดับสถานศึกษาในกระบวนการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา  ได้แก่  ไม่มีการกำหนดสาระแกนกลาง สาระเพิ่มเติมและสาระท้องถิ่นไว้ชัดเจน

ปัญหาหลักสูตรแน่น  ได้แก่ กำหนดสาระการเรียนรู้และผลการเรียนรู้ที่คาดหวังไว้มาก

เอกสารประกอบหลักสูตรมีความสับสน ไม่ชัดเจน

การวัดประเมินผลการเรียนรู้ที่ไม่สะท้อนมาตรฐาน ส่งผลให้เกิดปัญหาตามมาคือ

ปัญหาการจัดทำเอกสารหลักฐานทางการศึกษา

ปัญหาการเทียบโอนผลการเรียน

ปัญหาคุณภาพผู้เรียนในด้านความรู้  ทักษะ ความสามารถและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ยังไม่เป็นที่น่าพอใจ

โรงเรียนขนาดเล็กห่างไกล ไม่มีความพร้อมในการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา

ครูขาดความรู้ ความเข้าใจในการจัดทำหลักสูตร การจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง  เทคนิคการสอนแบบใหม่ๆ  การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง

ครูมีภาระงานอื่นมาก  ขาดแคลนครู  สอนไม่ตรงวุฒิ

ขาดสื่อสำหรับการศึกษาค้นคว้า  สื่อที่เน้นกระบวนการคิด  ราคาแพง

ขาดงบประมาณ  อุปกรณ์การเรียนรู้

ผลการประเมิน สมศ. พบว่า ผู้เรียนมีคุณภาพในระดับที่ควรปรับปรุงในเรื่องการมีทักษะในการแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง รักการเรียนรู้และพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง ความสามารถในการคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ ความคิดสร้างสรรค์ รวมทั้งความรู้และทักษะที่จำเป็นตามหลักสูตร

ผลการประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน (NT) ค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับต่ำ

จากปัญหาที่พบดังกล่าวจึงทำให้เกิดมีการเปลี่ยนแปลง

“การใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน”

ของประเทศไทย

จาก..

หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน  พุทธศักราช ๒๕๔๔ 

..เป็น..

หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน  พุทธศักราช ๒๕๕๑

กำลังเริ่มใช้ในโรงเรียนนำร่อง ในปีการศึกษา ๒๕๕๒ ค่ะ

แหล่งที่มาของข้อมูล

๑.เอกสารกรอบแนวทางการปรับปรุงหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน  พุทธศักราช ๒๕๕๑

   สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา    สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

๒.สื่อประกอบการบรรยาย (power point) การอบรมวิทยากรแกนนำการใช้หลักสูตรแกนกลาง

   การศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.๒๕๕๑